اما و اگرهای مکانیزاسیون و پیشبرد آن در کشاورزی همدان

به گزارش ایرنا، مکانیزاسیون به عنوان ابزاری برای افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی و از سویی حرکت از تولید محصولات به روش های سنتی به صنعتی و تجاری به مثابه پیشران توسعه کشاورزی و تامین امنیت غذایی جامعه مطرح است.

نباید فراموش کرد بهره گیری از شیوه های نو و مکانیکی در کشت و برداشت محصول موجب حداکثر بهره وری و تامین امنیت غذایی جامعه می شود.

همچنین از مهم ترین اهداف مکانیزاسیون افزایش سرعت کار و و کاهش هزینه های نیروی کار در کشاورزی است، مساله ای که موجب کاهش سختی کار و اقتصادی کردن تولید و افزایش بهره وری در کشاورزی می شود.

یکی از دیگر مزایای معجزه آفرین مکانیزاسیون در کشاورزی را می توان تبدیل کردن زمین هایی با حاصلخیزی پایین و بازدهی پایین و حتی بایر به اراضی کشاورزی دارای افزایش بهروری و بازدهی بالا اشاره کرد که تکمیل بخش نهایی پازل تامین غذای مورد نیاز جامعه دانست.

استان همدان دارای ۶۹۲ هزار هکتار زمین زراعی(آبی و دیم) و ۱۱۷ هزار بهره‌بردار در بخش کشاورزی است، این استان که نزدیک پنج درصد محصولات کشاورزی کشور را تولید می کند، در تولید برخی محصولات باغی نظیر انگور و گردو و زراعی مانند سیب و زمینی و سیر از قطب های کشور بوده و در تولید گندم نیز مقام ارزنده ای به نسبت به مساحت خود دارد.

پیاده سازی مکانیزاسیون در اراضی کشاورزی همدان بدون شک اقتصادی کردن کشت و کار در محصولات یاد شده و تولید بیشتر آنها را بدنبال دارد، با این وجود برخی چالش ها مانند سنتی بودن باغات و هزینه های بالا و نیاز به تسهیلات بیشتر موجب شده تا پیشرفت این بخش مطابق با ظرفیت ها و استعدادهای اراضی کشاورزی این استان آنچنان که باید دنبال نشود.

همدان جزو پنج استان برتر در مکانیزاسیون کشاورزی

استان همدان در مکانیزاسیون کشاورزی جزو استان های پیشتاز به شمار می رود با این وجود با توجه به اینکه این استان قطب تولید محصولاتی نظیر سیب زمینی، گردو و انگور است جای کار زیادی وجود دارد و می توان با افزایش ضریب مکانیزاسیون فعالیت کشاورزی در این استان را اقتصادی و سودمندتر کرد و گام های بهتری برای ارتقای امنیت غذایی برداشت.

افزایش ارایه تسهیلات به کشاورزان از راه هایی است که می تواند به سرعت مکانیزاسیون در اراضی کشاورزی همدان که یکی از قطب های کشاورزی ایران است، کمک کند.

مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی استان همدان درباره نقش مکانیزاسیون در کشاورزی و وضعیت همدان در این بخش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تولید محصول کشاورزی حاصل تعامل ۹ عامل شامل خاک ، آب ، بذر، کود، سم ، انرژی، ماشین آلات، نیروی انسانی و دانش است و همه این عوامل باید همزمان در تولید باکیفیت مشارکت داشته باشند.

"مهدی جهانگیری" ادامه داد: مکانیزاسیون جریانی است که از ابتدای کشت تا زمان مصرف در چرخه تولید مشارکت دارد و سایر نهادها را در اختیار می گیرد تا موجب پایداری تولید و تولید بهره ورانه و سودمند شود.

وی اضافه کرد: مکانیزاسیون هر گونه روش و ابزاری است که باعث افزایش بهره وری در تولیدات کشاورزی شود و مدیریت مکانیزاسیون می تواند باعث تحول در کشاورزی شود.

این مسوول گفت: مکانیزاسیون در همه رشته های کشاورزی حتی شیلات نیز حضور دارد و با توجه به اینکه می تواند کارها را درست و به موقع و با کیفیت بالا انجام دهد، جذابیت بالایی دارد.

مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به سیر استفاده از دانش انسان و ابزارهای مختلف در پیشبرد کشاورزی، یادآور شد: در گذشته از گاوآهن برای کشاورزی استفاده می شد اما امروزه باید با بهره گیری از روشهای کم خاک ورزی یا بی خاک ورزی و با انجام کشاورزی حفاظتی ضمن حفظ خاک و آب، تولید را مثل گذشته و یا بیشتر از قبل کنیم.

جهانگیری وضعیت مکانیزاسیون کشاورزی استان همدان را جزو پنج استان برتر کشور عنوان کرد و تاکید کرد: بالای ۹۰ درصد ماشین آلات کشاورزی مورد نیاز از جمله تراکتور باغی ، دستگاههای هرس، انواع سم پاش و ماشین های برداشت را در استان همدان دارا هستیم.

وی، تعداد کمباین ها و دروگرهای استان همدان را نیز یک هزار و ۹۸۹ دستگاه عنوان کرد که یک هزار و ۴۰۳ دستگاه مالکیت آن مربوط به کشاورزان استان و ۵۸۶ دستگاه نیز به صورت مهاجر و فصلی در استان فعالیت دارند.

مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی مهمترین اقدامات مدیریت مکانیزاسیون را ارتقای ضریب مکانیزاسیون به ۲.۱۷ اسب بخار در هکتار عنوان کرد.

وی در ادامه از ارائه تسهیلات خط اعتباری به ارزش هفت هزار و ۸۹۸ میلیارد ریال به کشاورزان خبر داد و تاکید کرد: همچنین تسهیلاتی دیگر به ارزش ۷۶۸ میلیارد ریال خط اعتباری به کشاورزان تعلق گرفته است.

جهانگیری ادامه داد: همچنین ۶۶۹ دستگاه انواع ادوات مورد نیاز طرح جهش تولید در دیمزارها با اعتبار ۶۲۴ میلیارد ریال با مشارکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره)و با استفاده از تسهیلات قرض الحسنه در اختیار کشاورزان قرار گرفته که کمک مناسبی در راستای تقویت مکانیزاسیون در همدان بوده است.
وی، اجرای طرح کاهش ضایعات برداشت غلات و کلزا با همکاری ۷۰ تیم بخش خصوصی و دولتی و بازدید از یک هزار و ۸۰۰ دستگاه کمباین فعال در برداشت گندم، جو و کلزای استان همدان را از اقدامات مدیریت مکانیزاسیون در سال زراعی ۱۰۲- ۱۴۰۱ عنوان کرد.

مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی استان همدان همچنین از خاتمه طرح پلاک گذاری ماشین آلات کشاورزی این استان خبر داد و گفت: طرح شماره گذاری ماشین های کشاورزی در استان با پلاک گذاری ۲۵ هزار و ۳۴۱ دستگاه تراکتور و کمباین به پایان رسیده است.

وی با اشاره به اینکه ۱۴۰ میلیون لیتر سوخت در بخش کشاورزی توزیع شده است، گفت: مدیریت ۵۱ تشکل و شرکت خدمات مکانیزاسیون استان و نظارت بر عملکرد هشت هزار و ۳۰ راننده حرفه ای تراکتور و کمباین از دیگر وظایف و عملکرد این مدیریت به شمار می رود.

تولید ۹۵ درصد ماشین آلات کشاورزی در کشور

کشورمان طی سال های اخیر پیشرفت زیادی در زمینه تولید انواع ماشین آلات کشاورزی کرده و در بسیاری از حوزه ها به خودکفایی دست یافته است، با این وجود صنایع تولید کننده ماشین آلات کشاورزی برای تنوع بخشی و ارتقای کیفی تولیدات متناسب با نیاز کشاورزان نیازمند حمایت های بیشتر از سوی دولت هستند.

یک سازنده ماشین آلات کشاورزی در باره وضعیت مکانیزاسیون در همدان به خبرنگار ایرنا گفت: از لحاظ تولید در وضع خوبی بسر می بریم و تا ۹۵ درصد از ماشین آلات مورد نیاز کشور در داخل ساخته می شود.

حیدر خاوری دهقان با بیان اینکه شاهد کاهش نزولات آسمانی و بارش برف و باران هستیم، افزود: باید با تغییر رویکرد ماشین آلاتی تولید کنیم که بتواند در این شرایط یاریگر کشاورزی باشد.

وی، پایین رفتن منابع آبی را یکی از مشکلات کشاورزی دانست و گفت: کشاورزان باید تلاش کنند با کشت مستقیم یا حفاظتی بتوانند در شرایط کم آبی محصولات خود را به شکل پایدار تولید کنند.

خاوری دهقان گفت: اخیرا موفق به تولید ۶ دستگاه جدید برای خاک ورزی،کشت ریزدانه و کشت غلات بدون خاک ورزی شده ایم.

وی از صادرات این ماشین آلات به کشورهای مختلف خبر داد و تاکید کرد: بخش خصوصی به تنهایی نمی تواند همه نیازهای کشاورزی را تامین کند و دولت نیز باید با برنامه ریزی برای نهادینه کردن فناوری در کشت در شرایط کم آبی و آموزش کشاورزان در این راه پیشگام باشد.

خاوری دهقان در پاسخ به اینکه ممکن است کشاورزان توان خرید ماشین آلات جدید را نداشته باشند افزود: قیمت خرید تضمینی محصول افزایش یافته است و درآمد کشاورزان بهتر شده است و می توانند با برنامه ریزی مناسب از ماشین آلاتی که بهره وری بالاتری دارند، استفاده کنند که در دراز مدت سود بسیار خوبی را عاید آنها کرده و موجب بهره وری فعالیت شان می شود.

وی با بیان اینکه دولت باید از تولیدکنندگان ادوات کشاورزی بیشتر حمایت کند تا این واحدها امکان ارایه خدمات مورد نیاز کشاورزان کشور را به شکل ایده آل داشته باشند،اظهار کرد: در واحد تولیدی خود انواع دنباله بند، بذکار غلات ، کشت و برداشت سیر و سیب زمینی ، دستگاه کشت گیاهان دارویی، سنگ جمع کن، کودپاش را تولید می کنیم در راستای توسعه مکانیزاسیون اراضی کشاورزی موثر است.

اختصاص ۱۰۰ هزار میلیارد ریال برای مکانیزاسیون کشاورزی

توسعه مکانیزاسیون کشاورزی بدون حمایت های مالی از کشاورزان آنچنان که باید امکان پذیر نیست، دولت سالانه بخش قابل توجهی تسهیلات در اختیار کشاورزان متقاضی قرار می دهد تا آنها ماشین آلات مورد نظر خود را تامین کنند.

رییس مرکز مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، از راهکارهای مهم برای افزایش بهره‌وری و ضامن امنیت غذایی کشور است که با تکیه بر توان تولید داخلی محقق می‌شود.

کریم ذوالفقاری افزود: امروزه با توجه به تنوع تولیدات در زیربخش‌های مختلف زراعی،باغی،گلخانه‌ای، دامپروری،مرغداری و جنگل و مرتع باید ماشین آلات جدید مربوط به هر بخش را در راستای ارتقای بهره وری در اختیار داشته باشیم.

وی تصریح کرد: اکنون در کشور سالانه به ۵۲ هزار دستگاه تراکتور جدید نیاز داریم و این در شرایطی است که در تحریم های ظالمانه هستیم و ارز مورد نیاز برای واردات محدود است و تنها یک شرکت تراکتورسازی دولتی به صورت انحصاری این وسیله را در داخل تولید می کند.

رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: ۱۰۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای خرید انواع ادوات مکانیزاسیون کشاورزی کشور در سال جاری اختصاص یافته است.

ذوالفقاری با اشاره به ریزش ۴.۷ درصدی غلات کشور به خاطر استفاده از کمباین‌های فرسوده،گفت: اکنون بخش عمده ای از ماشین‌آلات کشاورزی عمر بالای ۱۳ سال داشته و فرسوده هستند.

رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی همچنین به مصرف سوخت بالای ماشین آلات کشاورزی فرسوده اشاره کرد و با بیان اینکه تراکتورهای فرسوده هر ساعت سه لیتر سوخت بیشتر مصرف می کنند،گفت: سالانه ۶۰۰ میلیون لیتر گازوئیل مصرف می شود که ۹ هزار میلیارد تومان هزینه در بردارد.

نیمی از باغات کشور می توانند از مکانیزاسیون استفاده کنند

پیشبرد و تقویت مکانیزاسیون در برخی بخش های کشاورزی به سادگی امکان پذیر نیست، از جمله آنها باید به بخش باغبانی اشاره کرد، مساحت کم باغات،سنتی بودن آنها و بهره گیری از شیوه های قدیمی آبیاری از محدودیت های اجرای مکانیزاسیون در سطح بسیاری از باغات کشور به شمار می رود.

رییس مکانیزاسیون باغبانی و منابع طبیعی مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به وجود حدود سه میلیون هکتار اراضی باغی در سراسر کشور،گفت: نزدیک به ۵۰ درصد این اراضی قابلیت استفاده از مکانیزاسیون را دارند.

«فرید تمهیدی» در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه حدود یک میلیون هکتار از باغات کشور در مناطق شیب دار قرار دارند،افزود: کوچک بودن سطح حدود ۹۰ درصد باغ ها ، کشت چند نوع درخت میوه در یک باغ و همچنین شیوه های قدیمی آبیاری، اجرای مکانیزاسیون را در بسیاری از این اراضی با مشکل مواجه کرده است.

وی اظهار کرد: با توجه به ارزآوری و ارزش اقتصادی بالای محصولات باغی، مکانیزاسیون تاثیر زیادی برای کاهش هزینه ها و ارتقای بهره وری در این بخش دارد که در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده اما تا رسیدن به جایگاه ایده آل فاصله زیادی داریم.

تمهیدی افزود: فاصله درخت ها برخی باغ ها کم است و حتی در یک باغ انواعی از درختان کشت می شود ضمن اینکه روش های آبیاری در این باغات مناسب برای تردد ماشین نیست و از همه مهمتر سطوح باغداری بسیار پایین است که باعث می شود باغداران توانایی استفاده از مکانیزاسیون را نداشته باشند.

وی از دیگر فناوری ها را دستگاه های مبارزه با سرمازدگی و ضد تگرگ عنوان کرد و گفت: اکنون این دستگاه ها در سطح کشور بومی سازی شده بطوری که این دستگاه ها توسط شرکت های دانش بنیان تولید می شوند و با دستگاه های کشورهای پیشرفته رقابت می کند.

رئیس مکانیزاسیون باغبانی و منابع طبیعی مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع وزارت جهاد کشاورزی افزود: این دستگاه ها به روش های مختلفی با سرمازدگی بهاره مقابله می کنند زیرا سرمای بهاره به دلیل پدیده وارونگی هوا اتفاق می افتد که سرما در شب هایی که آسمان صاف است روی زمین مستقر می شود و باعث از بین رفتن شکوفه ها می شود.

رهاورد:

فرهنگ سازی میان کشاورزان و تهیه و تدوین بسته های تشویقی، رشد تسهیلات،حمایت از واحدهای تولید کننده ماشین آلات کشاورزی و درگیر کردن شرکت های دانش بنیان برای تولید ماشین آلات مورد نیاز کشاورزان و متناسب با شرایط کشاورزی منطقه از جمله سیاست هایی است که به کارگیری آنها ضریب ارتقای مکانیزاسیون در اراضی کشاورزی همدان و کشور را افزایش می دهد و باید مورد توجه دست اندرکاران این بخش قرار بگیرد.