به گزارش خبرنگار ایرنا، یکی از مهمترین مسائل کنونی بیشتر شهرهای توسعه نیافته دفع پسماندها به شیوه سنتی و غیر اصولی است که منجر به ایجاد چالش های جدی در شهرهای کوچک و بزرگ شده است.
دفع نامناسب و غیراصولی پسماندها می تواند علاوه بر زشت کردن سیمای شهرها منجر به شیوع بیمارهای گوناگون شده و شهروندان هر شهر را با مشکلات بسیاری مواجه کند.
با گسترش شهرنشینی و بالا گرفتن حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ و نزدیک شدن منازل مسکونی به بافت سایت های دفع پسماند این مسائل حادتر و جدی تر شده و چنانچه در سال های آتی این مشکل برطرف نشود و همچنان دفع پسماندها به شیوه غیراصولی و سنتی انجام شود ، می تواند علاوه بر آلوده کردن منابع آب و خاک ضربه های جبران ناپذیری را به افراد جامعه وارد کند.
براساس نظر کارشناسان محیط زیست هر فرد روزانه به طور میانگین ۷۵۰ گرم زباله در استان لرستان تولید می کند و دفع اصولی این پسماندها یکی از مهمترین چالش های حل نشده تمامی شهرهای لرستان بوده که نیازمند عزمی جدی و تدبیری اساسی از سوی مسوولان مربوطه برای حل همیشگی است.
با وجود اینکه سالهاست جلسات مدیریت پسماند به صورت مستمر در تمامی شهرهای استان برگزار می شود، اما خروجی این جلسات منجر به اتفاقات مثبتی در این حوزه نشده و در برخی شهرها همچون سلسله مکان یابی برای سایت جدید دفع پسماند نتوانسته است به نتیجه مثبتی بیانجامد و سایت کنونی دفع به دلیل واقع بودن در حاشیه شهر و نزدیک بودن به منابع تامین آب می تواند این شهر را در سال های آتی با مخاطرات جدی مواجه نماید.
مکان یابی نامناسب سایت های دفع پسماند
به گفته محمد شریفی مقدم شهردار الشتر (مرکز شهرستان سلسله) منطقی نیست که ۳۲ شهر کوچک و بزرگ استان ۳۲ منطقه گردشگری را برای دفع پسماند اختصاص دهند.
محمد شریفی مقدم معتقد است به جای ایجاد سایت های دفع پسماند متعدد، بهتر است چند سایت بزرگ با محوریت واحد در استان راه اندازی و پسماندهای جمع آوری شده شهرهای مختلف به این سایت ها منتقل و با راه اندازی کارخانه بازیافت مورد استفاده اقتصادی قرار گیرند.
وی با اشاره به نامناسب بودن سایت فعلی دفع پسماند شهرستان می گوید: به دلیل احتمال آلوده شدن آب هفت حلقه چاه تامین کننده آب شهر الشتر که در منطقه خرگوشناب سایت دفع پسماند فعلی واقع هستند، استاندار لرستان موافقت کرده تا پسماندهای شهرستان به سایت دفع پسماند خرم آباد در منطقه کمالوند منتقل شود.
۵۰ درصد از شهرهای لرستان طرح جامع مدیریت پسماند ندارند
این معضل تنها مختص شهرستان سلسله نبوده و در سایر شهرهای استان نیز به صورت کمابیش جدی وجود دارد به گونه ای که استاندار لرستان با انتقاد از اینکه پسماندها به چالش و معضلی برای شهرهای استان تبدیل شده اند، اعلام کرد: با وجود ابلاغ مصوبه وزارت کشور مبنی بر ارائه طرح جامع مدیریت پسماند از سوی شهرداری‌ها اما متأسفانه ۵۰ درصد از شهرهای استان طرح جامع مدیریت پسماند ندارند.
ابوطالب شفقت با تاکید بر اینکه پسماندها منبع تولید ثروت هستند، می افزاید: این مهم در لرستان به چالش و معضلی برای شهرها تبدیل شده است.
به گفته وی حدود ۱۰ ماه پیش مصوبه‌ای ابلاغ شد که طبق آن باید تمامی شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر طرح جامع مدیریت پسماند داشته باشند، اما متأسفانه در بیشتر شهرهای استان هنوز اقدامی صورت نگرفته ضمن اینکه طرح جامع مدیریت پسماند برخی شهرها هم نیاز به بازنگری دارد و شهروندان نیز در دفع اصولی زباله‌ها باید با شهرداری‌ها همکاری لازم را داشته باشند.
ادعای تولید گاز و برق از پسماند در شهر کوهدشت
شهردار کوهدشت ضمن اینکه بازیافت سنتی زباله ها را برای شهروندان آزاردهنده می داند، می گوید: با یک پیمانکار بخش خصوصی رایزنی های لازم انجام شده و بنا داریم با ارائه تسهیلات مورد نیاز به پیمانکار بخش خصوصی، یک دستگاه پسماند گازی سوز دانش بنیان در شهرستان راه اندازی کنیم.
سجاد طرهانی ادعا دارد در این شیوه روزانه از ۵۰ تن زباله دریافتی گاز و برق تولید می شود که می توان آنها را به دولت فروخت.
این در حالی است که مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان معتقد است امکان ندارد بتوان چنین شیوه ای را در لرستان اجرایی کرد.
علی سالاروند تاکید کرد: بیشتر زباله های استان تر و دارای شیرابه است و مقدار زباله های خشک که قابلیت سوختن را دارد در مقایسه با شهرهای گردشگرپذیر همچون شهرهای شمالی که تولید زباله خشک بیشتری دارند، کم است.
هرچند استاندار لرستان وعده داده که تاثیرات محیط زیستی این کارخانه دانش بنیان بررسی و چنانچه محیط زیست تایید کرد حمایت های لازم صورت گیرد، اما حتی در صورت منطقی بودن اجرای آن زمان بر بوده و برخی کارشناسان اهل فن معتقدند هزینه های گزافی را برای رسیدن به مرحله بهره برداری در بر دارد، امری که تاکنون تنها در شهر تهران توسط یک شرکت چینی انجام شده و به مقدار بسیار محدود تولید برق دارد.
آنچه مبرهن است تمامی شهرداران ۳۲ شهر لرستان از چالش پسماند رنج می برند و در تمامی جلسات مدیریت پسماند از همکاری نامناسب شهروندان گلایه داشته و سیستم دفع فعلی را غیراصولی می دانند، اما تاکنون نیز نتوانسته اند به راهکاری اساسی برای رفع این معضل دست یابند.
در میان خبرهای ناامید کننده مدیریت پسماند در لرستان برخی شهرداری ها نیز همچون خرم آباد و بروجرد به راهکارهای مناسبی برای مدیریت این معضل دست یافته اند.
دفن زباله بدون تولید شیرابه
شهردار بروجرد می گوید: شیوه دفن زباله ها در بروجرد با بکارگیری روش های عینی به گونه ای است که در طبیعت تولید شیرابه نمی کند.
یحیی عیدی بیرانوند معتقد است شهرداری بروجرد در سال های اخیر در حوزه مدیریت پسماند اقدامات خوبی صورت داده و با شرکت های متخصص و ذیصلاح در حوزه آموزش شهروندان و جمع آوری زباله از مبدا قرارداد منعقد کرده است.
وی با اشاره به اینکه در گذشته وضعیت محل دفن پسماند بروجرد به نحوی بود که باعث شکایت و حتی تجمع اهالی روستای سراب زارم شده بود عنوان می کند: روند مدیریت دفنگاه پسماند فعلی در منطقه قشلاق به گونه‌ای است که حتی نمی‌توان تشخیص داد این محل دفنگاه زباله بوده است.
شهردار بروجرد یادآور شد: در حال حاضر بروجرد تنها شهری است که جمع‌آوری زباله و دفن آنها در طبیعت به دلیل لوله گذاری و منتقل شدن شیرابه ها به داخل چاه و همچنین کف سازی سایت دفن با استفاده از آهک و خاک رس تولید شیرابه نمی‌کند و در این راستا مورد تقدیر سازمان محیط زیست نیز قرار گرفته و روزانه تعداد قابل توجهی دستگاه‌های مکانیزه در محل دفن پسماند و ساماندهی روزانه این محل فعالیت دارند.
راه اندازی سیستم مکانیزه پردازش پسماند شهری
شهرداری خرم آباد نیز با راه اندازی سیستم مکانیزه پردازش پسماند شهری پس از سال‌ها بلاتکلیفی و دفن بدون تفکیک پسماندهای شهری خرم آباد توانسته است اقدامات بسیار مناسبی در این زمینه صورت دهد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد در این باره به ایرنا گفت: خط پردازش پسماندهای شهری در ۲ فاز تعریف شده که فاز نخست آن کارخانه پردازش است.
رضا ماجدی با اشاره به اینکه در کارخانه پردازش زباله های تر و خشک از همدیگر جداسازی می شوند ، افزود: در این سیستم زباله های خشک وارد چرخه تولید شده و از زباله های تر نیز برای تولید کمپوست (فاز دوم طرح) استفاده می شود.
وی با بیان اینکه زباله ها پس از تفکیک دفن می شوند، ادامه داد: حجم زباله ها با فرآیند تفکیک کمتر می شود، ضمن اینکه زمان کمتری هم برای دفن آنها صرف می شود، به عنوان مثال کاری که قبلا حدود هشت ساعت زمان بر بوده با عملیات تفکیک به ۲ ساعت کاهش می یابد که هم صرفه جویی در زمان و هم در تعداد نیروی بکار گرفته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد عنوان کرد: پسماندهای خشک نیز توسط پیمانکار برای وارد شدن به چرخه مجدد تولید فروخته می شوند.
ماجدی با اشاره به شیوه های تفکیک از مبدا و مقصد زباله ها اضافه کرد: تفکیک از مبدا توسط خانوارها و تفکیک در مقصد نیز به وسیله کارخانه پردازش انجام می شود که در این راستا به منظور جمع آوری پسماندهای خشک شهروندان تعداد ۱۰ عدد کانکس ویژه جمع آوری پسماندهای خشک در مناطق مختلف شهر مستقر شده تا شهروندان بتوانند با مراجعه به آنها زباله های خشک خود را تحویل و مشوق هایی نیز دریافت کنند.
وی با بیان اینکه مراحل جذب ۱۰ نفر نیرو برای فعالیت در این زمینه توسط پیمانکار مربوطه در حال انجام است، افزود: هر نوع شیشه، پلاستیک، بطری های پلاستیکی، پارچه، آهن آلات و آلومینیوم، کاغذ، کارتن و سایر لوازم خشک پسماند محسوب می شوند که با تفکیک آنها از زباله های تر می توان نقش موثری در پاکیزگی محیط زیست ایفا کرد.
طراحی سامانه هوشمند تفکیک از مبدا پسماند
وی همچنین از اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر خرم‌آباد از طریق سامانه هوشمند تفکیک از مبدا تام (مختصر شده تفکیک از مبدا) خبر داد و گفت: نرم‌افزار این طرح تهیه شده و برای استفاده به زودی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد در خصوص نحوه کار نرم افزار ادامه داد: با نصب این سامانه بر روی تلفن های همراه، شهروندان می توانند جمع آوری پسماندهای خشک خود را به همراه آدرس منزل بارگذاری تا ماشین های جمع آوری به محل مربوطه مراجعه کنند که برای ایجاد و راه اندازی آن مبلغ سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال از سوی پیمانکار مربوطه هزینه شده است.
ماجدی با بیان اینکه براساس ماده هفت قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی تمام پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها به عهده شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و در خارج از حوزه و وظایف شهرداری‌ها و دهیاری ها به عهده بخشداری هاست، اضافه کرد: مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدکننده خواهد بود و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی به عهده شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و بخشداری‌ها است.
ممنوعیت جولان زباله گردها در خرم آباد
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد افزود: براساس این قانون و به دلیل بروز مشکلات بهداشتی و اجتماعی از جمله انتقال بیماری‌های واگیردار و نازیبا نمودن چهره شهر، جمع‌آوری زباله توسط زباله گردها در شهر خرم‌آباد ممنوع و در صورت مشاهده با آنها برخود می‌شود.
ماجدی با اشاره به جلوگیری از جمع‌آوری زباله توسط زباله‌گردها با اجرای این طرح، عنوان کرد: در این راستا جمع‌آوری هرگونه ضایعات از درون مخازن زباله ممنوع بوده و در صورت مشاهده علاوه بر توقیف وسیله نقلیه فرد مربوطه به مراجع ذیصلاح معرفی می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نیز در خصوص راه اندازی خط پردازش پسماند شهرداری خرم آباد با اشاره به بازدیدهای نظارتی صورت گرفته افزود: این سامانه پس از سال ها بلاتکلیفی، طی بازدیدهای نظارتی صورت گرفته از محل دفن پسماند و با پیگیرهای انجام شده، راه اندازی و شروع به فعالیت کرده است و عملیات پردازش و جداسازی پسماندهای تر و خشک به عنوان بخش پردرآمد پسماند معروف به طلای کثیف در آن انجام می‌شود.
علی سالاروند با بیان اینکه طی ۲ سال گذشته محل دفن پسماند شهری خرم‌آباد به شدت آلوده و باعث اعتراض روستاهای اطراف بود ، یادآور شد: دود شدید ناشی از آتش‌سوزی محل دفن و رها بودن شیرابه پسماندها در پایین دست و کنار جاده موجب اعتراض رانندگان عبوری شده بود.
ضرورت راه اندازی کارخانه بازیافت در غرب لرستان
وی عنوان کرد: با پیگیری‌های صورت گرفته اداره کل حفاظت محیط زیست و همکاری سازمان مدیریت پسماند شهرداری، وضعیت به مراتب بهتر شده و علاوه بر پردازش پسماندها، خاکریزی روزانه در حال انجام است که امید می رود شهرداری بتواند با ادامه روند فعلی، خط تولید کمپوست را هم راه‌اندازی نماید.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با بیان اینکه در حال حاضر اقدامات خوبی در برخی شهرهای استان بخصوص در ۲ شهر خرم آباد و بروجرد برای مدیریت پسماند شهری صورت گرفته است، تاکید کرد: ساماندهی محل دپو موقت پسماند در منطقه قشلاق بروجرد و تملک و ساماندهی مناسب محل دفن پسماند این شهرستان و همچنین راه‌اندازی سیستم مکانیزه پردازش پسماند شهری خرم‌آباد در سایت دفن را می توان نام برد که این اقدامات بنیادی منتج به رضایتمندی در این ۲ شهرستان بزرگ استان شده است.
سالاروند با تشریح وضعیت بازیافت پسماند شهری استان گفت: کارخانه بازیافت پسماند در شرق استان (شرکت بازیافت یکتا شهرستان ازنا) با حمایت اداره کل حفاظت محیط زیست از محل تسهیلات صندوق ملی محیط زیست در حال فعالیت است و قابلیت بازیافت پسماندهای شرق استان را دارد ، اما ضرورت دارد کارخانه بازیافت پسماند در غرب استان نیز راه‌اندازی شود که این کارخانه با توجه به تجمیع محل‌های دفن پسماند مناطق غربی در آینده نزدیک می‌تواند در خرم‌آباد احداث و پسماندهای شهری به عنوان طلای کثیف به ارزش افزوده تبدیل شود.
گرچه با اقدامات صورت گرفته در برخی شهرهای لرستان جای امیدواری باقی است اما با توجه به اینکه برخی اقدامات در گذر زمان و پیش آمدن پاره ای مشکلات ابتر می ماند ضروری است مسوولان مربوطه به راهکاری مناسب در خصوص رفع مشکل دفع پسماند در تمامی شهرهای لرستان دست یابند تا یکبار برای همیشه این معضل ناتمام شهری ریشه کن شود.
نظر شما