آیین کهن چهارشنبه سوری، زیباتر از هر بدعت امروزی

به گزارش ایرنا مردم ایران زمین آیین و یادمان هایی در هنگامه های گوناگون برپا می داشتند که در این رسوم اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، پاکسازی محیطی و نبرد با اهریمنان در قالب نهادها، نمایش ها و آیین های گوناگون نمایشی گنجانده شده است، برخی از این سنت ها همانند چهارشنبه سوری در فرهنگ این سرزمین پایدار شده است و ریشه در منش، اخلاق و خرد نیاکان ما دارد.

چهارشنبه سوری، آیینی برجای مانده از ایران باستان است که در نقاط مختلف این سرزمین پیش از رسیدن نوروز برگزار می شود و ایرانیان با اتحاد و همبستگی و ابراز شادی از سال گذشته، با انجام مراسمی خاص به شادی و سرور بر می خیزند.

در ایران باستان، چند روز قبل از نوروز مردمانی به نام آتش افروزان به شهرها و روستاها می رفتند تا مردم را برای این آیین آماده کنند، آتش افروزان، زنان و مردانی بسیار هنرمند بودند که با برگزاری نمایش های خیابانی، دست افشانی، سروده و آوازهای شورانگیز به سرگرم و خشنود ساختن مردمان می پرداختند و هدف آنها انتقال نیروی فزاینده و نیک به مردمان برای چیره شدن بر غم و افسردگی بود.

آنان که زنان و مردان شادی بخش خوانده می شدند در روزگار ما هنوز نمود کوچکی از خود را زیر نام خواجه پیروز یا حاجی فیروز زنده نگاه داشته اند که البته از هنرمندی زن یا مرد آتش افروز در دوران گذشته بسیار دور است.

هر ساله در آخرین شب چهارشنبه سال برنامه‌های ویژه این جشن با تفاوت‌هایی اندک در اغلب نقاط کشورمان برگزار می‌شود و مردم استان لرستان نیز چهارشنبه آخر سال در قاب آیین های کهن برجای مانده از گذشتگان جشن می گیرند.

آنان بیرون از خانه در فضایی مناسب، آتشی روشن می کنند، اهل خانه، زن و مرد و کودک از روی آتش می پرند و با گفتن «زردی من از تو، سرخی تو از من»، بیماری، ناراحتی و نگرانی های سال کهنه را به آتش می سپارند، تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند.

اعتقاد بیشتر مردم بر این است با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن باید چهارشنبه ‌سوری از خانه بیرون رفت، همراه بقیه مردم جشن گرفت و شاد و سرخوش بود تا سال جدید شاد و پر از پیروزی باشد.

چهارشنبه سوری قدمت دیرینه ای دارد که از ۲ واژه چهارشنبه و سور به معنی سرخی (نماد شادی) تشکیل شده و در شاهنامه فردوسی برپایی بزم چهارشنبه آخر سال در ایام نزدیک نوروز به عنوان یکی از آیین های ایرانیان در استقبال از بهار آماده است که این سنت اگرچه تا امروز حفظ شده ولی باید به نحوه صحیح و اصولی خود برپا شود.

طبق رسوم به جای مانده از گذشته تاکنون خانواده ها با استفاده از چوب آتشی بزرگ روشن می کنند و دور آتش حلقه زده و به شکرانه رفتن زمستان، ایجاد شادی و سرور و رفع بلا به پایکوبی می پردازند.

جمع شدن فامیل دور آتش و خوردن آجیل و تنقلات، پریدن از روی آتش و نقل داستان و خاطره های ریش سفیدان، آواز خوانی و رقص و پایکوبی با برتن کردن لباس های محلی، همگی از آیین هایی است که هنوز هم توسط برخی از امروزی ها انجام می شود.

اکنون بسیاری از خانواده ها نیز در کنار بزرگترهای فامیل همان سنت گذشته را حفظ کرده و چهارشنبه سوری را تنها با روشن کردن یک آتش سپری می کنند اما شادی جوان ها در چهارشنبه سوری متفاوت تر است که ترقه و نورباران و هیجانات امروزی به این برنامه ها اضافه شده است.

متاسفانه این جشن و سرور طی سالیان گذشته با استفاده از مواد آتش زا، ترقه و نارنجک سلامت بسیاری از مردم را به خطر انداخته است و بدتر اینکه از چند روز قبل از رسیدن چهارشنبه آخر سال، باید شاهد چهارشنبه سوزی توسط برخی افراد و صداهای ناهنجار ترقه و مواد محترقه دست ساز باشیم و دردناک تر اینکه اخباری از انفجار این ترقه ها و مصدوم و معلولیت و حتی فوت برخی از هم وطنان در این روزهای پایانی سال می شنویم.

به کار بردن انواع ترقه های کپسولی، نارنجک های دست ساز و مواد محترقه خطرناک که منجر به آسیب و قطع عضو و گاهی نیز مرگ می شود، همگی آداب غلطی است که امروزه مرسوم شده است که به راستی باید خانواده ها با مراقبت بر فرزندان خود نظارت ها را بیشتر کنند تا شاهد حوادث ناگوار نباشیم و این شب را به کابوسی پر از ترس و دلهره و اضطراب برای خانواده هایی که مجبورند برای خرید و یا مراجعه به دکتر و یا کار ضروری را در خیابان ها تردد کنند تبدیل نکنیم.

آماده باش ۱۰۰ پایگاه اورژانس در چهارشنبه سوری

رییس اورژانس پیش بیمارستانی لرستان با اشاره به آماده باش نیروهای این مرکز برای چهارشنبه سوری گفت: ۱۰۰ پایگاه شهری و جاده‌ای با استفاده از ۲ دستگاه اتوبوس آمبولانس و ۱۰۳ آمبولانس آماده باش است.

محسن آدینه وند با اشاره به اینکه اسفندماه جاری ۲ نفر در رابطه با آماده سازی مواد محترقه چهارشنبه سوری مصدوم شده اند ادامه داد: خانواده‌ها در این ایام حساسیت جدی نسبت به جلوگیری از وقوع حوادث داشته باشند و با "نه" گفتن قاطع از هر گونه آسیب پیشگیری کنند.

وی یادآور شد: در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته استان ۹۶ نفر مصدوم شدند.

۷۲ درصد مجروحین چهارشنبه سوری در لرستان زیر ۱۸ سال هستند

رییس دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز گفت: ۷۲ درصد مجروحین چهارشنبه سوری در این استان زیر ۱۸ سال هستند بنابراین خانواده ها باید این روزها مراقب رفتار فرزندان نوجوان خود باشند.

دکتر بهرام دلفان با اشاره به در پیش بودن فرهنگ دیرینه چهارشنبه سوری افزود: هرگونه اقدام خطرناک و آزار دهنده، بی توجهی به نکات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری در تضاد با این آیین است.

وی تصریح کرد: غفلت و سوء استفاده از آیین چهارشنبه سوری همواره زیان های مالی و جانی جبران ناپذیری برای شهروندان به دنبال داشته است بنابراین خانواده ها باید فرزندان خود را نسبت به عواقب ناگوار تغییر فرهنگ اصیل چهارشنبه سوری به تراژدی حوادث آگاه سازند تا شاهد بروز اتفاقات ناخوشایند و آسیب به شهروندان و جوانان نباشیم.

دلفان با هشدار نسبت به پیامدهای تلخ حوادث چهارشنبه سوری و لزوم توجه و مراقبت خانواده ها در پیشگیری از این وقایع عنوان کرد: این بی توجهی ها و اقدامات خطرناک علاوه بر اینکه سبب تحمیل هزینه درمان به بیمارستان ها می شود باعث به خطر افتادن سلامت مردم نیز خواهد شد.

وی با بیان اینکه طی سال های گذشته برگزاری چهارشنبه سوری با استفاده از مواد محترقه باعث خسارت های جانی و مالی شده است افزود: خانواده ها در اصل سلامت بسیار تاثیرگذار هستند.

دلفان با بیان اینکه منفجر کردن مواد محترقه هیچ شباهتی به فرهنگ کهن ایران و لرستان ندارد ادامه داد: شایسته است خانواده ها با نظارت دقیق مانع از تبدیل این آیین سنتی به حوادث خطرناک و غیرقابل جبران شوند چراکه نوجوانان و جوانان از سرمایه های مهم این کشور هستند که باید در حفظ سلامت و ایمنی آنها کوشا باشیم.

۱۰۰ هزار عدد انواع مواد محترقه در لرستان کشف شد

فرمانده انتظامی لرستان نیز گفت: ۱۰۰ هزار عدد انواع مواد محترقه و ۲۱ کیلوگرم پیش ساز ترقه در این استان کشف و ضبط شد.

سردار یحیی الهی بیان کرد: با اشراف اطلاعاتی پلیس مبنی بر فعالیت افرادی در امر خرید و فروش مواد محترقه با انگیزه سود جویی در ایام چهارشنبه سوری، بلافاصله موضوع در دستور کار ماموران انتظامی قرار گرفت.

وی افزود: ماموران با هماهنگی قضایی به محل های مورد نظر اعزام شدند و ۱۴ نفر تهیه و توزیع کننده مواد محترقه را دستگیر و در بازرسی از اماکن مربوطه ۱۰۰ هزار انواع مواد محترقه و بیش از ۲۱ کیلوگرم مواد پیش ساز ترقه و منفجره کشف کردند.

فرمانده انتظامی استان لرستان با اشاره اینکه پلیس خادم و خدمتگزار مردم است، عنوان کرد: پلیس با افرادی که قصد بر هم زدن آسایش و آرامش مردم را داشته باشند قاطعانه و برابر قانون برخورد می کند.