جولان شیطان آبی و ابهام در سرنوشت آب‌بندان ۴۰ هکتاری بابل

به گزارش خبرنگار ایرنا، وضعیت گسترش شیطان آبی در آب بندان آغوزبن بابل به مرحله ای رسیده که این گیاه سمی از مسیر این آب بندان ۴۰ هکتاری خارج و به رودخانه منتهی به این آب بندان در حال گسترش است.

آب موجود در این آب بندان از رودخانه آقا رود بابل تامین می شود که شیطان آبی ۲۰۰ متر از مسیر این روخانه منتهی به آب بندان را به صورت کامل پوشانده است و این اقدام سبب کندی جریان آب شد.

صاحبنظران با توجه به اتمام آبیاری زمین های شالیزاری، این امر را فرصت مناسبی برای لایروبی فنی و دقیق این آب بندان برشمردند.

با توجه به این که نفوذ سنبل آبی از محدوده آب بندان آغوزبن خارج شد و به رودخانه های همجوار رسیده است، کارشناسان هشدار دادند این اقدام زنگ خطر انتقال سنبل آبی به دیگر آب بندانهای بابل را بیشتر از گذشته کرد.

این کارشناسان تاکید دارند که اگر پای شیطان آبی به آب بندانهای بزرگ بابل که برخی از آنها بالای ۳۰۰ هکتار هستند سرایت کند، این امر خطر جدی برای کشت برنج در شهرستان بابل محسوب می شود که در آن زمان لایروی آنها اعتبارهای بسیار سنگینی را می طلبد.

سنبل آبی گیاهی از خانواده سنبل است که به دلیل قدرت رشد و تکثیر بسیار بالا و همچنین گل های بنفش زیبای آن مورد توجه گردشگران و بعضا جابجایی به عنوان گیاه زینتی است و این ویژگی باعث می شود به سرعت به مناطق آبی سرایت کند و به دلیل قدرت جذب بالای آب در ریشه ها و ساقه های بهم تنیده غوطه ور آن، توانایی بالایی در نابودی اکوسیستم های آبی و تالابی دارد.

متاسفانه در دنیا تاکنون روش مبارزه خاصی که فاقد آثار جانبی زیانبار برای اکوسیستم ها باشد برای سنبل آبی معرفی نشده و تنها راه موثر توصیه شده برای‌ مقابله با آن، مبارزه فیزیکی (جمع آوری) است. اما در بعضی موارد به دلیل گستردگی مناطق آلوده به این گیاه و دشواری و کند بودن روند اجرای شیوه مذکور، پاکسازی کامل از وجود این گونه مهاجم نیازمند عزم جدی سایر مسوولان و مردم است.

اکنون این گونه گیاهی در آببندانی در روستای آغوزبن که در یک کیلومتری شمال شهر بابل واقع شده و دارای ۶ هزار و ۵۴۰ خانوار و ۲ هزار نفر جمعیت است، جولان می دهد.

سنبل آبی، گیاهی آبزی با نام علمی Eichhornia crassipes بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و آمازون است و خارج از محدوده بومی خود به عنوان گونه‌ای مهاجم شناخته می‌شود. این گیاه آزادانه در آب شناور است و تا حدود یک متر بالاتر از سطح آب رشد می‌کند.

اندازه برگ‌های سنبل آبی بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر است و به صورت شناور روی سطح آب دیده می‌شود. هر ریشه این گیاه بین هشت تا ۱۵ گل می‌دهد که روی سطح آب می‌رویند و معمولا شش گلبرگ دارند که رنگ آنها بین صورتی و بنفش دیده می‌شود.

سنبل آبی رشد بسیار سریعی دارد و هر گیاه هزاران دانه در سال تولید می‌کند که دوام برخی دانه‌ها تا ۲۸ سال هم می‌رسد. همین موضوع باعث می‌شود در برخی مناطق جمعیت این گیاه در ۲ هفته تقریبا ۲ برابر ‌شود.

به علت رشد سریع، تعداد دانه‌های زیاد و زیبایی ظاهری گل‌های این گیاه، به تازگی به عنوان گیاهی زینتی خرید و فروش شده و در منازل کنار گیاهان آپارتمانی دیده می‌شود. سنبل آبی به دمای هوای پایین حساس است و در زمستان دوام نمی‌آورد، اما در تابستان‌ها گل‌های زیبایی می‌دهد و عمر هر گل بین یک تا روز است.

مانع بروز فاجعه شویم

کارشناس محیط زیست در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در حال حاضر خطر نفوذ سنبل آبی به دیگر آب بندانهای بابل بیش از گذشته شده است که اگر این اتفاق رخ دهد یک فاجعه بزرگ برای این شهرستان محسوب خواهد شد.

سارا رضازاده افزود: اگر آب بندان ۴۰ هکتاری آغوزبن بابل بخواهد به صورت فنی و دقیق لایروبی شود که به طور کلی این گیاه از بین یرود حدود ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است حال اگر این گیاه به دیگر آب بندانهای بزرگ بابل سرایت کند چه فاجعه ای رخ خواهد داد.

وی با اشاره به این که برای انجام لایروبی فنی این آب بندان بیش از یک متر باید خاک برداری شود، اظهار کرد: همه گیاه و خاک های لایروبی شده باید دفن شوند نا این گیاه قدرت سرایت نداشته باشد.

رضازاده گفت: در سال گذشته با اعتبار نزدیک به ۲۰ میلیارد ریالی آب بندان آغوزبن لایروبی شد اما چون فنی و کامل نبود سنبل آبی دوباره گسترش پیدا کرد.

این کارشناس محیط زیست با بیان این که بابل دارای ۲۰۷ آب بندان است، ادامه داد: تعدادی از این آب بندانها بیش از ۳۰۰ هکتار وسعت دارند که اگر این گیاه سمی در آنجا نفوذ کندتهدیدی جدی برای کشت برنج است و برای حل این مشکل به اعتبار بسیار سنگین نیاز است که به طور معمول این کار غیر ممکن خواهد شد.

رضازاده ادامه داد: در شرایط فعلی باید به صورت گسترده در سطح شهرستان و به خصوص محدوده آب بندان با بنرهای مختلف اطلاع رسانی شود تا این گیاه سنبل آبی از این منطقه خارج نشود.

وی افزود: با توجه به این که گل های سنبل آبی بسیار زیبا هستند این احتمال وجود دارد که از سوی شهروندان کنده و به مکان دیگر منتقل شود.

رضازاده تصریح کرد: قدرت تکثیر سنبل آبی بسیار زیاد است تا جایی که ظرف دو هفته به دو برابر وضع موجود افزایش خواهند یافت.

تسخیر ۹۰ درصدی

دهیار روستای آغوزبن بابل اظهار کرد: سرعت گسترش شیطان آبی در آب بندان آغوزبن بابل به حدی رسیده است که ۹۰ درصد این آب بندان ۴۰ هکتاری در تسخیر سنبل آبی درآمد.

هاشم محمدجانی اظهار کرد: قلمرو این گیاه وحشی از محدوده آب بندان خارج شد و حدود ۲۰۰ متر از رودخانه آقا رود که به این آبندان متصل است را هم در تسخیر خود درآورد.

وی با بیان این که گسترش شیطان آبی در رودخانه آقا رود سبب کندی جریان آب به این آب بندان شد، اظهار کرد: با توجه به قطع آبیاری زمین های شالیزاری گه از این آب بندان استفاده می کردند در حال حاضر بهترین زمان برای لایروبی است.

دهیار روستای اغوزبن ادامه داد: یک زمینی در نزدیکی این آب بندان تدارک دیده شد که در صورت لایروبی سنبل آبی را در آن مکان دفن می کنیم تا دوباره تکثیر نیابد.

محمدجانی با بیان این که سنبل آبی گلهای بسیار زیبای دارد که این امر زمینه حضور گسترده همشهریان را در این آب بندان فراهم کرد، ادامه داد: با توجه به حجم گسترده مردم در این آب بندان انتقال آن به آب بندانهای دیگر بابل بیشتر از گذشته شد.

شهرستان ۶۰۰ هزار نفری بابل با دارا بودن ۲۰۷ آببندان صدر نشین آببندان ها در سطح دیگر شهرهای مازندران است.