آسه‌آن و جواب منفی به ناتوی آسیایی

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، نشست کشورهای عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا موسوم به آسه‌آن، فردا آغاز خواهد شد. روزنامه جاکارتا پست، چاپ اندونزی، در سرمقاله امروز خود به موضوع «ناتوی آسیایی» پرداخت؛ مسئله‌ای که برای نخستین بار فومیو کیشیدا، نخست وزیر قبلی ژاپن آن را مطرح کرد. در این گزارش تاکید شده است که کشورهای جنوب آسیا و کشورهای جنوب شرقی به ناتوی آسیایی «نه» می‌گویند.

در این مقاله نوشته شده: شیگرو ایشیبا، نخست وزیر تازه منتخب ژاپن، پس از معرفی خود به سران آسه آن در جریان این اجلاس سالانه که هفته آینده در وینتیان پایخت لائوس برگزار خواهد شد، بهتر است برای آنکه تحقیر نشود از ترویج ایده کشورش برای ایجاد نسخه آسیایی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خودداری کند.

بر اساس این گزارش، آن طور که رسانه‌ها و نظرسنجی‌های ژاپنی پیش‌بینی کرده‌اند دولت ایشیبا می‌تواند عمر کوتاهی داشته باشد و این احتمال وجود دارد که میزبانانش در آسه آن تنها به رسم ادب و بدون انتظار زیادی، از او استقبال کنند، زیرا مطمئن نیستند که او چقدر می‌تواند در جایگاهش باقی بماند و چه تصمیماتی را می تواند عملی کند.

جاکارتا پست افزود: ادامه می دهد: ایشیبا مانند سلف خود فومیو کیشیدا، بخت چندانی برای جذب سران آسه آن در میان کاهش قدرت اقتصادی ژاپن و نرخ اقتصادی رو به رشد آسه آن ندارد. همه کشورهای منطقه همچنان ژاپن را منبع اصلی سرمایه‌گذاری و شریک تجاری کلیدی خود می‌دانند اما آسه آن اکنون قدرت چانه زنی بیشتری دارد. ژاپن و سایر قدرت‌های بزرگ بارها اطمینان داده اند که آسه آن مرکز هند و اقیانوسیه باقی خواهد ماند اما گفتار و کردار آن‌ها با هم متفاوت است، کشورهای غربی و متحدان آن‌ها، از جمله استرالیا و ژاپن، خواهان پیوستن آسه آن به مبارزه علیه چین هستند.

جاکارتا پست نوشت: ایده ناتوی آسیایی با هدف متحد کردن تمام نیروهای موجود در برابر چین شکل گرفته که برای ۱۰ عضو آسه‌آن بسیار ناخوشایند است. ایشیبا انتظار دارد که یک اتحاد نظامی جدید و به اندازه کافی، یک عامل بازدارنده در برابر چین، روسیه و کره شمالی بسازند. از آنجا که به لحاظ نظر جغرافیایی، پیوستن ژاپن به ناتو منطقی نیست، سران این کشور به ایجاد ناتوی آسیایی اندیشیده‌اند. ژاپن یکی از اعضای ائتلاف نظامی غیررسمی کوواد یا چهارگانه (Quad) است که آمریکا، هند و استرالیا را شامل می شود. توکیو همچنین در نظر دارد به همراه استرالیا، انگلیس و آمریکا به چهارمین عضو پیمان نظامی آکوس (AUKUS) تبدیل شود.

جاکارتا پست ادامه داد: آسه آن بیش از آن چیزی است که آمریکا و متحدانش از جمله ژاپن فکر می کنند و انتخاب های بیشتری دارد و ژاپن در حال حاضر پیشنهادی چندان سودآور برای شکستن مقاومت آسه آن ندارد. این ائتلاف به عنوان سومین قدرت اقتصادی بزرگ در آسیا پس از چین و ژاپن و پنجمین اقتصاد بزرگ جهان پس از آمریکا، چین، آلمان و ژاپن است.

از سوی دیگر ژاپن در اواخر سال گذشته جایگاه خود را به عنوان سومین اقتصاد بزرگ جهان به آلمان واگذار کرد و اکنون پس از آمریکا، چین و آلمان در جایگاه چهارم قرار دارد. ژاپن تا سال ۲۰۱۰ دومین اقتصاد بزرگ جهان بود اما از آن زمان چین پیشتاز شد. برای آسه آن، ژاپن چهارمین شریک تجاری بزرگ است که تنها ۷ درصد از کل صادرات و واردات منطقه را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، سهم ژاپن از سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تنها ۶ درصد کاهش یافته است.

در همین حال، چین، آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن بزرگترین شرکای تجاری آسه آن هستند و از ابتدای سال جاری، آسه آن از اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین شریک تجاری چین پیشی گرفته است.

جاکارتا پست تاکید کرد: آسه آن ایده ایشیبا درباره ناتوی آسیایی را قبول نخواهد کرد و به عنوان یک اتحاد، آسه آن به ژاپن به عنوان یک شریک تجاری و اقتصادی قابل اعتماد نیاز دارد، نه یک متحد نظامی که تنها تنش ها را در منطقه تشدید کند.

به گزارش ایرنا، کشورهای عضو ائتلاف جنوب شرق آسیا، موسوم به آسه‌آن، به کانون توجه قدرت‌های بزرگ تبدیل شده‌اند؛ رویدادهای اخیر جهان، موقعیت ژئوپلتیک این منطقه را به دلیل قرار گرفتن در میان آسیا و اقیانوسیه، در قلب اقیانوس هند و اقیانوس آرام، اهمیت بیشتری بخشیده است.

آسه‌آن، مجموعه‌ای از ۱۰ کشور واقع در جنوب شرقی آسیا است که ۸ اوت سال ۱۹۶۷ (۱۷ مرداد ۱۳۴۶) توسط تایلند، سنگاپور، فیلیپین، مالزی و اندونزی شکل گرفت، سپس کشورهای ویتنام، میانمار، لائوس، کامبوج و برونئی نیز به آن پیوستند.

کشورهای آسه‌آن با جمعیت قابل توجه و ثبات نسبی خود، مناطق سرشار از منابع لازم برای رشد اقتصادی و سودآوری محسوب می‌شوند.

نشست سران، مجمع بین المجالس آسه آن (AIPA)، نمایندگان شورای مشورتی تجاری آسه آن (ASEAN-BAC) و نمایندگان جوانان آسه آن، ۸ تا ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۷ تا ۲۰ مهر ۱۴۰۳)، تحت عنوان «آسه آن: افزایش اتصال و انعطاف پذیری» برگزار خواهد شد.

بیست و چهارمین نشست شورای جامعه اقتصادی آسه‌آن (AEC)، مجمع سرمایه‌گذاری آسه‌آن، نشست وزرای خارجه آسه‌آن، بیست و هشتمین نشست شورای جامعه سیاسی-امنیتی آسه‌آن (APSC) نیز پیش از اجلاس اصلی برگزار خواهد شد.

سی و پنجمین نشست شورای هماهنگی آسه آن (ACC) و اجلاس تجاری و سرمایه گذاری آسه آن در ۷ تا ۸ اکتبر (۱۶ تا ۱۷ مهر)، برپا خواهد بود.