به گزارش ایرنا، مهاجرت های بی رویه و تراکم جمعیتی در گستره کوچک جغرافیایی استان البرز سبب شده تا فشار مضاعف بر سفره های زیر زمینی آب وارد شود. این درحالی است بخش زیر ساخت های آبرسانی البرز در دهه های گذشته به تناسب جمعیت رشد نکرده و امروز دارای عقب ماندگی فراوان در این بخش است.
از دیگر سو بنا به گفته متولیان امور آب استان البرز، آبیاری سنتی مزارع کشاورزی ، باغ ها و بخش زیادی از فضاهای سبز شهری استان سبب هدر رفت بخش عمده منابع آبی این استان شده و آثار بحران خشکسالی را تشدید کرده است.
در این میان توصیه مسوولان شرکت های آب منطقه ای و آبفا استان البرز بر استفاده از روش های نوین آبیاری در مزارع کشاورزی ، باغ ها و فضاهای سبز است تا بتوان از بحران کم آبی عبور کرد.
هرچند در سال های اخیر پروژه های آبیاری نوین در بخشی از مزارع کشاورزی ، باغ ها و فضای سبز استان اجرا شده اما متولیان امور آب این میزان اقدامات را کافی ندانسته و بر گسترش شبکه های آبیاری نوین تاکید دارند؛ اینکه با حفر چاه های متعدد بخواهیم منابع آبی را نابود کنیم در واقع خطری بزرگ برای نسل های حال وآینده است و باید هر چه سریع تر خود را با فضای کم بارشی سازگار کرد.
رعایت الگوی مصرف در بخش شرب ، کشاورزی و صنعتی مهمترین مقوله برای مدیریت مصرف آب در شرایط تغییر اقلیم به شمار می رود. بازچرخانی پساب ها و ارتقای کیفیت آنها به سطح مطلوب برای آبیاری باغ ها و مزارع کشاورزی و تامین آب صنایع از مواردی است که کارشناسان بر تحقق آن در استان البرز تاکید دارند.
از سوی دیگر پایین رفتن سطح سفره های زیر زمینی در استان البرز خطر بزرگ زیست محیطی برای انسان ، جانوران و گیاهان به شمار می رود که برای پیشگیری از این وضعیت باید روش بهره گیری از منابع آبی را تغییر داد.
بخوانیم از مدیرعامل آبفا البرز
حمیدرضا نامداری مدیرعامل شرکت آبفا استان البرز با هشدار درخصوص وضعیت نامطلوب منابع آبی استان از مردم ، تشکل های اجتماعی ، دستگاه های اجرایی، شهرداری ها، صنایع و بهره برداران بخش کشاورزی خواست برای مقابله با خشکسالی و تنش آبی به طور جدی پای کار بیایند.
به گفته وی ، هرچند طرح ها و پروژه های متعددی در دولت سیزدهم برای تامین آب شرب مردم به اجرا درآمده اما مهمتر از این اقدامات ، فرهنگسازی در جهت مصرف بهینه آب و بهره گیری فناوری در آبیاری است؛ البرز در بخش زیر ساخت های آبی دارای عقب ماندگی فراوان است که برای جبران این کاستی ها پروژه های بزرگی در استان تعریف و اجرا شده است.
وی ادامه داد: شرکت های آبفا و آب منطقه ای البرز فعالیت شبانه روزی برای جبران کاستی ها به عمل آورده اما آنچه می تواند در این شرایط موثر واقع شوددر پیش گرفتن روش و اسلوب مناسب برای صیانت جدی از منابع آبی است؛در این شرایط باید از قطره قطره آب صیانت کنیم و میانگین سرانه مصرف را به شاخص جهانی نزدیک نماییم.
نامداری با بیان اینکه میانگین سرانه مصرف آب در البرز ۲ برابر جهانی است، افزود: حتی کشورهای پرآب به اندازه ایرانیان و البرزی ها مصرف آب ندارند و از هدر روی منابع خدادادی جلوگیری می کنند؛ سرانه مصرف آب در البرز در شبانه روز بیش از ۲۵۰ لیتر برآورد شده که این رقم را باید به ۱۵۰ لیتر کاهش یابد.
آماده سازی پساب ها برای آبیاری کشاورزی و فضاهای سبز
نامداری به طرح توسعه شبکه های جمع آوری فاضلاب و پساب در البرز اشاره کرد و گفت : اکنون بخش مهمی از تصفیه خانه های فاضلاب البرز فعال است و می توانیم آب متعارف را در اختیار بخش کشاورزی و صنعتی قرار دهیم؛ پساب تصفیه شده فاضلاب شهرستان کرج از کیفیت مناسب برای کشاورزی و صنعت برخوردار بوده و قرار است این پساب در اختیار کشاورزان ، صنعتگران و آبیاری فضاهای سبز شهری قرار گیرد.
وی ادامه داد: اکنون چهار تصفیه خانه فاضلاب جدید در دست ساخت داریم و تلاش ها بر این است تا با ساماندهی پساب ها و بازچرخانی آنها بخش عمده آب کشاورزی و صنعت را از این طریق تامین کنیم.
کاهش بارش ها و اعمال ممنوعیت کشت برخی محصولات در البرز
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز اعلام کرد: هرچند بارش های سال آبی جاری استان نسبت به مدت مشابه سال قبل اندکی بیشتراست اما همچنان شاهد ناترازی منابع آبی نسبت به بلندمدت هستیم؛ میانگین بارش ها از مهرماه امسال تاکنون در حوضه های آبریز استان البرز حدود ۱۰۰میلی متر ثبت شده که نسبت به بلندمدت ۴۲ درصد کاهش نشان می دهد.
داود نجفیان گفت : با توجه به محدودیت منابع آبی ، ممنوعیت کشت محصولات آب بر مانند سبزی ، کاهو ، کلم و هندوانه در برنامه کاری این استان برای سال آینده قرار گرفته است؛اکنون ۶۴ درصد آب های استان در بخش کشاورزی مصرف می شود که استفاده ازروش های آبیاری نوین ، رعایت الگوی کشت و انسداد چاه های غیرمجاز به عنوان برنامه راهبردی برای مدیریت منابع آبی در دستور کار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز یادآور شد: برخی کشاورزان پیشرو این استان میزان عملکرد محصولات را در مقایسه با آب مصرفی بین ۷۵ تا ۹۰ درصد افزایش داده اند که امیدوار کننده است.
هوشمند سازی چاه های آب
نجفیان گفت : برای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی ، طرح هوشمند سازی کنتورهای آب کشاورزی در این استان با جدیت دنبال می شود؛ در کنار این طرح ،چاه های غیر مجاز رفع اثر خواهند شد.
وی بیان کرد: اگر سالانه ۱۰ درصد از مصرف آب کشاورزی کاهش پیدا کند می توان گام موثری برای تامین آب دیگر بخش ها و نجات سفره های زیر زمینی برداشت؛ میزان آب های زیر زمینی و سطحی البرز حدود یک میلیاردو۸۰۰ میلیون متر مکعب برآورد شده که بخش اعظم این منابع آبی در طول سال مصرف می شود.
آبیاری نوین در سطح ۲۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی البرز
به گفته مدیر امور آب و خاک وفنی مهندسی کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان البرز از مجموع حدود ۶۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی این استان تاکنون ۲۴ هزار هکتار آنها زیر کشت آبیاری نوین قرار گرفته است .
به گفته حجت الله رضایی ، عملکرد آبیاری در اراضی مجهز به سیستم های نوین استان نسبت به میانگین کشوری بالا است؛ امسال اعتبار مناسب برای توسعه شبکه های آبیاری نوین در اختیار البرز قرار نگرفت.
وی اظهار کرد: تلاش ها بر این است تاجایی که امکان دارد تمام اراضی استان را به شبکه های های آبیاری مجهز کنیم ولی بعضی از نقاط امکان اجرا وجود ندارد و محدودیت سطح زیر کشت داریم ضمن اینکه یکسری اراضی به دلیل ساخت و سازهای غیرمجاز، خدمات دادن به آن ها از لحاظ قانونی محدود شده است.
رضایی گفت: در کل یک برنامه هفت هزار هکتاری را برای پنج سال آینده با توجه به برنامه سازگاری با کم آبیاری با همکاری وزارت نیرو پیش بینی کرده ایم.
وی با بیان اینکه این هدفگذاری تا افق ۱۴۰۵ است، افزود: در نظر داریم در ادامه بتوانیم حدود هفت هزار هکتار دیگر از اراضی را مجهز کنیم که پیش بینی می شود ازکل اراضی کشاورزی استان تا ۴۵ هزار هکتار قابلیت اجرا داشته باشد.
مدیر امور آب و خاک و فنی مهندسی کشاورزی جهاد کشاورزی استان البرز تصریح کرد: اجرای این طرح به میزان منابع اعتباری و تصمیم گیری وزارت جهاد کشاورزی در سال های آینده بستگی دارد.
تنش آبی و جایگزینی پساب در آبیاری فضاهای سبز کرج
به گفته رییس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرج، این شهرداری با هدف مهار تنش آبی ، طرح های بازچرخانی پساب و شبکه های آبیاری نوین را در فضاهای سبز این کلانشهر توسعه داده است.
علیرضا عاقلی به خبرنگار ایرنا گفت : برهمین اساس تاکنون چهار تصفیه خانه بازچرخانی پساب و چندین کیلومتر خط انتقال آب متعارف برای آبیاری فضاهای سبز کرج احداث شده است.
وی با بیان اینکه کلانشهر کرج حدود سه هزار هکتار فضای سبز و جنگل دست کاشت دارد،افزود: تاکنون ۸۰ درصد این فضاهای سبز زیر پوشش آبیاری پسابی قرار گرفته است.
عاقلی اظهار کرد: طرح های جهادی با هدف خروج چاه های آب آشامیدنی از چرخه آبیاری فضای سبز در این شهر در دست اقدام است.
رییس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرج گفت : در کنار اجرای طرح های تامین آب پسابی ، کاشت گیاهان و نهال های کم آب در برنامه کاری این سازمان قرار دارد.
وی اظهار کرد: مدیریت شهری کرج همچنین اقدامات موثری برای جمع آوری آبهای سطحی و تزریق آنها به سفره های زیر زمینی انجام داده است.
عاقلی گفت : یکی از برنامه کاری مدیریت شهری کرج مشارکت جدی در مهار تنش آبی ، توسعه فضاهای سبز کم آب بر و بهره گیری از فناوری نوین برای آبیاری بوستان ها و درختان سطح شهر است.
وی بیان کرد: مدیریت شهری کرج در کنار جایگزینی پساب ها با آب شرب ، بیش از ۵۰۰ حلقه چاه جذبی برای جمع آوری سیلاب ها و انتقال آبهای سطحی به سفره های زیر زمینی حفاری کرده است که اقدامی در جهت مشارکت در امر نجات آبخوان ها به شمار می رود.
در این حال البرز دارای ۱۸ شهر است که انتظار می رود تمام شهرداری های استان موضوع تنش آبی را جدی گرفته و در زمینه مشارکت در طرح های سازگاری با تغییر اقلیم پای کار بیایند.
نظر شما