به گزارش ایرنا، هفتمین نشست از سلسله نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» به منظور پاسداشت نگاشته‌های برتر ایرانیان در یک قرن اخیر، با بررسی کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» اثر آیت الله سیدعلی حسینی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی با حضور حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا فلاح شیروانی استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه، حجت الاسلام و المسلمین نجف لک‌زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، علی‌اکبر اشعری رئیس اسبق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، امین عارف‌نیا معاون فرهنگی، هنری و ارتباطات موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره)، صادق ملکی معاون فرهنگی موسسه حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، معاونان و مدیران این سازمان و جمعی از پژوهشگران و علاقه‌مندان برگزار شد.
«طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» چندرشته‌ای است
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این نشست کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» را اثری در زمره پژوهش‌های گفتاری دانست و گفت: این کتاب مجموعه ۲۸ سخنرانی است که در ماه رمضان ۱۳۵۳ از سوی رهبر معظم انقلاب پس از نماز ظهر و عصر در جمعی مردمی ارائه شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین لک‌زایی افزود: ارائه‌دهنده سخنرانی‌ها، اسلام را به عنوان یک مکتب منسجم و به صورت نتایج تحقیقات و پژوهش‌های خود ارائه کرده و از یک انسجام عمیقی برخوردار است. هدف این سلسله جلسات ارائه اسلام به مثابه یک راهنمای عملی با بهره‌گیری از اصلی‌ترین سند اسلام یعنی قرآن کریم و نیز استفاده از روایات و سنت و سیره معصومین، برای افرادی بود که قصد داشتند به جریان انقلاب اسلامی کمک کنند.
وی با اشاره به چند رشته‌ای بودن کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» که از جمله ویژگی‌های آن محسوب می‌شود، اظهارداشت: اگر کسی به دنبال تدبر و تفسیر قرآن است، اگر کسی به دنبال مباحث جامعه شناسی و به طور خاص جامعه شناسی سیاسی در قرآن است و می‌خواهد روابط میان قدرت اجتماعی و قدرت سیاسی، روابط میان شهروندان و دولت را از منظر قرآن مورد بررسی قرار بدهد، به دنبال کشف رویکرد تربیتی اخلاقی و روان‌شناسی قرآن کریم و به دنبال رویکرد تاریخی ـ اعم از فلسفه تاریخ و علم تاریخ ـ در قرآن کریم و به دنبال کشف رویکرد راهبردی اسلام در قرآن کریم است، اگر کسی به دنبال رویکرد آسیب شناسی تبلیغ دینی و منبر است، تمام این مباحث به صورت پژوهشی در این کتاب آمده است.
لک زایی با بیان اینکه هدف ارائه‌دهنده این نبوده که یک رشته خاصی را مطرح کند، بلکه به صورت مسئله محور مباحث بیان شده، افزود: هدف سخنران بیان مسائل روز با رویکرد اسلامی بوده و قصد داشته این پرسش را پاسخ دهد که آیا اسلام را هم می‌توانیم مانند مثلا مارکسیسم که در آن زمان بسیار مطرح بوده، به صورت یه مکتب ارائه دهیم؛ مکتبی که هم مبانی معرفتی و آراء و نظریاتش مشخص باشد و هم آراء ارادی، افعال جوانحی و افعال جوارحی آن مشخص باشد. که سخنران توانسته این کار را به خوبی انجام دهد.
بیان زبان سیاسی اسلام در چارچوب مفاهیم اصیل اسلامی
براساس گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به صحبت برنارد لوئیس در کتاب زبان سیاسی اسلام گفت: لوئیس معتقد است زبان سیاسی اسلام توسط مدرنیته در هم کوبیده شده و مسلمان ها امروز وقتی می خواهند افکار سیاسی خود را بیان کنند، ناگزیرند از ادبیات و زبان سیاسی مدرنیته استفاده کنند و مادامی که مسمانان از زبان و ادبیات مدرنیته استفاده می‌کنند، نمی‌توانند اندیشه سیاسی اسلام را به شکل اصیل خود ارائه دهند و خروجی این نوع اندیشه رویکردی مدرن خواهد داشت،
وی گفت: یکی از کارهای مهمی که در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» انجام شده این است که زبان سیاسی اسلام را نه در چارچوب مفاهیم مدرن بلکه در چارچوب مفاهیم و واژه‌های اصیل اسلامی بیان می‌کند.
لک زایی افزود: خیلی کار مهمی است اگر ما دنبال یک زبان سیاسی اسلامی هستیم که مقهور مفاهیم و واژه‌های مدرن نباشد یعنی تلاش نکنیم آنچه را که دیگران گفتند، ما به نحوی آن را به اسلام بچسبانیم و اسلامیزه کنیم، این کتاب الگوی خوبی است.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام با اشاره به محتوای کتاب اظهارداشت: گمان می‌کنم بین اسلام شناسی موجود در جامعه نخبگانی ما ـ نه جامعه عمومی ـ با اسلام شناسی رهبر انقلاب همچنان فاصله وجود دارد. در اسلام‌شناسی رهبری هم اسلام شناسی متحجر نقد شده هم اسلام شناسی‌های غیرسیستمی و سایر اسلام شناسی‌ها و امیدواریم یک روز جامعه نخبگانی ما به این اثر توجه کند و اسلام را از زاویه نگاه این کتاب مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.
عقلانیت تمدن غربی، غرب را متوقف کرده است
در ادامه این نشست، حجت الاسلام فلاح شیروانی درباره زمینه صدور این اثر دو نکته را به عنوان پدیده انسانی و پدیده اجتماعی بیان کرد و افزود: در زمینه تمدن غرب حضرت آقا تحلیلی دارند و آن اینکه عقلانیتی که پشت تمدن غرب است و آن را شکل داده حائز دو نکته است؛ یکی اینکه این عقلانیتی مادی و اشتباه است و اندیشه اسلامی با این عقلانیت زاویه معنادار دارد.
وی گفت: این عقلانیت علیرغم اینکه نشان می‌دهد ماوراء ماده را می‌فهد اما نسبت به حقیقت تابناک عالم خداوند متعال بی‌مهر است و اینکه علیرغم ادعای انسان گرایی و کرامت گرای انسان به تحقیر انسان می‌پردازد و تمام حیات و هویت بشر را سلب می‌کند و آن را به بی‌وزنی و بی‌عمقی می‌کشاند. نکته دیگر اینکه این عقلانیت دچار رکود شده است. رهبر معظم انقلاب می‌گویند آن مکتبی که پشت این تمدن بوده زمین خورده است. ایشان تحلیل‌پایه و با کادر بزرگ افق تمدنی نگاه کرده‌اند که یک تمدن توقف کرده چون عقلانیتش توقف کرده است.
ایرانِ مهدِ حکمت به عقلانیت قدسی گرایش دارد
این استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه گفت: مردم مسلمان ایران یک انتخاب بزرگ کردند و چند سده از آن می‌گذرد؛ انتخابی ایرانی؛ که آن، انتخاب مکتب توحیدی انسان‌گرای اسلام است. کما اینکه انتخاب تشیع هم به سیاق عقل‌ورزی‌های هویت ایرانی صورت گرفته است. ایرانی که مهد حکمت است به شدت به عقلانیت قدسی گرایش دارد.
وی افزود: مردم ایران یک انتخاب بزرگ و عمیق دارند؛ مردم ایران از انتخاب اسلام و تشیع برنخواهند گشت. مسئله نوشته شدن کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» مصادف شد با جریان غرب‌زدگی و تحمیل هویت بیگانه به ایرانیان؛ هر چند انقلاب ۱۳۵۷ نشان داد که مردم این را پس زدند.
آیت‌الله خامنه‌ای یک اسلام با طراوت را ارائه کرده است
فلاح‌شیروانی اظهارداشت: تمام اینها برای متفکری معطوف به عینیت، همچون رهبر معظم انقلاب زمینه‌ای را فراهم کرد. ایشان در این زمینه، این اثر را خلق می‌کنند. ایشان این صحبت‌ها را در معرض ذهن عمومی مطرح می‌کند و منعی احساس نمی‌کنند و این موضوع جای مطالعه دارد. یعنی کسانی که آنجا نشستند مردم عمومی هستند. آرام آرام غلظت دانشجوها و جوان‌ها زیاد می‌شود. ایشان یک اسلام با طراوت ارائه کردند که طعم راهبردی دارد و سوگیری راهبردی داشته است و همین نیز جزو جذابیت مطالعه آثار حضرت آقا است؛ برخی از اندیشمندان این ویژگی را ندارند.
رهبری در فردی‌ترین شئون اسلام، ملاحظات اجتماع را گنجانده است
استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه بیان کرد: این زمینه، یک عطش اصلی را رقم زد که این عطش را حضرت آقا شناخته است. هر کسی نمی‌تواند این را درک کند که این جامعه مستعد تحول، یک عطش عصری دارد؛ آن هم اینکه حرف اسلام را می‌زند. دغدغه طرح اسلام به عنوان یک نظام فکری نیز یکی از دغدغه‌های ایشان بود. ایشان حرف منسجم زدند. طرح اسلام به عنوان یک مکتب اجتماعی نیز از دیگر دغدغه‌های ایشان بود. ایشان می‌گویند ما نیز شبیه به همه مکاتب، حرف داریم. ایشان در این اثر، در فردی‌ترین شئون اسلام، ملاحظات اجتماع را گنجانده است.
نظر شما