ادغام دو کهکشان؛ منشا ابرسیاه‌چاله راه شیری

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از فیز، منشا ابرسیاهچاله‌ها با جرمی تا حد یک میلیون برابر جرم خورشید در مرکز اکثر کهکشان‌ها همچنان یکی از اسرار بزرگ کیهانی است. اکنون محققان مرکز اخترفیزیک نوادا در دانشگاه نوادا لاس وگاس (UNLV) به شواهد و مدارک قانع‌کننده‌ای دست یافته‌اند که نشان می‌دهد ابرسیاهچاله واقع در مرکز کهکشان «راه شیری» ما با نام کمان اِی Sagittarius A* احتمالا نتیجه یک ادغام کیهانی در گذشته است.

این مطالعه که به تازگی در نشریه ستاره‌شناسی طبیعت منتشر شده، از مشاهدات و رصدگری اخیر توسط تلسکوپ ایونت هورایزن یا افق رویداد (Event Horizon Telescope) استفاده کرده است؛ تلسکوپی که در سال ۲۰۲۲ اولین تصویر مستقیم از ابرسیاهچاله کمان اِی را ثبت کرده است. تلسکوپ یادشده که حاصل یک همکاری تحقیقاتی جهانی است، داده‌های به دست آمده از هشت رصدخانه رادیویی موجود در سطح جهان را با هم سینک می‌کند و از این طریق یک تلسکوپ مجازی عظیم در اندازه زمین ایجاد می‌کند.

در این حال اخترفیزیکدان‌های دانشگاه یاد شده از داده‌های این تلسکوپ برای جست و جو به دنبال شواهدی درباره چگونگی شکل گرفتن ابرسیاهچاله Sgr A* استفاده کردند. گمان می‌رود که ابرسیاهچاله‌ها از دو طریق انباشت ماده در طول زمان یا ادغام دو سیاهچاله ایجاد شوند.

این گروه تحقیقاتی نشان داد ویژگی‌های نامعمول ابرسیاهچاله واقع در مرکز کهکشان راه شیری به بهترین شکل از طریق یک رویداد ادغام بزرگ بین دو سیاهچاله توضیح داده می‌شود. یهان وانگ از اخترفیزیکدان‌های این دانشگاه در این خصوص گفت: این کشف راه را برای شناخت ما از چگونگی رشد و تحول ابرسیاهچاله‌ها هموار می‌کند.

این محققان با استفاده از شبیه‌سازی‌های پیچیده اقدام به مدل‌سازی نوع برخورد و ادغام با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف مطابق با ویژگی‌های چرخشی ابرسیاهچاله یاد شده کردند. نتایج این شبیه‌سازی‌ها نشان داد که یک ادغام با نسبت جرم ۴ به ۱ می‌تواند ویژگی‌های چرخشی رصد شده توسط تلسکوپ افق رویداد را ایجاد کند. به گفته محققان، این ادغام احتمالا حدود ۹ میلیارد سال پیش و در پی ادغام کهکشان راه شیری با کهکشان گایا انسلادوس/ Gaia-Enceladus روی داده است.

ابرسیاهچاله در مرکز کهکشان راه شیری در فاصله حدود ۲۷ هزار سال نوری از زمین واقع است و ابزارهای پیچیده‌ای مانند تلسکوپ افق رویداد امکان تصویربرداری مستقیم را فراهم کرده که به دانشمندان امکان می دهد فرضیه‌های پیش بینی کننده را به بوته آزمون بگذارند.