آیین‌های محرم زنجان در یک نگاه

به گزارش خبرنگار ایرنا، این روزها شهر زنجان حال و هوای دیگری دارد، عاشقان و دلدادگان حسینی با نصب بیرق عزا بر سردرب مساجد، تکایا، اماکن مذهبی، منازل، میادین و معابر در ماتم سرور شهیدان و ۷۲ تن از یاران باوفای آن حضرت به سوگ نشسته اند.

مردمان این استان آیین ها و برنامه های خاص این ماه را برگزار می کنند به طور معمول چند روز مانده به حلول ماه محرم، آیین تشت گذاری در شماری از مساجد، حسینیه ها و تکایای زنجان و برخی شهرهای استان برگزار می شود.

در این آیین ها عاشقان اباعبدالله و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت با قرار دادن تشت آب در چهارگوشه مساجد و مداحی برای امام حسین (ع) و شهدای کربلا، آغاز رسمی ایام سوگواری ماه خون و شهادت را اعلام می کنند.

حرکت دسته های سینه و زنجیرزنی هیات های مختلف در معابر عمومی که از اولین روز ماه محرم آغاز می شود در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی به اوج می رسد.

در تاسوعا و عاشورا، آیین های عزاداری و سوگواری برخلاف دهه اول محرم قبل از ظهر آغاز می شود و مردم سیاهپوش با حضور در اماکن مقدس و پیوستن به صفوف عزاداران، شور و حال خاصی را به این آیین ها می بخشند.

همچنین عاشقان کربلا و شیفتگان حضرت امام حسین (ع) با پخش نذورات عمدتا شیر، چای و شربت و قربانی کردن گاو و گوسفند در مسیر حرکت دسته های عزاداری، ارادت خود را نسبت به شهدای دشت نینوا ابراز می کنند.

حرکت دسته های عزاداری حسینیه اعظم و زینبیه زنجان

روشن کردن شمع، زیارت اهل قبور، دادن شام و ناهار نذری و پخش جیره های غذایی بین مردم تحت عنوان "تبرک" از دیگر سنت های مرسوم مردم استان است که در روزهای هشتم تا دوازدهم ماه محرم به طور گسترده و به یاد رشادت ها و مظلومیت های شهدای صحرای کربلا انجام می شود.

حرکت دسته های عزاداری حسینیه اعظم و زینبیه زنجان با شرکت گسترده اقشار مختلف مردم سیاهپوش و سوگوار در عصر هشتم و یازدهم ماه محرم به آیین های گرامیداشت یاد شهیدان کربلا جلوه و شکوه خاصی می دهد.

در این مسیر باشکوه و غیر قابل وصف، هزاران راس گاو و گوسفند قربانی و میلیاردها ریال نذورات نقدی توسط عاشقان امام حسین (ع) از شهرها و مناطق مختلف کشور توسط کسانی که درخواستشان اجابت و نذرشان قبول شده است اهدا می شود.

همزمان با روز عاشورای حسینی مراسم عزاداری مردم پایتخت شور و شعور حسینی به اوج خود می رسد و فضای شهرها و روستاهای استان آکنده از غم و اندوه می شود.

شبیه خوانی، برپایی محفل قرآنی، قرائت زیارتنامه عاشورا، طبخ و پخش انواع غذا از جمله حلوا، حلیم، شله زرد، عدس پلو، شیربرنج و قیمه پلو بین مردم و توزیع آب، شربت و شیر به یاد تشنه لبان صحرای نینوا توسط خردسالان از دیگر سنت های مرسوم مردم استان در روز عاشوراست.

مردم سوگوار این استان همچنین در روز عاشورا با اجتماع در تکایا، مساجد و اماکن متبرکه، نماز ظهر عاشورا را به یاد آخرین نماز و راز و نیاز سید الشهدا در صحرای کربلا اقامه می کنند.

در این آیین ها نمازگزاران سوگوار و سیاهپوش، پیشانی بندگی و عبودیت به خاک می سایند و مقابل عظمت و عشق حسین بن علی (ع) به درگاه احدیت سرتعظیم فرود می آوردند و با تمام وجود "سبحان الله" می گویند.

یوم العباس زنجانی ها در روز هشتم محرم

همه ساله در عصر روز هشتم محرم، موکب عزاداران حسینی حسینیه اعظم زنجان با تجمع چند هزار نفری در خیابان اصلی شهر زنجان خالق صحنه های بی بدیلی می شوند که همانندش را در کمتر جایی می توان دید و گذر زمان نه چیزی از اصالت و نوای گرم و دلنشین نوحه های مراسم و نه چیزی از حضور یکپارچه پیر و جوان و دست های برافراشته برای شفاعت از حسین (ع) کم می کند.

دست های چندین هزار نفری که به سوی آسمان بلند می شود همه لبیک گویان یا "ابوالفضل" سر می دهند و جوانان و عاشقان بسیاری از اقصی نقاط کشور و حتی دیگر کشورها به زنجان آمده اند تا بار دیگر به یاد رشادت های علمدار کربلا و مظلومیت حسین بن علی (ع) پیمان دوباره با اهل بیت ببندند.

کوچک و بزرگ، پیر و جوان و زنان و دختران نیز همگام با سایر عاشقان دسته عظیم حسینیه اعظم زنجان همگام و همنوا با این کاروان حرکت کرده و صحنه های بی نظیری را خلق می کنند که برای همیشه در تاریخ ثبت و ضبط می شود.

یوم‌العباس، هشتم محرم برای زنجانی‌ها روزی است که فریاد "یل یاتار، طوفان یاتار، یاتماز حسینین پرچمی" مردم زنجان در جهان طنین‌انداز می‌شود و عاشقانه‌هایش به نام عباس علمدار رقم می‌خورد و همه در آستانه روز واقعه، فریاد یا عباس سر می‌دهند.

شام غریبان شهدای دشت کربلا در زنجان

"شام غریبان" از دیگر آیین هایی است که در پایان روز عاشورا و پس از تاریک شدن هوا در مناطق مختلف استان زنجان برگزار می شود.

در این آیین ها، هیات های عزاداری شب هنگام با حرکت در معابر عمومی و اجتماع در مساجد، تکایا و حسینیه ها با خاموش کردن چراغها و در فضای تاریک در غم شهدای دشت کربلا و حالات خاندان رسول الله اشک ماتم می ریزند.

در بامداد و روز عاشورا عاشقان حضرت امام حسین (ع) با حضور در سازمان انتقال خون و اهدای خون خود به یاری بیماران نیازمند می شتابند.

آیین های ویژه سومین روز شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و همچنین سالروز شهادت امام سجاد(ع) در نقاط مختلف استان زنجان از دیگر مراسم زنجانی هاست.

در این روز تقریبا همه هیات ها و دسته های عزادار از نخستین ساعات روز عاشورا در معابر عمومی حرکت می کنند و با اجتماع مقابل امامزاده حضرت سید ابراهیم (ع) به سوگواری و مدیحه سرایی می پردازند.

معمولا بازار و مغازه های شهرها و بخش های استان زنجان نیز از روز تاسوعا تا دوازدهم ماه محرم تعطیل و تا پایان این ماه سیاهپوش می شود.

حضور عاشقان حسینی در تعزیه ارمغانخانه

یکی از آیین های ماندگار زنجانی ها برگزاری مراسم تعزیه در تکیه حسینیه شهر ارمغانخانه است که به گفته متولیان در ۱۳ روز عزاداری حدود ۱۵۰ هزار نفر در این مراسم شرکت می‌کنند.

اجرای تعزیه در این مکان علاقه مندان زیادی را جذب کرده است و همه ساله با استقبال گرم مردم از سراسر کشور مواجه می شود.

۱۲ هنرمند در تعزیه‌خوانی تکیه تاریخی ارمغانخانه فعالیت دارند و هرساله گردشگران خارجی در این مراسم حضور پیدا می‌کنند؛ طی سال های گذشته، گردشگرانی از کشورهای کانادا، اسپانیا، آلمان، انگلیس و آمریکا در تکیه ارمغانخانه حضور یافتند و این مراسم را از نزدیک مشاهده کردند.