خلیج فارس تا خزر بر مسیر ریل؛ خط‌آهن رشت - کاسپین به آخر رسید

به گزارش ایرنا، مسیر ریلی رشت - کاسپین که بنادر گیلان به شبکه ریلی کشور را متصل می کند سرانجام به نقطه پایانی رسید و پازل ترانزیتی کشور در راه گذر شمال- جنوب تکمیل شد و دریاهای شمال و جنوب از این طریق به هم وصل شدند. 

پروژه خط آهن رشت - کاسپین بخشی از مسیر ریلی قزوین - رشت است که عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۹۷ آغاز شد( اما قرارداد احداث این مسیر ریلی همزمان با ساخت راه آهن قزوین - رشت در ۱۳۹۳ منعقد شده بود).

طول این خط آهن ۳۷ کیلومتر است و با احتساب خطوط ایستگاهی به ۴۰ کیلومتر هم می رسد.

اعتبار هزینه شده برای احداث این مسیر ریلی ۲۳ هزار میلیارد ریال است و با تکمیل و بهره برداری از آن علاوه بر تسهیل رویه‌های صادراتی، وارداتی و ترانزیت کشور یکی از مهمترین و راهبردی‌ترین راه‌گذرها یا کریدورهای حمل‌ونقل بین‌المللی (کریدورشمال - جنوب) پس از سال‌ها فعال می‌شود.

کریدور شمال-جنوب یک ترانزیت چند وجهی است و براساس امضای توافقنامه ۱۲ سپتامبر سال ۲۰۰۰ ( ۲۲ شهریور ۱۳۷۹) بین کشورهای ایران، روسیه و هند شکل گرفت و هم اینک بین ۱۳ کشور آذربایجان، بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، روسیه، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین به تصویب رسیده است.

طبق این توافقنامه اروپای شمالی و غربی، فدراسیون روسیه، قفقاز، خلیج فارس (مسیر غربی)، آسیای مرکزی، خلیج فارس (مسیر شرقی) و دریای خزر، ایران، خلیج فارس (مسیر مرکزی) به یکدیگر متصل می‌شوند.

این خط آهن از مهمترین پروژه‌های ریلی و اولویت‌دار کشور با هدف تکمیل کریدور شمال- جنوب و آخرین بخش از کریدور ریلی دریا به دریا است که اتصال ریلی بنادر جنوبی کشور به بنادر شمالی را در استان گیلان فراهم می کند و از اهمیت ویژه‌ای در حوزه حمل و نقل داخلی، بار و مسافر برخوردار است و بندر کاسپین را به خط آهن سراسری وصل کرده و نقطه اتصال دریای خزر در شمال کشور به خلیج فارس، آب‌های آزاد بین‌المللی و دیگر کشورهای همسایه ایران خواهد بود.

کارشناسان حوزه حمل و نقل دریایی باور دارند با تکمیل کریدور شمال - جنوب سالانه نزدیک 25 میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت خواهد شد و درآمد ترانزیتی کشور به پنج میلیارد دلار می رسد.

خط آهن رشت - کاسپین

پروژه راه آهن رشت - انزلی بعنوان تکمیل کننده کریدور ریلی شمال - جنوب از پروژه های راهبردی و مهم کشور است که می‌تواند نقش بسزایی در تسریع صادرات و واردات جمهوری اسلامی ایران با کشورهای فدراتیو روسیه و جمهوری‌های قفقاز و نیز کشورهای اسکاندیناوی و شمال اروپا ایفاء کند.

باتوجه به اهمیت و ضرورت احداث این خط آهن برای اقتصاد کشور پیش از دولت سیزدهم پروژه پیشرفت چندانی نداشت و در دولت مردمی سیزدهم تکمیل و به انجام رسید.

پیشرفت کلی این پروژه تا نیمه بهمن ماه ۱۴۰۲ به گفته کارشناسان شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ۹۵ درصد بود، قطعه ۶ این پروژه عملیات زیرسازی (۱۷ کیلومتر عملیات خاکی هشت دهنه پل و ۶۸ دهنه آبرو) دارای پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ درصد و عملیات روسازی نیز پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ درصدی داشت. قطعه هفت هم عملیات زیرسازی ۱۸ کیلومتر عملیات خاکی ۹ دهنه پل و ۱۶۱ دهنه آبرو انجام شد و ایستگاه راه آهن پیربازار(خمام)هم ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار بود.

ایستگاه خمام (پیربازار)

ایستگاه راه آهن خمام در محور ریلی رشت-کاسپین در محوطه ای به مساحت ۲۱ هکتار با استفاده از تجهیزات ایرانی و توان مهندسان داخلی احداث شده است.

به گفته مدیرکل ساخت ساختمان راه آهن، بنادر و فرودگاه های کشور ؛ زیربنای کل ساختمان‌ها و سایبان ایستگاه یک هزار و ۵۵۰ متر مربع و مساحت ترمینال اصلی ۶۱۲ متر مربع است.

حسین بهجو با بیان اینکه گیلان یکی از سرسبزترین و بکرترین استان های کشور است و ایستگاه خمام هم منطبق بر سبک خاص معماری استان و متاثر از اقلیم منطقه طراحی و احداث شده است، گفت: ساخت ایستگاه خمام با استفاده از فن‌آوری روز دنیا، مصالح و تجهیزات ایرانی به همراه طراحی پویا از بارزترین ویژگی های آن است.

وی ساخت ایستگاه‌های راه آهن با تمرکز بر سهولت دسترسی آسان مسافران به امکانات را یکی از مهمترین شاخصه های طراحی دانست و افزود:‌ در ایستگاه خمام این موضوع رعایت شده است تا در کمترین مساحت بیشترین کارآیی برای مسافران در نظر گرفته شود.

تکمیل خط گذاری ریل راه آهن رشت - کاسپین در محدوده داخلی منطقه آزاد انزلی

خط گذاری ریل راه آهن رشت - کاسپین در محدوده داخلی منطقه آزاد انزلی ۸۰۰ متر طول دارد.

طبق توافقنامه ای که بین سازمان منطقه آزاد انزلی و شرکت زیرساخت در سال ۹۸ منعقد شد بخشی از تامین منابع مالی( ۱۲ درصد) پروژه راه آهن رشت - کاسپین برعهده این سازمان بود.

زیرسازی، روسازی و ریل گذاری ۷۰۰ متر از محدوده داخل فنس بندر کاسپین با سه هزار میلیارد ریال اعتبار توسط سازمان منطقه آزاد انزلی انجام شده است، مصالح و تجهزات بکار رفته در این قسمت متفاوت بوده و در داخل بندر از ریل قاشقی استفاده شده است.

ریل قاشقی به منظور افزایش ایمنی و جلوگیری از خطر خروج از خط وسیله نقلیه و مهار کردن هرچه بیشتر لبه چرخ در اسکله‌های رو رو استفاده می‌شود.

سازمان منطقه آزاد انزلی در سال ۱۴۰۰ اجرای سینی دوار در این بندر را آغاز کرد و با تاکید رئیس جمهور شهید سرعت گرفت.

سینی دوار صفحه‌ای فلزی است که برای تغییر سمت و سوی لوکوموتیو یا انتقال آن به خطوط گوناگون ریلی بکار می‌رود.

مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بیستم دیماه 1402 در بازدید از منطقه آزاد انزلی یکی از پروژه‌های راهبردی کشور در بحث زیرساختی را اتصال دریای خزر به خلیج فارس دانست و گفت: این پروژه که موسوم به پروژه اتصال دریا به دریاست در دولت سیزدهم شکل گرفت.

حجت الله عبدالملکی یکی از بزرگترین بهره‌برداران کریدورهای کشور را مناطق آزاد کشور دانست و افزود: بیش از ۸۰ درصد ترانزیت کشور از طریق این مناطق انجام می‌شود.

مشاور رییس جمهور گفت: تمام تاسیسات داخل منطقه به عنوان قطعه مهم راه آهن رشت -کاسپین توسط این سازمان با منابع داخلی اجرا شده است. در بخش خارج از فنس تا رشت نیز ۱۲ درصد مشارکت مالی آن توسط منطقه آزاد انزلی انجام شد و این منطقه در اثر این پروژه فعال‌تر خواهد شد ودر سال‌های آینده شاهد جهش اقتصادی بسیار خوبی در این بخش خواهیم بود.

عبدالملکی سیاست نظام در ارتباط با مناطق آزاد را توسعه حوزه عمل این مناطق و تقویت اثرگذاری اقتصادی آنها دانست و افزود: با افزایش اثربخشی این مناطق سرمایه‌گذاری و صادرات در کشور فزونی خواهد یافت.

وی گفت: با اتصال خط آهن به منطقه آزاد انزلی، زمینه فعال سازی ظرفیت‌های ترانزیتی شمال کشور فراهم می‌شود.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به اینکه کشورمان بهترین سرزمین منطقه برای حمل و نقل و ترانزیت محسوب می شود، دیگر دستاورد بهره برداری از این پروژه را زمینه‌سازی برای توسعه روابط میان اعضای اوراسیا با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس دانست.

این پروژه زمینه را برای توسعه روابط میان اعضای اوراسیا با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس فراهم می کند.

وی تصریح کرد:یکی از مهمترین شاخص های تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در حوزه مناطق آزاد، ایفای نقش محوری در مناسبات حمل و نقلی کشورهای فرامنطقه ای است.

عبدالملکی تصریح کرد: با توجه به مزایا و معافیت های قانونی و موقعیت مکانی هر یک از این مناطق در کریدورهای بین المللی عبوری از چهار سوی ایران، هم افزایی با نهادهای دولتی و استفاده از توانمندی های بخش خصوصی داخلی و خارجی می تواند به بهره‌برداری حداکثری از مزیت‌های رقابتی و نسبی کشورمان منجر شود.

اسدالله عباسی استاندار گیلان نیز خط آهن رشت- کاسپین را تکمیل کننده کریدور شمال- جنوب و شرق به غرب عنوان کرد که نقش مهم و حیاتی در ترانزیت کالا و تجارت خواهد داشت.

خط آهن رشت- کاسپین را تکمیل کننده کریدور شمال- جنوب و شرق به غرب اعلام کرد که نقش مهم و حیاتی در ترانزیت کالا و تجارت خواهد داشت

کریدور ریلی دریا به دریا

برای اجرای راه آهن رشت- کاسپین به عنوان بخشی از کریدور ریلی دریا به دریا ۳۰ هزار میلیارد ریال هزینه شد و ارزش روز آن ۶۰ هزار میلیارد ریال است.

این پروژه دارای خطوط یک خطه به طول ۲۷.۷ کیلومتر و ۲ خطه به طول ۹.۳ کیلومتر (۲۵.۳ کیلومتر رشت- پیربازار تا بندر کاسپین ۹.۷ کیلومتر و داخل بندر ۲ کیلومتر )است.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور نیز این محور را یکی از اولویت‌های اجرایی و در واقع آخرین بخش از مسیر ریلی دریا به دریای کشور اعلام کرد.

خیرالله خادمی بهره برداری از این محور ریلی را موجب توسعه ترانزیت و انتقال بارهای ورودی از دریای خزر و کشور روسیه به‌سمت بنادر جنوبی کشور دانست و تأکید کرد: این خط آهن شرایط جدیدی در حمل و نقل ریلی کشور ایجاد می‌کند.

وی اظهار کرد: احداث ۱۸ دستگاه تقاطع و پل بزرگ و ۲۴۳ آب‌رو در این مسیر کوتاه یکی از اقدامات قابل توجه در توسعه زیرساخت‌های ریلی کشور است.

وی با اشاره به دشواری های عملیات اجرایی راه آهن رشت_کاسپین ادامه‌داد: با توجه به زمین‌های کشاورزی اطراف و تملک اراضی مسیر از یک سو و نیز لجنی و آبدار بودن زمین‌های مسیر ساخت راه آهن از سویی دیگر این خط ریلی یکی از سخت‌ترین پروژه‌های راه‌سازی کشور کرد.

تزریق ۱۵ هزار و ۸۵۰ میلیارد ریال در دولت سیزدهم برای پروژه راه آهن رشت - کاسپین

استاندار گیلان هم گفت که از کل اعتبار هزینه شده برای این پروژه ۱۵ هزار ۸۵۰ میلیارد ریال آن در دولت مردمی و انقلابی سیزدهم برای پروژه راه آهن رشت- بندرکاسپین تامین و تخصیص یافت.

اسدالله عباسی افزود : این پروژه با تلاش شبانه روزی همه دست اندرکاران به انجام و بهره برداری رسید.

۱۵ هزار ۸۵۰ میلیارد ریال از اعتبارات هزینه شده در دولت مردمی و انقلابی سیزدهم برای پروژه راه آهن رشت- بندرکاسپین تامین و تخصیص یافته است

اسدالله عباسی تصریح کرد: با توجه به اینکه این پروژه برای کشورمان از بعد ملی و بین المللی اهمیت ویژه ای دارد و تاکید رئیس جمهور شهید مبنی بر سرعت بخشی در بهره برداری از آن؛ عملیات اجرایی این خط ریلی در ماه های آخر سرعت گرفت و اکنون آماده بهره برداری است.

استاندار گیلان ادامه داد: موانع خاصی در مسیر اجرا در این مدت وجود نداشت و فقط به دلیل بارندگی ها و عبور مسیر بین مزارع؛ عملیات خاکریزی را دشوار کرده بود و احداث ابنیه، پل سازی و آبراهه ها کند پیش رفت و موجب شد اکنون به پایان کار برسیم.

وی با بیان اینکه مسیر ریلی رشت - بندرکاسپین حلقه پایانی اتصال کریدور شمال - جنوب و شرق به غرب کشور است، گفت: با بهره برداری از این خط آهن بخش تجارت و اقتصادکشورمان و استان گیلان شکوفا خواهد شد.

این پروژه در سال ۱۴۰۰ پس از سفر رئیس جمهور شهید به این استان ۶ هزار تا ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار داشت که با دستور شهید خدمت آیت الله رئیسی مبنی بر سرعت بخشیدن به این پروژه بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار به این پروژه تزریق شد.

راه آهن رشت - کاسپین یکی از مهمترین و اساسی‌ترین پروژه‌های ریلی کشور است که کریدور شمال - جنوب را در شاخه میانی دریای خزر به دریای عمان و خلیج فارس متصل می‌کند و امکان حمل و نقل ترکیبی را در فضای تجارت در کریدور شمال-جنوب فراهم می‌کند.

احداث این مسیر ریلی و تکمیل کریدور شمال - جنوب؛ تجارت بین‌المللی، منطقه‌ای و ترانزیت کالا و مسافر میان ایران و کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه ای را افزایش خواهدداد و کشورهایی مانند آذربایجان و روسیه از کوتاه‌ترین مسیر به خلیج فارس و آب‌های آزاد متصل شده و در هزینه‌ها صرفه جویی می شود و ترانزیت کالای حوزه قفقاز با تکمیل راهگذر شمال - جنوب از ۶۰ روز به ۱۰ تا ۱۴ روز کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید :

عملیات اجرایی پروژه راه آهن رشت - کاسپین در محدوده منطقه آزاد انزلی تمام شد

راه آهن رشت- کاسپین آماده بهره‌برداری شد