به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از تارنمای «ساینس الرت»، تشکیل سیارات ممکن است همیشه مطابق تصویری که ما در ذهن داریم نباشد. شبیه‌سازی‌های جدید نشان داده که سیارات بزرگی که در فاصله بسیاری دوری از ستاره میزبان آنها شکل می‌گیرند، حیات خود را به شکل یک گوی تمیز بلکه بیشتر به شکل یک صفحه یا دیسک صاف یا کره پهن‌شده (oblate spheroid) شروع می‌کنند.
این شبه‌سیارات (protoplanets ) در حالی که چرخش می‌کنند به تدریج موادی را جذب می‌کنند و در نهایت به شکل آشناتر کروی در می‌آیند. «آدام فنتون» و «دمیتریس استاماتلوس» اخترفیزیکدان هایی از دانشگاه «سنترال لنکشایر» در انگلیس به این کشف نائل شده‌اند و این یافته‌ها موجب روشن شدن بیشتر نحوه شکل گیری سیارات در دیسک گاز و غبار پیرامون ستاره‌ها می شود.
استاماتلوس گفت: ما مدت ها در حال مطالعه شکل گیری سیارات بودیم اما تا به حال فکر نکرده بودیم که شکل سیاره ها را به هنگام شکل گیری در شبیه‌سازی بررسی کنیم. ما همواره فرض کرده بودیم که شکل سیارات کروی بوده است.
وی افزود: بسیار شگفت زده شدیم وقتی که متوجه شدیم سیاره هاه به شکل کره پهن شده بوده‌اند که برای مقایسه می توان آنها را به قرص‌های «اسمارتیز» تشبیه کرد.
هر چند دانشمندان تاکنون سیاره های بسیاری را در کهکشان راه شیری پیدا کرده اند که تا کنون بیش از پنج هزار و ۵۰۰ مورد تایید شده است اما کاملا مشخص نیست که این سیارات چگونه شکل گرفته‌اند. مواد گازی و غباری که در پی تولد ستاره‌ها به جا می‌ماند، چیزهای دیگری را شکل می دهد که منظومه سیاره‌ای شامل سیارات، شهاب‌سنگ ها (comets)، سیارک‌ها (asteroids) و قمرها را می‌سازند.
این محققان درصدد برآمدند تا فرآیند شکل گیری سیارات با دیسک ناپایدار را بهتر درک کنند و برای این کار شبیه‌سازی‌های پیچیده‌ای را طراحی و اجرا کردند. فنتون در این خصوص گفت: این یک پروژه محاسباتی بزرگ و نیازمند نیم میلیون «سی پی یو» در تاسیسات محاسباتی DiRAC انگلیس بود. اما نتایج شگفت انگیز بود و به زحمتش می‌ارزید.
این نتایج نشان داد که شبه‌سیارات گازی بزرگ در ابتدا و در حال چرخش یک شکل مسطح ایجاد می‌کنند که با توجه به نیروی گریز از مرکز دخیل در این کار منطقی است. این شکل کلوچه‌ای (pancake ) از کنار واضح‌تر است اما از بالا که نگاه کنید ممکن است تصور کنید که به شکل کروی است.
نظر شما