رسانه‌های بریکس: جهانی عادلانه‌تر می‌سازیم؛ لزوم تضمین امنیت خبرنگاران

در بیانیه پایانی این اجلاس که نسخه‌ای از آن روز دوشنبه در اختیار دفتر ایرنا در مسکو قرار گرفت، آمده است: در این اجلاس، مباحثی درباره نقش جامعه رسانه‌ای بریکس در تقویت ثبات و همکاری در دنیای چندقطبی و «رسانه‌های بریکس: تحول فناوری در مسیر جهانی جدید» مطرح شد
بنا بر این بیانیه، رسانه‌های کشورهای بریکس تأکید کردند که از منابع خبری خود برای کمک به ایجاد نظم جهانی چندقطبی عادلانه بر اساس قوانین بین المللی و اصول برابری، احترام به حاکمیت، عدم مداخله در امور داخلی و امنیت غیرقابل تقسیم استفاده خواهند کرد.
در این بیانیه آمده است: شرکت کنندگان این اجلاس از کشورهای بریکس، با درک نقش رسانه ها در حفظ و تقویت گفتگوهای بین المللی، پوشش جامع تعامل در سازوکارهای بریکس و بریکس پلاس، از جمله حوزه های سیاسی، اقتصادی و بشردوستانه را در رسانه های مربوطه خود ترویج خواهند کرد.
نمایندگان رسانه‌های بریکس در این بیانیه بر پایبندی خود به اصول روزنامه نگاری بی طرفانه و مبتنی بر واقعیت تاکید و آمادگی خود را برای هماهنگی تلاش ها برای مبارزه با اطلاعات جعلی ابراز کردند.
آنها همچنین بر لزوم احترام به حقوق روزنامه نگاران و تضمین امنیت آنها از جمله در زمان تهیه گزارش درگیری های نظامی تأکید کردند.
در این بیانیه در عین حال که به روز بودن رسانه ها و بکارگیری فناوری های پیشرفته مورد تأکید قرار گرفته،‌ آمده است: استفاده از هوش مصنوعی در رسانه ها مستلزم تدوین استانداردهای مناسب و هنجارهای اخلاقی است.
شرکت کنندگان از کشورهای بریکس در این اجلاس همچنین علاقه خود را برای ادامه همکاری در چارچوب اتحادهای جهانی و منطقه ای ابراز کردند.

نشست رسانه‌ای به عنوان یکی از ۲۵۰ رویداد برنامه‌ریزی شده گروه بریکس در سال ۲۰۲۴، روز شنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ با پخش پیام تصویری سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و با حضور نمایندگانی از رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای عضو و یا علاقه‌مند به عضویت در گروه بریکس در مسکو آغاز به کار کرد.
در این نشست، مدیران و متخصصان برجسته بیش از ۴۵ رسانه از کشورهای مختلف حضور داشتند.
جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال جاری میلادی (دی‌ماه ۱۴۰۲) به گروه بریکس پیوسته است و نخستین بار است که نشست رسانه‌ای این گروه با حضور رسمی نمایندگانی از کشورمان برگزار شد.
نمایندگانی از خبرگزاری جمهوری اسلامی به عنوان رئیس دوره‌ای سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا)، خبرگزاری مهر و روزنامه تهران تایمز به نمایندگی از رسانه‌های کشورمان حضور داشتند.
اجلاس رسانه‌ای بریکس در مسکو برای نخستین بار به عنوان قالب جدید مجمع رسانه ای بریکس - چارچوب غیردولتی و غیرانتفاعی برای گفتگو بین رسانه های پیشرو کشورهای عضو انجمن برگزار شد. میزبان این اجلاس، خبرگزاری دولتی تاس بود.
این اجلاس، نخستین بار سال ۲۰۱۵ به ابتکار خبرگزاری شین هوا بنیان نهاده شد.

درباره گروه بریکس
"اصطلاح اختصاری BRIC (بریک) – متشکل از حروف نخست اسامی کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین - در سال ۲۰۰۱ میلادی توسط یک تحلیلگر غربی مطرح شد. وی پس از مطالعه پتانسیل اقتصادی کشورهای در حال توسعه، به این نتیجه رسید که این چهار کشور جهت اقتصاد و سیاست جهانی را در قرن بیست و یکم تعیین خواهند کرد؛ در واقع، این تحلیلگر غربی، ایجاد گروه بریکس را پیش بینی کرد."
این عبارات بخشی از سخنان یوری اوشاکوف دستیار رئیس‌جمهوری روسیه درباره تاریخچه بریکس در یک مصاحبه است. بنا بر روایت این مقام روس، پنج سال بعد - در سال ۲۰۰۶ میلادی، در حاشیه شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، وزیران امور خارجه روسیه، برزیل و چین و وزیر دفاع هند یک نشست ویژه جداگانه برای توافق بر سر توسعه همکاری های متنوع در یک چارچوب چهارجانبه را بررسی کردند.
در سال ۲۰۰۹، نخستین اجلاس سران چهار کشور "بریک" در یکاترینبورگ (روسیه) برگزار شد که آنها در بیانیه مشترک نهایی، توافق کردند که گفت‌وگوها و همکاری‌های منسجم، فعال، عمل‌گرا، باز و شفاف را نه تنها به نفع کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، بلکه برای ایجاد نظم جهانی هماهنگ که صلح پایدار و مشترک را تضمین می‌کند، توسعه دهند.
با الحاق جمهوری آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱، حرف س - "S" – (ابتدای نام South Africa ) به "بریک" اضافه شد.در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این گروه (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس دعوت کنند. رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین پس از آن اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد. سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که کشورش ریاست گروه بریکس را برعهده دارد، در پاسخ به پرسشی در این باره گفت: ما دعوت از آرژانتین را لغو نمی کنیم، این دعوت باقی می ماند. خواهیم دید که توسعه بیشتر بریکس چگونه پیش می رود و همکاران آرژانتینی ما درباره این موضوع چه نتیجه گیری خواهند کرد.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره ای گروه بریکس در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵۰ رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است. مهمترین رویداد، اجلاس سران گروه بریکس است که اول تا سوم آبان ۱۴۰۳ در کازان روسیه برگزار می‌شود.
در میان اعضای جدید، مشارکت عربستان سعودی در رویدادهای بریکس کمرنگ بوده است. به گفته کنستانتین کاساچف نایب رئیس شورای فدراسیون روسیه، ریاض همچنان در حال بررسی مشارکت در گروه بریکس است.