علی محمدی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به پیشینه تاریخی نوغانداری در خطه تربت حیدریه افزود: واژه نوغان به معنی کرم ابریشم و پیله بوده و تربت‌حیدریه از دیرباز به دلیل اقلیم مساعد برای کاشت درخت توت، یکی از مناطق مهم پرورش کرم ابریشم و نوغانداری در ایران است.
وی ادامه داد: ساخت تاسیسات اداره نوغانداری تربت‌حیدریه سال ۱۳۱۴ انجام شد و نخستین مدیر این اداره فردی فرانسوی به نام "موسیو فران" بوده است.
رییس اداره میراث فرهنگی تربت‌حیدریه افزود: در دوران پهلوی بعد از آن‌که صنعت نوغانداری تحت نظارت و در انحصار دولت قرار گرفت، مجموعه ساختمان‌های نوغانداری تربت‌حیدریه به عنوان یکی از قطب‌های مهم پرورش کرم ابریشم پایه‌ریزی شد.
وی تصریح کرد: این مجموعه شامل ساختمان‌هایی است که به صورت منفرد در زمینی با وسعت بیش از ۲ هکتار ایجاد و کاربری‌های گوناگونی مانند سالن تولید تخم نوغان و پرورش کرم ابریشم، ساختمان اداری و مدیریت، مهمانسرا و اسکان پرسنل دارد.
محمدی همچنین گفت: از شاخصه‌های معماری این مجموعه که برگرفته از معماری ساختمان‌های شمال ایران است، می‌توان به سبک و گونه معماری کوشک مانند، رعایت قرینه‌سازی، استفاده تمام عیار از آجر در تزیینات و سازه بنا، استفاده از قوس‌های نیم دایره و بیضی شکل و نیز وسعت درخور توجه اشاره کرد.
به گفته وی، در زمین‌های پیرامون این ساختمان نیز توتستان‌هایی برای بهره‌برداری در فصل پرورش کرم ابریشم ایجاد شده است.
وی اظهار کرد: اداره نوغانداری تربت حیدریه اکنون به عنوان تنها نمایندگی اداره توسعه نوغان شرق کشور، ارایه دهنده خدمات و تامین کننده تخم نوغان در سطح استانهای شرق کشور نظیر استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و نیز سیستان و بلوچستان است.
محمدی همچنین گفت: رییس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تربت‌حیدریه و همچنین شرکت سفیدرود رشت، در تکمیل فرایند ثبت ملی ساختمان تاریخی اداره نوغانداری تربت‌حیدریه تلاش بسیاری داشته که جای تقدیر دارد.
شهرستان تربت‌حیدریه با تولید بیش از ۸۰ درصد ابریشم کشور در شهر ملی بایگ و روستای ملی بسک، به‌عنوان پایتخت ابریشم کشور شناخته می‌شود.
مرکز شهرستان ۲۲۴ هزار نفری تربت‌حیدریه با مزیت‌های مختلف در حوزه کشاورزی، معدن، صنعت و تجارت در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.
نظر شما