فضای مجازی کشور راهبرد ندارد / دچار جبر تکنولوژیک شدیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، امیدعلی مسعودی عصر دوشنبه -۱۹ شهریور- در سومین نشست علمی ششمین همایش سواد فضای مجازی با محوریت «ظرفیت‌های گسترش فرهنگ و هنر ایرانی در فضای مجازی با تاکید بر توسعه، اخلاق، هویت ملی و شخصیت ایرانیان» که در محل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) برگزار شد، به موضوع ظرفیت‌های فضای مجازی برای توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی پرداخت و گفت: فضای مجازی نه خوب است و نه بد، البته خنثی هم نیست. در چنین فضایی نظارت حکمرانی‌ها کمتر می‌شود و سلسله مراتب وجود ندارد. فناوری فضای مجازی و هوش مصنوعی و اینترنت اشیا کمک می‌کند که ما به نمونه‌ای از حکومت مردم بر مردم برسیم.

وی با تاکید بر اینکه از همان ابتدای شکل‌گیری یک فرهنگ خاص بر فضای مجازی حاکم شده است، گفت: ما با دو نوع فرهنگ روبه‌رو هستیم. فرهنگی که می‌خواهد حرف خودش را بزند و فرهنگی که می‌خواهد حاکمیت خودش را داشته باشد.

مسعودی با بیان این که در دنیا به قوانین روی آوردند که حکمرانی آنها متزلزل نشود به قانون مجازات سکوها در آلمان، قانون خدمات دیجیتال در اروپا و دستگیری مدیر پیام رسان تلگرام در پاریس، اشاره و تاکید کرد: به تازگی یک معاهده بین‌المللی بین اروپا و آمریکا بسته شد که فضای مجازی را بتوانند مدیریت کنند.

حکمرانی مطلق به خاطر اینترنت اشیا اتفاق نمی‌افتد

استاد ارتباطات با بیان اینکه در فضای مجازی همه چیز ممکن است اتفاق بیفتد، گفت: حکمرانی مطلق به خاطر اینترنت اشیا اتفاق نمی‌افتد. هوش مصنوعی می‌تواند به خلاقیت ما کمک کند. اما خلاقیت را نمی‌توانیم به هوش مصنوعی بدهیم. هوش مصنوعی شعر نمی‌گوید. ولی می‌تواند وزن شعر و صنایع ادبی را تعیین کند.

وی با یادآوری این‌که ما در یک جهان شبکه‌ای به سر می بریم، ادامه داد: در این جهان دغدغه این بود که فرهنگ‌ها از بین می‌رود. چون زبان‌ها از بین می رود. یونسکو اعلام کرده بود «هر روز چندین فرهنگ بومی از بین می‌رود». اگر من نتوانم با زبان لاتین صحبت کنم نمی‌توانم در شبکه‌ها حضور داشته باشم. ولی دنیا به این سمت رفت که مثل کره جنوبی زبان و خطش را وارد اینترنت کند. خرده فرهنگ‌ها در فضای مجازی اعلام هویت کردند و هویت‌های جدیدی شکل گرفت. ما اکنون از آن هویت شبکه ای فاصله می گیریم و به هویت فردی می رسیم. شهرت دیگر از سینما نمی‌آید و ممکن است از خود فضای مجازی شکل بگیرد.

مسعودی ادامه داد: دولت آمریکا گفته من پول خوبی به سکوهایی مثل ایکس (توییتر سابق) می دهم که ایرانی‌ها بتوانند بدون فیلتر به آن دسترسی پیدا کنند. حاکمیت فرهنگ در دنیا این طوری کارش را پیش می‌برد.

استاد ارتباطات افزود: با فرهنگی که حاکمیت جهانی اعمال می‌کند به تدریج ما به سمت جهان بی‌تفکر می‌رویم. چون هنرمند نیازی نیست احساسش را روی بوم بکشد. الگوریتم برای او اجرا می‌کند. اما از طرف دیگر هوش مصنوعی اطلاعات به ما می‌دهد و کار ما را راحت‌تر می‌کند. ما می توانیم از بیگ دیتاها (کلان‌داده) در علوم محاسباتی ارتباطات و مردم‌شناسی استفاده کنیم. اگر در یک پژوهش نمونه ما یک میلیارد کاربر باشد، نتیجه بهتر خواهد بود.

دچار جبر تکنولوژیک شدیم

مسعودی تاکید کرد: ما دچار جبر تکنولوژیک شدیم که باید حتما از این فضا استفاده کنیم. فضای مجازی همان طور که برای ما تهدیدها و هزینه هایی دارد، ولی فرصت هایی هم دارد. این نیاز به راهبرد دارد که در فضای مجازی کشورمان این راهبرد را ندارد. باید از تجربیات کشورهای مسلمان مثل مالزی استفاده کنیم. ما سر قضیه ماهواره‌ها به درستی از تجربه‌ها استفاده نکردیم. فضای مجازی اکنون رهاست. ولی می شود از آن برای اصلاح رفتارها استفاده کرد.

وی با بیان اینکه امروزه ما در خبرنگاری یک دستیار خیلی خوب به نام هوش مصنوعی داریم، گفت: دنیایی از هوش مصنوعی در گوشی من است. می توانم فایل ضبط شده را تبدیل به نوشتار کنم. هوش مصنوعی از کسب خبر، تولید محتوا و انتشارش به من کمک می‌کند. ۳۰ سال پیش اگر خبری را دیر می‌رساندیم می‌سوخت. الان شهروند خبرنگارانی داریم که در لحظه برای ما اطلاع‌رسانی می‌کنند.