گروه جامعه ایرنا - درگذشت شهادت‌گونه سیدابراهیم رئیسی هفتمین رئیس جمهور ایران، در ۳۰ اردیبهشت‌ماه امسال،براثر سقوط بالگرد،کشور را درشوک فرو برد و مسیر ملت را به سمت انتخابات زودهنگام سوق داد. در این میان، بررسی دستاوردها و عملکرد دولت سیزدهم درحوزه سلامت، به‌ویژه بعد از اعلام کاندیداهای نهایی چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری،به سوژه داغ درفضای عمومی تبدیل شده؛ دستاوردهایی که استمرار آن می‌تواند ضامن موفقیت دولت چهاردهم در عرصه بهداشت و درمان باشد.
افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی یکی از چالش‌های اساسی نظام سلامت ایران در سال‌های اخیر بود. طبق آمارهای منتشرشده، سرانه پزشک در ایران، ۱۱.۸ به‌ازای ۱۰ هزار نفر و در کشورهای پیشرفته در حوزه بهداشت و درمان، حداقل حدود ۳۰ نفر یعنی سه برابر ایران است.
همچنین سرانه پزشک متخصص در کشورهای اروپایی، حدود ۲۴ نفر به ازای هر ۱۰ هزار نفر است اما این رقم در ایران، حدود ۶ پزشک، یعنی تقریبا به اندازه یک‌چهارم دنیاست. این وضعیت با توجه به سیاست نادرست دولت‌های قبل، به‌ویژه دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ در زمینه کاهش ظرفیت آموزش در رشته‌های مختلف پزشکی و پیش‌شرط گذاشتن برای گذراندن طرح، قبل از شرکت در آزمون دستیاری تداوم یافت اما با تسهیلات ایجادشده توسط دولت سیزدهم در این بخش، اکنون فارغ‌التحصیلان پزشکی بعد از اتمام تحصیل، امکان شرکت در آزمون مذکور را دارند و با مانع گذراندن طرح مواجه نیستند.
این در حالی است که قبلا فقط دانشجویان نخبه، متاهل یا مانند آن قادر بودند بدون سپری کردن طرح در آزمون دستیاری شرکت کنند. بر این اساس، ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی در دولت سیزدهم افزایش یافت.
اقدامات انجام‌شده در جهت رفع کمبود پزشکان متخصص و فوق تخصص
افزایش ظرفیت رشته پزشکی به میزان ۲۰ درصد سالانه،افزایش ظرفیت رشته دندانپزشکی (۱۵ درصد در ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ و ۱۰ درصد در ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰)، رشد دو برابری پذیرش در مقطع فوق‌تخصص، افزایش ۲۵ درصدی در ظرفیت فلوشیپ ، افزایش پذیرش ۴۰۰۰ متقاضی در مقطع دستیاری برای اولین‌بار ،افزایش حق انتخاب رشته داوطلبان آزمون دستیاری از ۱۰ به ۱۰۰ رشته محل، مستثنی شدن رشته‌های طب اورژانس و بیهوشی از طرح دوره تعهد قبل از آزمون دستیاری علاوه بر اینها، افزایش حقوق و کارانه دستیاران و کاهش مالیات پزشکان شاغل در مراکز درمانی از ۳۰ به ۱۰ درصد، از اقدامات حمایتی دولت سیزدهم در حوزه پزشکی به شمار می‌رود.
اکنون دسترسی به خدمات تخصصی و افزایش جذب در رشته‌های پایه مانند داخلی، جراحی عمومی، زنان و زایمان، کودکان، طب اورژانس و بیهوشی از اولویت‌هاست.وزارت بهداشت دولت سیزدهم، همچنین از افزایش ۶۵ درصدی ظرفیت پذیرش تخصص پزشکی و ۵۰ درصدی فوق‌تخصص خبر داده است. تداوم این سیاست در دولت بعدی، می‌تواند معضلات این حوزه را کاهش دهد.
البته این افزایش ظرفیت باید با رعایت ملاحظاتی مانند تامین زیرساخت‌ها از جمله احداث مراکز درمانی و تجهیز بیمارستان‌ها به امکانات پیشرفته و موردنیاز صورت گیرد و در وهله بعد، موجب نازل شدن کیفیت پذیرش و آموزش در رشته‌های تخصصی پزشکی نشود و رشته‌های موردنیاز جامعه در اولویت باشند. نتیجه این اقدامات البته با ملاحظات مطرح‌شده، تسریع در تربیت متخصصان رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی در سال‌های آتی است.با تداوم روند موجود، پیش‌بینی می‌شود معضل کمبود پزشک متخصص در سال‌های آینده کاهش یابد.
رایگان‌درمانی برای کودکان و دهک‌های پایین جامعه
از محرومان تا کودکان هزینه‌های بالای درمانی با افزایش تعرفه‌های سالانه پزشکی، یکی از نگرانی‌های مردم خصوصا دهک‌های پایین جامعه است که بعضا با بیماری‌های گوناگون دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در این زمینه، دستاورد مهم دولت سیزدهم و دغدغه شخص رئیس‌جمهوری، ارزش نهادن به «جان مردم» از طریق ارائه خدمات رایگان یا کم‌هزینه به بیماران است.
بر این اساس، افراد پنج دهک پایین جامعه با مراجعه به مراکز درمانی دولتی، بدون دفترچه بیمه و فقط با ارائه کد ملی، از خدمات درمانی پوشش بیمه‌ای برخوردار می‌شوند. درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال، مشروط به داشتن بیمه پایه نیز با استناد به بند الف ماده ۹ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، از دیگر اقدامات مثبت دولت سیزدهم برای سلامت افراد، بدون دغدغه بابت هزینه است که از اواخر اسفندماه سال گذشته در مسیر اجرا قرار گرفت.طبق این طرح، تمام خدمات بستری و سرپایی کودکان زیر ۷ سال، به جز داروهای سرپایی در مراکز دولتی دانشگاهی، رایگان شد.
دسترسی عادلانه و محرومیت‌زدایی از سلامت یکی از اقدامات شاخص دولت سیزدهم در حوزه سلامت، علاوه بر افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، زدودن محرومیت و دسترسی عادلانه به پزشک در مناطق محروم و کم‌برخوردار بوده است. عدم توزیع مناسب پزشک، به‌ویژه پزشک متخصص در مناطق مختلف، خدمات درمانی را در سال‌های گذشته، خصوصا در روستاها و شهرهای کوچک، با مشکل مواجه کرده بود.
دولت سیزدهم با هدف رفع کمبود پزشک متخصص و ارتقای کیفیت خدمات به مردم در مناطق کم‌برخوردار، سیاست‌های مناسبی را اتخاذ کرد.بومی‌گزینی و تربیت پزشکان متخصص برای استفاده از آنها در منطقه خودشان، از سیاست‌های شهید رئیسی، در حوزه سلامت بود تا نیازهای مناطق محروم به خدمات پزشکی و دندانپزشکی با پذیرش دانشجویان و تعهد دستیاران مرتفع شود.
بر این اساس مقرر شد ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی در مناطق محروم، متناسب با نیازسنجی دانشگاه‌ها در کمیسیون مشترک معاونت‌های درمان و آموزش وزارت بهداشت، سالانه مشخص شود و دسترسی به بهداشت و درمان، خدمات پزشکی و دندانپزشکی بر اساس اولویت مناطق با توزیع عادلانه پزشک و امکانات لازم صورت گیرد.
در طول سه سال گذشته، بیش از ۱۰ هزار پزشک به مناطق محروم اعزام شده‌اند
دولت سیزدهم با درک این موضوع، با ارائه مشوق‌های مالی و تسهیلات رفاهی، از فعالیت پزشکان در این مناطق حمایت کرد. ارائه این مشوق‌ها ضمن افزایش تمایل پزشکان به فعالیت در مناطق محروم، به رفع کمبود پزشک کمک کرده است. در این رابطه، در طول سه سال گذشته، بیش از ۱۰ هزار پزشک به مناطق محروم اعزام شده‌اند. این موضوع به افزایش دسترسی مردم این مناطق به خدمات بهداشتی و درمانی و ارتقای کیفیت زندگی آنها، کمک شایانی کرده است.
بیمه سلامت، دارو، تجهیزات پزشکی و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی از اقدامات شاخص دولت سیزدهم
دستاوردها و اقدامات شاخص در حوزه بیمه سلامت، دارو، تجهیزات پزشکی و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی در دولت سیزدهم نشان می‌دهد این دولت در طول سه سال فعالیت خود، اقدامات قابل توجهی نیز برای رفع کمبود پزشک و ارتقای عدالت در نظام سلامت ایران انجام داده است.
افزایش ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی و تخصصی، حذف شرط گذراندن طرح برای شرکت در آزمون دستیاری و حمایت از فعالیت پزشکان در مناطق محروم، از جمله اقدامات شاخص دیگر در این حوزه به شمار می‌رود.
در کنار اقدامات یادشده، دولت سیزدهم در زمینه‌های دیگری همچون بیمه سلامت، دارو، تجهیزات پزشکی و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی نیز اقدامات قابل توجهی انجام داده است.با وجود اقدامات انجام‌شده، هنوز چالش‌هایی مانند نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی وجود دارد.
انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۱۴۰۳، با میراث ماندگار برجای‌مانده از دولت سیزدهم، فرصتی برای ادامه روند رو به رشد نظام سلامت و رفع چالش‌ها خصوصا در حوزه سرانه پزشک متخصص، توزیع عادلانه مناطق مختلف از نظر پزشک و امکانات درمانی است. انتظار می‌رود دولت چهاردهم با اتکا به تجارب و دستاوردهای دولت فعلی، گام‌های بلندی در جهت برقراری عدالت در حوزه سلامت، ارتقای کیفیت خدمات و تامین دسترسی متوازن برای آحاد جامعه بردارد.
نظر شما