ماهی کپور تاتا در سبد پرورش ماهیان گرمابی قرار گرفت

محمد صیاد بورانی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور این پروژه را با همکاری اداره کل شیلات گیلان، مرکز حفظ و بازسازی ذخایر شهید انصاری رشت و مزارع پیشرو پرورش ماهیان گرمابی در استان گیلان به پایان رساند.

وی افزود: در سال ۱۳۹۷ تخم سبز کپور تاتا توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی از مجارستان وارد شد و پژوهشکده‌های آبزی پروری آبهای داخلی کشور و آبزی پروری جنوب کشور مطالعه و تحقیق برای پرورش و معرفی این نژاد را برعهده گرفتند.

وی تصریح کرد: این‌ پژوهشکده با همکاری اداره کل شیلات گیلان و مرکز بازسازی ذخایر و حفظ ذخایر ژنتیکی ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت مراحل انکوباسیون تخم این ماهی را طی کرد و به تولید بچه ماهی دست یافت؛ بخشی از لاروهای تولید شده از این طریق به ایستگاه تحقیقاتی ‌تکثیر و پرورش آبزیان فومن منتقل شد.

وی ادامه داد: با تبدیل لاروها به بچه ماهیان پنج تا ۱۰ گرمی تعدادی از این ماهیان به ۶ مزرعه در استان تزریق شد که حاصل همکاری و استقبال مزارع پرورش بخش خصوصی آن شد که کپور تاتا در بازار توانست حدود ۴۰ درصد جایگزین کپور معمولی رایج چینی شود.

صیاد بورانی بیان کرد : قدیمی بودن مولدین کپور رایج کشور، عدم دسترسی آبزی پروران به مولدین باکیفیت، تلاقی مداوم درون خانوادگی کپورهای معمول و رایج چینی طی سالهای متمادی، بروز صفات نامناسب، کاهش راندمان تکثیر، کاهش ضریب رشد، تولید بچه ماهیان اصلاح شده و خوش رشد خالص و مقاوم به بیماری، کاهش قابلیت اقتصادی و درنتیجه کاهش درآمد پرورش دهندگان از دلایل اهمیت و ضرورت ورود ماهی کپور نژاد تاتا به صنعت آبزی پروری کشور بود.

صیاد بورانی اظهار کرد: با ورود این نسل جدید از ماهی کپور، نسلی خوب با بافت، گوشت و طعم مناسب، درصد فیله بالاتر، بازار پسند (شکل ظاهری بشقابی و گرد مانند)، درصد بالای هچ (بالای ۹۵ درصد تخم گشایی) نسبت به کپور معمولی، درصد بالای بازماندگی لارو و بچه ماهی ها در استخرهای خاکی، دورریز کمتر و افزایش تولید در واحد سطح را شاهد خواهیم بود.

رئیس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور یکی دیگر از پروژه های مهم در حال انجام پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور را امکان پرورش تک گونه ماهی سفید در استخرهای خاکی تا اندازه بازاری اعلام کرد و افزود: این پروژه در سه مرحله انجام شد که مرحله نخست آن تولید انبوه بچه ماهیان سفید پرورشی از لارو تا وزن ۱۰ گرم بود که در این مرحله بچه ماهیان با استفاده از غذای دستی به وزن مورد نظر رسیدند.

صیاد بورانی ادامه داد: مرحله دوم این پروژه تولید ماهی تا وزن ۲۰۰ گرم بود که توسط کارشناسان تحقیقاتی و با همکاری و مساعدت اداره کل شیلات گیلان بویژه مرکز حفظ و بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت انجام شد؛ در این مرحله اثر تراکم‌های مختلف بر شاخص های رشد، خونی و ایمنی ماهی سفید در مرحله پیش پرواری و پرورای در استخرهای خاکی مورد بررسی قرار گرفت و این ماهیان با غذای دستی و در شرایط محصور به حدود ۴۰۰ گرم وزن رسیدند.

وی تصریح کرد: تعدادی از این ماهیان بعنوان مولد تعیین شدند و عملیات تکثیر مصنوعی ماهیان مولد نر و ماده و تولید لارو از آنها انجام شد و صدها هزار لارو از این بچه ماهیان در استخرهای خاکی مرکز شهید انصاری ذخیره سازی شد. این پروژه با اهلی سازی ماهی سفید ادامه دارد و امیدواریم در آینده نزدیک ماهی سفید پرورشی هم به صنعت آبزی پروری کشور معرفی شود تا گام مهمی در حوزه امنیت غذایی و افزایش تنوع گونه های پرورشی کشور برداشته شود.

صیاد بورانی اظهار کرد: در این پروژه نسل وحشی ماهی سفید با نسل f۱ (نسل اول ماهی پرورشی) به لحاظ شاخص های رشد، ایمنی با تحلیل اقتصادی مقایسه خواهد شد.

وی گفت: پروژه پرورش ماهی سفید در حوضچه های بتنی با آب دریا از دیگر پروژه های در دست اجراست که در سه فاز تعریف شده، فاز نخست رسیدن بچه ماهیان از مرحله یک گرمی به وزن ۱۰ گرم با غذای دستی است که این مرحله با موفقیت انجام شد و در طول حدود یک ماه و نیم تا ۲ ماه این ماهیان به وزن مورد نظر رسیدند.

رئیس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشور اضافه کرد: مرحله دوم این پروژه رساندن ماهی از وزن ۱۰ گرم به حدود ۱۰۰ گرم بود که اکنون توانستیم به میانگین وزنی حدود ۴۰ گرم دست یابیم. امیدواریم با ادامه این پروژه بتوانیم با پرواری کردن این ماهی گام موثری در تولید این ماهی با استفاده از آب دریا بویژه اراضی ساحلی برداریم؛ در صورت دستیابی به دانش فنی این پروژه دستاوردهای آن به بخش خصوصی منتقل می شود.

صیاد بورانی تاکید کرد: کسب نتایج مطلوب از این پروژه منجر به معرفی ماهی سفید به قفس های مستقر در دریا خواهد شد و ما اکنون درحال برنامه ریزی برای اجرایی شدن آن هستیم که بزودی با همکاری بخش خصوصی در منطقه آزاد انزلی انجام می شود.

سیاست ها، اهداف و اولویت های موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در حوزه امنیت غذایی، معرفی شیوه های نوین در تکثیر و پرورش آبزیان، تولید فرآورده های متنوع از محصولات آبزیان، استفاده از زائدات و ضایعات محصولات آبزیان در چرخه اقتصادی صنایع غذایی کشور، افزایش مصرف انسانی ماهیان کوچک اندام همانند کیلکا، افزایش بهره وری آب در آبزی پروری، مدیریت مسئولانه در صید وصیادی، کمک به حفظ و بازسازی ذخایر آبزیان، ارائه طرح ها و پروژه های مختلف در حوزه آبهای طبیعی همانند سواحل دریای کاسپین و تالاب انزلی و سایر منابع آبی کشور جهت تعیین استعداد آبزی پروری در این محیط ها و یا حفظ و ارتقای کیفیت منابع آبی و مطالعه و پایش بهداشتی و ارائه نکات و دستورالعمل ها خاص در این خصوص، اقدامات پژوهشی با همکاری سازمان دامپزشکی در خصوص کیت های تشخیص بیماری و تولید واکسن ها جهت شناسایی و راههای پیشگیری از بیماریهای عفونی و حفظ ذخایر ژنتیکی، اصلاح نژاد آبزیان و تحقیقات کاربردی در زمینه تولید غذای اقتصادی و اختصاصی و غذای زنده آبزیان است.

پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی کشوربا قدمتی ۱۰۵ ساله از اولین مراکز تحقیقاتی شیلاتی کشور است که در زمینه دستیابی به زی‌فن تکثیر و پرورش بیش از ۱۲ گونه از ماهیان اقتصادی و بومی دریای کاسپین همانند ماهیان خاویاری، ماهیان گرم آبی و سرد آبی و گونه‌های بومی دریای کاسپین (سفید و آزاد وغیره) گام‌های موثری برداشته و این تکنیک‌ها در اختیار دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی قرار گرفته است.
این پژوهشکده گام‌های مهمی در خصوص بازسازی ذخایر گونه‌های اقتصادی دریای خزر همانند ماهی سفید از دهه های گذشته تاکنون در رودخانه های مهم همچون حویق، خشکرود، سفیدرود، و رودخانه های منتهی به دریا با کمک کارشناسان شیلاتی برداشته و از ابتدای تاسیس تاکنون بیش از ۳۵۰ پروژه تحقیقاتی به انجام رسانده است.