سیب زمینی بکاریم یا نکاریم؟

به گزارش ایرنا، استان همدان با تولید حدود ۲۰درصد سیب‌زمینی کشور سالانه به طور میانگین یک‌میلیون تن سیب‌زمینی تولید می کند که بهار و کبودرآهنگ با تولید ۸۰۰ هزار تن در این بخش پیشرو هستند.

این در حالی است که شهرستان بهار طی سال گذشته با کمبود منابع آب مواجه شد و با توجه به اینکه بخشی از منابع آبی آشامیدنی همدان را تامین می کرد، درصدد است که از آب سد تالوار نیز سهم خود را دریافت کند.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار در این باره می گوید: سطح زیر کشت سیب زمینی در این شهرستان پنج هزار و ۲۸۳ هکتار با یک هزار و ۶۸۷ بهره بردار است.

حسن اصلانی پیش بینی برداشت سیب زمینی از مزارع شهرستان بهار را ۲۵۰ هزار تن خواند و یادآور شد: میزان برداشت سیب زمینی در هر هکتار ۴۵ تن است.

وی بیشترین پراکنش کشت و برداشت سیب زمینی را در دینارآباد با ۳۴۰ هکتار و بیشترین ارقام سیب زمینی کشت شده را کلمبا، رائومی، سیترا، بامبا و فابولا عنوان کرد.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بهار درباره سیستم آبیاری در مزارع سیب زمینی کشاورزی در شهرستان بهار تاکید کرد: این مزارع از سیستم تحت فشار کلاسیک استفاده می کنند.

اصلانی با بیان اینکه تعداد ۶۰ سردخانه و ۱۵۰ انبار سیب زمینی در شهرستان بهار وجود دارد که برای محصولات این شهرستان کفایت می کند، تاکید کرد: شهرستان بهار دارای بیشترین تولید در زمینه سیب زمینی با عملکرد بالا در هکتار است.

ضرورت تعادل قیمتی

از سوی دیگر سیب زمینی از جمله محصولات کشاورزی است که می توان فراز و نشیب قیمتی را در آن مشاهده کرد، به عنوان نمونه زمانی کشاورز به دلیل برداشت همزمان محصول از مزارع کشاورزی و عرضه آن در بازار با کاهش نرخ محصول و گاهی به علت عدم صادرات با مشکلاتی مواجه می شود و به ناچار سیب زمینی را در انبارها و سردخانه ها ذخیره می کند.

برخی کشاورزان نیز برای جلوگیری از خراب شدن محصول آن را زیر قیمت عرضه می کنند تا بتوانند هزینه کاشت ، داشت و برداشت سیب زمینی را جبران کنند.

البته در برخی مواقع نیز که چرخ صادرات این محصول خوب می چرخد و بازار با افزایش قیمت روبه رو می شود، ستاد تنظیم بازار برای رسیدن به نرخ تعادل، محدودیت هایی را در عرصه صادرات اعمال می کند تا بخشی از قوت مردم با قیمت مناسب از دسترس خارج نشود.

آب بری ۲۰۰ لیتری برای تولید هر کیلوگرم سیب زمینی

سیب زمینی یکی از محصولاتی است که نیاز به منابع آبی قابل توجه دارد به طوریکه برآورد می شود برای تولید هر کیلوگرم سیب زمینی ۲۰۰ لیتر آب استفاده شود تا محصول به باردهی مناسب برسد، این در حالی است که همدان در منطقه ای نیمه خشک قرار دارد و کاهش نزولات آسمانی طی سالهای اخیر نه تنها برای کشاورزی بلکه برای آب آشامیدنی شهروندان نیز مشکلاتی را فراهم کرده است.

هر چند که تولید انبوه سیب زمینی می تواند امنیت غذایی کشور را تامین و صادرات آن نیز می تواند ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشد، اما این مساله به مثابه خروج آب مجازی از کشور از طریق صادرات محصولات پر آب بر است که باید اقداماتی برای ایجاد توازن در استفاده از منابع آبی و همچنین صادرات آن به دیگر کشورها انجام شود.

بنابراین ضرورت دارد با توجه به حجم تولید سیب زمینی در همدان و همچنین کمبود منابع آبی و کاهش سطح سفره های زیر زمینی تمهیدات لازم برای افزایش بهره وری و کاهش مصرف منابع آبی انجام شود.

در کنار ارزآوری بالای محصولات کشاورزی، صادرات محصولات آب بری، چون سیب زمینی که مقدار زیادی آب مجازی را از کشور خارج می‌کند در این بحران کم آبی توجیه اقتصادی و زیستی ندارد.

استاندار همدان چندی پیش در نشستی با بیان اینکه برای هر کیلو سیب زمینی ۲۰۰ لیتر آب مصرف می شود، تاکید کرد: راهبرد جهاد کشاورزی تبدیل کشت های پر آب بر به کشت های کم آب و بهره وری باشد، تا در حفظ منابع زیر زمینی استان هم به درستی عمل کنیم.

علیرضا قاسمی فرزاد همواره بر جایگزین کردن محصولات کم آب بر به جای کاشت گیاهان پر آب بر همچون سیب زمینی و یونجه تاکید کرده است.

تامین امنیت غذایی و صادرات

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه مقداری از تولیدات سال قبل سیب زمینی هنوز در سردخانه ها نگهداری می شود و چه ضرورتی برای تولید بیشتر این محصول وجود دارد؟ گفت: آنچه که در کشور وجود دارد در راستای تامین امنیت غذایی کشور مصرف می شود.

امیر لاهوتیان ظرفیت سیب زمینی انباری در استان همدان را به عنوان بارانداز این محصول در کشور خواند که در سردخانه ها نگهداری می شود.

وی درباره مشکلاتی که برای صادرکنندگان سیب زمینی پیش آمده بود گفت: در ابتدای سال تعرفه های نامناسبی برای صادرات سیب زمینی وضع شد که باعث بروز مشکل در صادرات این محصول شده بود که پس از هفتم خرداد ماه مجوز صادرات سه هزار تن صادر شد و تعرفه ها به صفر رسید.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی همدان یادآور شد: پس از آن یک مجوز ۱۵ هزار تنی برای سیب زمینی به همدان داده شد.

وی بیان کرد: در حال حاضر روند صادرات سیب زمینی به کشورهای همجوار از جمله عراق، ترکمنستان، افغانستان، قطر و کویت در حال انجام است.

لاهوتیان قیمت سیب زمینی صادراتی را ۲۰۰ هزار ریال عنوان کرد که در مزرعه این محصول با ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار ریال خریداری می شود و برای مصرف کننده نیز بین ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزار ریال به فروش می رسد.

وی ادامه داد: با پیگیری های بیشتر امکان صادرات سیب زمینی ممکن شد، تا بازار این محصول بهبود یابد.

چه باید کرد؟

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در خصوص برنامه برای ساماندهی کشت سیب زمینی و اجرای الگوی کشت گفت: پیمانکاران در همدان موفق به تولید بذر سیب زمینی شده اند و کشاورزان باید از ارقام زودرس و نیمه زودرس که نیاز به آب کمتری دارد، استفاده کنند.

ارقام رانومی، کلمبا و راموس به عنوان ارقام زودرس و ارقام نیمه زودرس مانند ارقام سیفلا، فاولاو کارلیا که مصرف آب کمتری دارند باید استفاده شود و امیدواریم با مصرف آب کمتر تعهدات را در راستای الگوی کشت و همچنین تامین امنیت غذایی کشور انجام دهیم.

وی اظهار امیدواری کرد که با مصرف آب کمتر و افزایش بهره وری، نقش مهمی در افزایش راندمان آبیاری در مزارع کشت سیب زمینی داشته باشیم.

رهاورد:

تامین امنیت غذایی جامعه از طریق کشت محصولات اساسی و پرمصرف مانند سیب زمینی اجتناب ناپذیر و در عین حال ضروری است از سوی دیگر کاهش نزولات آسمانی و افت منابع زیرزمینی می تواند پیش هشداری نسبت به وقوع خشکسالی احتمالی باشد بنابراین ایجاد راهکارهای نوین و علمی برای استفاده بهره ورانه از منابع طبیعی را خاطرنشان می کند.

اقدام سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی و سازمانهای مسوول در تولید و احیای بذر در معرفی ارقام جدید سیب زمینی مقاوم به خشکسالی و کم آبی و همچنین محصولات زودرس از دیگر راهکاری تامین امنیت غذایی و حفظ منابع طبیعی است.

همچنین استفاده از شیوه های نوین آبیاری برای جلوگیری از هر گونه پرتی آب و آموزش کشاورزی در بهره گیری از امکانات و بذرهای مناسب می تواند نه تنها خطر بروز هر گونه خشکسالی احتمالی را کاهش داده بلکه بستری برای افزایش محصولات و در عین حال حفظ آمادگی برای مقابله و عبور از بحران های کم آبی باشد.