آیا شیرینی ذکر خدا را می‌چشید؟ + فیلم

پیامبر اکرم (ص) در چهارمین روز از ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: اَللّهُمَّ قَوِّنِی فِیهِ عَلَی إِقَامَةِ أَمْرِک وَ أَذِقْنِی فِیهِ حَلاوَةَ ذِکرِک وَ أَوْزِعْنِی فِیهِ لِأَدَاءِ شُکرِک بِکرَمِک وَ احْفَظْنِی فِیهِ بِحِفْظِک وَ سِتْرِک یا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ؛ خدایا مرا در این ماه برای برپا داشتن امرت نیرومند ساز و شیرینی ذکرت را به من بچشان، و ادای شکرت را به من الهام فرموده و به نگهداری و پوششت نگاهم بدار، ای بیناترین بینندگان.

برخی از افراد عادت کرده اند که پس از نماز مشغول تسبیحات حضرت زهرا(س) شوند ولی فقط الله اکبر و الحمدلله و سبحان الله را بر زبان جاری می کنند و این ذکرهای بزرگ بر دل های آنان جا خوش نمی کند. در دعای این روز از خدا می خواهیم که شیرینی ذکر خودش را به ما بچشاند.

حجت الاسلام حسن عامری استاد حوزه علمیه حضرت عبدالعظیم به خبرنگار معارف ایرنا گفت: ما برای این که بتوانیم به آگاهی برسیم و از سفاهت دور شویم، نیاز به تقویت داریم. مانند ورزشکاری که تمرین می کند تا بدنش قوی شود و بتواند با حریف خود مبارزه کند. در اینجا نیز به تمرین نیاز داریم. یعنی اقامه امر الهی به گونه ای ما را تقویت می کند که با همه وجود به دنبال پیاده کردن فرمان های الهی در دنیای خودمان و در جامعه و خانواده باشیم.

وی افزود: دومین نکته برای تقویت، چشیدن شیرینی آیات الهی است. لذا رسول خدا (ص) در دعای امروز می فرماید شیرینی یاد خودت را به ما بچشان که در اینجا منظور از ذکر ممکن است قرآن باشد که ذکر اعلی است و ممکن است یاد خدا به طور مطلق باشد.

حجت الاسلام علی‌رضا شاه فضل قمصری در این زمینه گفت: در فرازی از دعای این روز از خدا درخواست می‌کنیم که لذت و شیرینی ذکر خود را به ما عنایت نماید. ما انسان ها به گونه‌ای خلق شده ایم که می توانیم هم از امور مادی و هم از امور معنوی لذت ببریم. یکی از امور معنوی لذت بخش، ذکر و یاد خداست. کسانی که خود را عادت به ذکر و یاد خدا داده‌اند و مداومت بر این امر می ورزند، می توانند به مرور زمان، لذت و شیرینی مناجات با خدا را در خود ایجاد کنند و ماه رمضان بهترین فرصت برای رسیدن به حلاوت ذکر و یاد خداست.

علمای اخلاق برای ذکر، مراحلی ذکر کرده اند که یکی از آن ها اولین مرحله آن، ذکر لفظی است و بعضی به آن وِرد هم می گویند. در این مرحله انسان نام خدا و اوصاف جلال و جمال او را بر زبان جاری می کند، بدون آن که توجهی به مفاهیم و محتوای آن داشته باشد. شاید چنین حالتی در نماز برای ما پیش آمده باشد که مشغول خواندن نماز و گفتن ذکر رکوع و سجده هستیم ولی توجهی به معانی کلمات و واژه ها نداریم. البته این نوع ذکر گفتن هم، بی اثر نیست. چون مقدمه ای برای رسیدن به مراحل بالاتر است و از طرف دیگر همیشه با یک مفهوم و توجه اجمالی آمیخته است و نمازگزار به طور کلی می داند که رو به قبله ایستاده و برای خدا نماز می خواند، هر چند مفاهیم آن را به صورت دقیق و جزیی نداند.

ذکر معنوی در مرحله دوم قرار دارد و انسان در حالی که مشغول ذکر لفظی است، به معانی آن هم توجه می کند و بدیهی است توجه به معانی و مفاهیم ذکر، عمق بیشتری به آن می بخشد و حتی در تربیت انسان تاثیر دارد و انسان ذاکر با تداوم چنین مرحله ای ممکن است آثار آن را نیز در خود احساس کند.

برای این که بدانیم تا چه اندازه شیرینی ذکر خدا در دل اثر کرده، باید ببینیم ذکر خدا تا چه اندازه در زندگی ما اثر داشته است. مثلا آرامش دل به عنوان یکی از آثار ذکر در آیه ۲۸ سوره رعد آمده که می فرماید فقط با یاد خداست که دلها آرامش می‌یابد یا در آیه ۴۵ سوره عنکبوت از نماز به عنوان یکی از مصداق های ذکر خدا یاد شده که باعث جلوگیری از زشتی ها و گناهان در انسان می شود.

ذکر و یاد خدا تأثیر عمیقی در دل های مومنان می‌گذارد و در آیه دوم سوره انفال می خوانیم مومنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل هایشان می لرزد و هنگامی که آیات خدا بر آنها خوانده می‌شود، ایمانشان فزونتر می‌شود. همچنین خدا در آیه ۳۵ سوره احزاب به «ذاکران» وعده مغفرت و پاداش داده است.