به گزارش ایرنا، در جاده سوادکوه از مسیر تهران به سمت مازندران که حرکت می کنید بعد از پشت سر گذاشتن پُل ورسک و دیدن منظره دیدنی این پُل به منطقه ای وارد می شوید که به آن سرخ آباد می گویند. سرخ آباد بخشی از شهرستان سوادکوه است.
در همین فاصله میان پُل ورسک تا منطقه سرخ آباد در حاشیه جاده مغازه های متعددی قرار دارد که مسافران برای رفع نیازهای ضروری سفر خود مدتی را می ایستند تا خرید لازم را انجام دهند اما غافل از اینکه پشت یکی از این واحدهای تجاری چه بنای تاریخی جذاب و دیدنی پنهان مانده است.
برای رسیدن به این واحد تجاری باید چند پله را طی کنید تا به آن برسید و خرید کنید و یا اینکه برای استفاده از سرویس بهداشتی آن نیز می بایست چند پله دیگر را طی کنید. شاید خیلی از افراد در حال شمردن و یا طی کردن همین پله ها متوجه بنای کاهگلی با نقش صلیب بر سر درب لحظه ای توقف کردند و درباه این بنا پرسیدن که این بنای کاهگلی که ظاهرش به کلیسا شباهت دارد چیست؟
البته در این زمانه که جستجوگر گوگل راحت ترین و سریعترین دسترسی به اطلاعات است با وارد کردن عنوان کلیسای سرخ آباد می توانید به جواب مورد نظر برسید و سابقه و تاریخچه بنا به دستتان می آید. بله این بنا همان کلیسای سرخ آباد که با عنوان کوچکترین کلیسا در جهان نیز از آن نام می برند است که سرنوشت چندان خوشایندی ندارد.
کلیسای سرخ آباد را مردم استان مازندران به عنوان کوچکترین کلیسای جهان می شناسند. کلیسایی که در دوره پهلوی اول در روستای سرخ آباد سوادکوه ساخته شده و اکنون به عنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته می‌شود. این کلیسا رو به روی ایستگاه راه آهن سرخ آباد کنار جاده اصلی با فاصله ۲ کیلومتری از پل تاریخی ورسک قرار دارد. این اثر در تاریخ هفتم مرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۲۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در اوایل دوران پهلوی برای انجام مراسم مذهبی کارکنان راه‌آهن توسط مهندسان مسیحی ایتالیایی که برای ساخت راه‌آهن به سوادکوه آمده بودند احداث شد در واقع عبادتگاه آنان بود. بر سر در این کلیسا به دلیل آنکه نوشته‌ای به زبان ایتالیایی حک شده، احتمال می‌رود مهندسین ایتالیایی کلیسای سرخ آباد سوادکوه را ساخته باشند.
طول و عرض این کلیسا سه در سه و با دری ورودی و دو پنجره یکی در سمت شرق و دیگری در سمت شمال است. کلیسای سرخ آباد سوادکوه با پلان مستطیل شکل در سمت شرقی جاده سوادکوه، در ۹۰ کیلومتری جنوب قائم شهر، در محل سرخ آباد قرار دارد. کلیسای سرخ آباد که از آجر و گچ ساخته شده و پایین بنا نیز کاهگل و دارای پوشش حلب گالوانیزه در سقف است، کف این بنا سیمانی و دیوارهایش نیز به وسیله سیمان سفید پوشیده شد. کلیسای سرخ آباد سوادکوه زمانی تخریب شد اما با تلاش اهالی محل از خطر نابودی نجات یافت و در حال حاضر نیز در شرف ویرانی است.
در این پیوند مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران روز شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: مازندران ۲ هزار و ۸۰۰ بنای تاریخی ثبتی در فهرست آثار ملی دارد که جز بناهای تاریخی استان به شمار می روند.
حسین ایزدی افزود: از نظر مالکیت این تعداد بنای تاریخی ثبتی مازندران بخشی از آنها مالک اداره کل میراث فرهنگی است و بخشی جز املاک اداره کل اوقاف و امور خیریه و مالک بخش دیگری از این املاک اشخاص هستند.
وی توضیح داد: از نظر قانون اداره کل میراث فرهنگی نمی تواند در بناهای تاریخی که مالک آنها اشخاص و یا ادارات هستند دخل و تصرفی کند و تنها بر چگونگی نگهداری و حفظ آن نظارت دارد تا تخریبی در این خصوص صورت نگیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران در خصوص وضعیت مالکیت کلیسا سرخ آباد که به عنوان کوچکترین کلیسا از نام می برند، گفت که بناهای تاریخی دینی جز املاک اداره کل اوقاف و امور خیریه به شمار می روند و مالکیت این کلیسا نیز مربوط به این اداره کل است.
وی ادامه داد: استقرار واحد تجاری در فاصله بسیار اندک با این کلیسا و حتی در جلوی این بنای تاریخی باعث شده تا به طور کامل این کلیسا بدون منظر عمومی باشد و افرادی که از جاده سوادکوه عبور می کنند نتوانند آن را ببینند.
ایزدی گفت: تا پیش از سال ۱۳۹۸ ساخت و ساز در مقابل بناهای تاریخی ممنوعیتی نداشت و جدی گرفته نمی شد اما از آن سال براساس قانون، شهرداری ها و ادارات راه و شهرسازی مکلف شدند تا در استعلام های خود این موضوع را لحاظ کنند و اجازه ساخت مقابل و یا جوار بناهای تاریخی را ندهند.
وی توضیح داد: حتی براساس قانون در صورت ساخت بنایی در نزدیکی بناهای تاریخی اجازه ارسال به ماده ۱۰۰ شهرداری و اخذ مجوز را ندارند و ساخت اینگونه بناها غیر قانونی و می بایست تخریب شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران گفت: اما در خصوص بنای تجاری که مقابل و جوار کلیسای سرخ آباد تاسیس شده است باید بگوییم این ساخت بنا در زمان قبل از این ماده قانونی برای حفظ بناهای تاریخی صورت گرفته است و مالک بنای تجاری تخلفی در آنزمان انجام نداده است و در زمینی که متعلق به خود بوده این بنا را ساخت.
وی تاکید کرد: با این اوصاف و برای ینکه این مانع منظر عمومی کلیسای سرخ آباد برداشته شود به اعتبار مورد نیاز برای جلب رضایت صاحب بنا و خرید آن هستیم که با توجه به محدودیت منابع مالی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران در حال حاضر این امر امکانپذیر نیست تا در صورتی بودجه ای در این خصوص از سطح کشو اختصاص یابد.
ایزدی گفت: اما راهکار دیگر مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر تهاتر املاک مازاد دستگاه های اجرایی برای امور است که در صورت همکاری نهادهای مربوطه و در اختیار گذاشتن ملک یا زمینی این تهاتر با صاحب بنای تجاری انجام شود و پس از آن تخریب این بنا که مانع دید کلیسا شده صورت گیرد.
وی ابراز امیدواری کرد که با در همراهی نهادهای دارای املاک مازاد و تهاتر املاک بتوان این بنای تاریخی را نجات داد تا مسافرانی که به مازندران می آیند این بنای تاریخی را ببینند.
نظر شما