پرده‌خوانی ریشه در آیین‌ها و مراسم سنتی ایرانی دارد. این هنر به ویژه در مناطق روستایی و عشایری رواج داشته و برای روایت داستان‌های حماسی، اساطیری و مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. با گذشت زمان و تغییرات اجتماعی، پرده خوانی به موضوعات روزمره و مسائل اجتماعی نیز پرداخت و به همین دلیل، روایت داستان‌های مادران ایثارگر در این قالب هنری جایگاه ویژه‌ای یافت. در این میان نباید فراموش کرد که زنان در تاریخ پرده‌خوانی نقش بسیار فعالی داشته‌اند و بسیاری از پرده خوانان زن بوده‌اند و به روایت داستان‌های زنان دیگر پرداخته‌اند.
اکنون «پرده‌خوانی مادران مقاومت» به همت مرکز راهبری بانوان سازمان تبلیغات اسلامی با رویکردی نوآورانه به روایت زندگی زنان تأثیرگذار در طول تاریخ پرداخته است. این روایت، از یک سو به جهاد تبیین و آگاهی‌بخشی به نسل جوان، به ویژه دختران نوجوان، کمک می‌کند و از سوی دیگر، به وحدت و همبستگی زنان در برابر ظلم و ستم تأکید دارد. پرده خوانی مادران مقاومت به دلیل ماهیت موضوعی خود، بیشتر توسط زنان اجرا می‌شود.
دراین‌باره با سارا طالبی، مدیر مرکز راهبری بانوان سازمان تبلیغات اسلامی گفت‌وگو کردیم که بخش‌هایی از آن در پی می‌آید.
روایت زنان اسوه
«پرده‌خوانی مادران مقاومت» روایت زنان اسوه‌ای است که در جامعه مخاطبان زن و البته مرد، لازم است شناسایی، تکریم و الگو شناخته شوند. از جمله اهدافی که این مدل پرده‌خوانی‌ها در روندکاری خودشان دنبال می‌کنند می‌توان به بحث جهاد تبیین اشاره نمود. تبیین نقش زنان در تاریخ اسلام و مقاومت در برابر استکبار از جمله مواردی است که در بحث جهاد تبیین می‌توان آن را به شمار آورد. الگوسازی و تاثیرگذاری بر نسل جوان، وحدت و همبستگی میان بانوان مسلمان سراسر جهان و تقویت روحیه مقاومت و ایستادگی بانوان در برابر ظلم و ستم نیز از اهداف دیگر این پرده‌خوانی‌ها به شمار می‌آید.
نوآوری در پرده‌خوانی
ما در شرایط امروز، شخصیت‌های قابل توجه برای الگوبخشی به جوانان و نوجوانان خصوصاً با سوژه‌های زنانه را کمتر مورد توجه قرار داده‌ایم. پرده‌خوانی توان این الگوبخشی و خلق شخصیت را برای این قشر دارد. در واحد رسانه مرکز راهبری بانوان تصمیم گرفته شد این نوع پرده‌خوانی‌ها با موضوعات مربوط به بانوان (مادران مقاومت) طراحی شود. در این راستا سعی کردیم از حوزه هنری استان‌ها و مجموعه‌های هنری و سایر مجموعه‌های مردمی توانمند در تولید روایت‌های زنانه مقاومت در این طراحی‌ها استفاده کنیم.
پرده‌خوانی در ایران تاریخ غنی داشته است، خصوصا در موضوعاتی مانند جریان کربلا؛ اما در زمینه روایت زنانه و علی الخصوص موضوع اخیر ما یعنی مقاومت، چنین تجربه‌ای تا کنون انجام نشده است. در این سال‌ها اغلب برای تبلیغ بین بانوان، روش‌های انتقال مستقیم پیام بیشتر مورد تاکید بوده است. هرچند روش‌های سنتی و تبلیغ اصیل نیز برای عصر حاضر، لازم و ضروری است که جدی انگاشته شود اما می‌توان تبلیغ نوین را با روش‌های هنرمندانه‌تر و غیر مستقیم‌تر برای افزایش کمی و کیفی مخاطب، در جامعه بانوان و البته آقایان جدی‌تر لحاظ کرد.
تداوم یک سبک
در صدد هستیم این پرده‌خوانی‌ها ادامه‌دار باشد. برای ۹ ربیع‌الاول و فاطمیه هم پرده‌خوانی‌های بعدی در دست طراحی مجموعه‌های مختلف مردمی یا هنری است که به زودی در زمان مربوطه رونمایی خواهد شد. تاکنون ۳ مورد از پرده‌خوانی‌ها رونمایی شده است.
پرده اول، با هدف آگاهی بخشی به مخاطبان به ویژه دختران نوجوان، طراحی شده است که به زندگی چهار بانوی شاخص، اثرگذار و انقلابی مسلمان که در ۴ برهه زمانی متفاوت می‌زیسته‌اند، روایت می‌شود و نحوه سلوک، سبک زندگی و تاثیر آنها بر جامعه، مورد کنکاش قرار می‌گیرد. ۱- فاطمه بنت الحسن( س) همسر امام سجاد (ع) ۲- آمنه بیگم مجلسی (بانوی عالمه دوره صفوی ) ۳- مادر قصری (از بانوان ایثارگر دوران دفاع مقدس ) ۴- هنادی تیسیر جرادات (بانوی شهادت طلب فلسطینی )
در پرده دوم، نیز زندگی چهار بانوی شاخص، اثرگذار و انقلابی مسلمان که در ۴ برهه زمانی متفاوت می‌زیسته‌اند، روایت می‌شود و بازهم نحوه سلوک، سبک زندگی و تاثیر آنها بر جامعه، مورد کنکاش قرار می‌گیرد. ۱- فاطمه بنت الحسین(س) ۲- بی بی مریم بختیاری ۳- رضیه خانم شیرازی ۴- هبه دراغمه
پرده سوم، تصویر برخی از بانوان جبهه مقاومت از کشورهای ایران، فلسطین، لبنان و عراق به نمایش درآمده است. ضمناً زندگینامه برخی از اشخاص این پرده به تفکیک به صورت داستانک تقدیم مخاطبان قرار گرفته است.
این سه مورد پرده‌خوانی تا امروز توانسته اقشار متنوعی را جذب خود نماید و بازخوردهای مثبتی از آنها داشته‌ایم تاجایی که برخی استان‌ها تصمیم گرفته‌اند دوره آموزش پرده‌خوانی را ناظر به همراهی مخاطب، در شهرستان‌های خود برگزار کنند.
یک ابتکار ارزشمند
پرده‌خوانی مادران مقاومت یک ابتکار ارزشمند در زمینه روایتگری تاریخ و ترویج فرهنگ مقاومت است. این طرح با رویکردی نوآورانه و محتوایی غنی، توانسته است به خوبی به اهداف خود دست یابد و الگویی موفق برای سایر فعالیت‌های فرهنگی و هنری باشد.
همچنین پرده‌خوانی مادران مقاومت، تأثیرات عمیقی بر مخاطبین دارد. مثلا این هنر به تقویت روحیه مقاومت و پایداری در برابر سختی‌ها کمک می‌کند. همچنین به نقش زنان در جامعه و تاریخ توجه ویژه‌ای دارد و به این قشر الگوهای ارزشمندی را معرفی می‌کند. افزایش آگاهی مخاطب نسبت به تاریخ و فرهنگ کشور از موارد دیگر تاثیرگذاری این نوع پرده‌خوانی‌ها است و می‌توان گفت به تقویت روحیه ملی و احساس تعلق به جامعه نیز کمک خواهد کرد.
نظر شما