ظهور دوباره «شیطان آبی» در بابل

به گزارش خبرنگار ایرنا، سنبل آبی یا "شیطان آبی رنگ" که از بین ۲۰۷ آببندان شهرستان بابل در سال گذشته فقط در یک آببندان روستای آغوزبن بابل مشاهده شده بود.

در آن مقطع زمانی با هماهنگی های انجام شده بین دستگاه‌های مرتبط شرکت آب منطقه‌ای، محیط زیست و سازمان جهاد کشاورزی مازندران جمع آوری آن در آببندان ۴۰ هکتاری آغوزبن بابل انجام شد اما این گیاه وحشی دوباره در آببندان این روستا قد کشید و زمینه نگرانی را یرای شهروندان و کارشناسان محیط زیست فراهم کرد.

بیشتر نگرانی صاحبنظران به این خاطر است با توجه به اینکه بابل به شهر تالاب ها و آببندان در مازندران معروف است، اگر پای سنبل آبی در دیگر آبندان های شهرستان باز شود به یک بحران تبدیل خواهد شد.

با توجه به این که وسعت برخی از آببندان های شهرستان بابل بیشتر از ۲۰۰ هکتار است نفوذ و تکثیر این گیاه می تواند برای شالیکاران بحران آفرین باشد.

اراضی کشاورزی زیادی از طریق این ۲۰۷ آببندان بابل آبیاری می شوند و با توجه به قدرت جذب زیاد آب، که سنبل آبی دارد در تامین آب زمین های شالیزاری اختلال ایجاد خواهد شد.

سنبل آبی گیاهی از خانواده سنبل است که به دلیل قدرت رشد و تکثیر بسیار بالا و همچنین گل های بنفش زیبای آن مورد توجه گردشگران و بعضا جابجایی به عنوان گیاه زینتی است و این ویژگی باعث می شود به سرعت به مناطق آبی سرایت کند و به دلیل قدرت جذب بالای آب در ریشه ها و ساقه های بهم تنیده غوطه ور آن، توانایی بالایی در نابودی اکوسیستم های آبی و تالابی دارد.

متاسفانه در دنیا تاکنون روش مبارزه خاصی که فاقد آثار جانبی زیانبار برای اکوسیستم ها باشد برای سنبل آبی معرفی نشده و تنها راه موثر توصیه شده برای‌ مقابله با آن، مبارزه فیزیکی (جمع آوری) است. اما در بعضی موارد به دلیل گستردگی مناطق آلوده به این گیاه و دشواری و کند بودن روند اجرای شیوه مذکور، پاکسازی کامل از وجود این گونه مهاجم نیازمند عزم جدی سایر مسوولان و مردم است.

در این پیوند این گونه گیاهی در آببندانی در روستای آغوزبن که در یک کیلومتری شمال شهر بابل واقع شده و دارای ۶ هزار و ۵۴۰ خانوار و ۲ هزار نفر جمعیت است، جولان می دهد.

سنبل آبی، گیاهی آبزی با نام علمی Eichhornia crassipes بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و آمازون است و خارج از محدوده بومی خود به عنوان گونه‌ای مهاجم شناخته می‌شود. این گیاه آزادانه در آب شناور است و تا حدود یک متر بالاتر از سطح آب رشد می‌کند. پ

اندازه برگ‌های سنبل آبی بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر است و به صورت شناور روی سطح آب دیده می‌شود. هر ریشه این گیاه بین هشت تا ۱۵ گل می‌دهد که روی سطح آب می‌رویند و معمولا شش گلبرگ دارند که رنگ آنها بین صورتی و بنفش دیده می‌شود.

سنبل آبی رشد بسیار سریعی دارد و هر گیاه هزاران دانه در سال تولید می‌کند که دوام برخی دانه‌ها تا ۲۸ سال هم می‌رسد. همین موضوع باعث می‌شود در برخی مناطق جمعیت این گیاه در ۲ هفته تقریبا ۲ برابر ‌شود.

به علت رشد سریع، تعداد دانه‌های زیاد و زیبایی ظاهری گل‌های این گیاه، به تازگی به عنوان گیاهی زینتی خرید و فروش شده و در منازل کنار گیاهان آپارتمانی دیده می‌شود. سنبل آبی به دمای هوای پایین حساس است و در زمستان دوام نمی‌آورد، اما در تابستان‌ها گل‌های زیبایی می‌دهد و عمر هر گل بین یک تا روز است.

لایروبی مستمر

حسین حیدرپور رییس اداره محیط زیست بابل به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از راهکارهای فنی مبارزه با سنبل آبی لایروبی مستمر و دفن این گیاه است.

وی اظهار کرد: با توجه به قدرت بسیار بالای تکثیر این گیاه اگر بعد از لایروبی در زمین دفن نشود دوباره جان می گیرد و به سرعت در آبندان تکثیر خواهد شد.

وی با بیان این که به طور حتمی آببندان آغوزبن بابل که جولانگاه سنبل آبی است امسال هم باید لایروبی شود، اظهار کرد: اگر این گیاه جمع آوری نشود به سرعت کل آبندان ۴۰ هکتاری آغوزبن زیر چتر این گیاه قرا خواهد گرفت.

رئیس اداره محیط زیست بابل ادامه داد: هر چند در حال حاضر یک آببندان بابل جولانگاه سنبل آبی است ولی اگر به دیگر آببندان های بابل گسترش یابد به یک بحران تبدیل خواهد شد.

حیدرپور گفت: با توجه به این که قدرت جذب آب در این گیاه بسیار زیاد است اگر در دیگر آببندان های شهرستان گسترش یابد در تامین آب اراضی کشاورزی اخلال ایجاد خواهد کرد.

این مسوول با بیان اینکه اگر تمام بدنه و ریشه های سنبل آبی از آببندان خارج نشود این گیاه دوباره رشد خواهد کرد، اظهار کرد: در چند سال گذشته این آببندان لایروبی شد اما به دلیل اینکه به صورت فنی و علمی نبود این گیاه دوباره رشد کرد.

رییس اداره محیط زیست بابل بیان کرد: سنبل آبی یکی از گیاهانی است که به سرعت رشد می‌کند و گسترش می‌یابد و بذر این گیاه تا نزدیک به ۳۰ سال ماندگاری دارد و در صورت شرایط مساعد دوباره رشد خواهد کرد.

وی گفت : این گیاه معروف است به شیطان بنفش یا آبی و در معدوم سازی این گیاه باید به گونه‌ای عمل شود تا توان تکثیر از آن گرفته شود.

حیدرپور این را هم گفت که این گیاه چون فلزات سنگین آب را جذب می‌کند و در بدنه و نقطه پیازی آن ذخیره می‌شود، هر حیوانی از آن استفاده کند برای او خطرآفرین خواهد بود.

این مقام مسوول تصریح کرد: گیاه سنبل به خاطر سمی بودن هیچ حیوانی از آن استفاده نمی‌کند و ریشه آن هم در آب قرار دارد.

شهرستان ۶۰۰ هزار نفری بابل با دارا بودن ۲۰۷ آببندان صدر نشین آببندان ها در سطح دیگر شهرهای مازندران است.