خرمالو لذیذترین میزبان مگس میوه در باغداری مخلوط مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا، بر اساس اظهارات کارشناسان، میوه رسیده در سر درخت یا پوسیده در پای درخت بهترین میزبان مگس مدیترانه ای است که این مشکل در باغ های مخلوط مازندران به مرحله نگرانی سرایت به درختان مرکبات تجاری نیز رسیده است.

کارشناسان حفظ نباتات معتقدند؛ باغداری با کاشت انواع درختان در مناطق مختلف مازندران از مرکبات گرفته تا خرمالو، انجیر، هلو، شلیل، انگور، گلابی، سیب و انواع دیگری از درختان میوه به ویژه در خانه باغ هایی که کمترین رسیدگی به آنها صورت نمی گیرد، در واقع به معنای «آفت پروری» است.

آفت مگس میوه مدیترانه‌ای در حالی این روزها به دغدغه مهم باغداری مازندران و متولیان این حوزه تبدیل شده که برخلاف چند دهه گذشته دیگر یک آفت گذرا محسوب نمی‌شود و تبدیل به آفتی خانه زاد برای تمام فصول شده است.

منشاء خانه زادشدن آفت مگس میوه به گسترش باغداری مخلوط به خصوص در خانه باغ هایی که در ۲ دهه اخیر در مازندران به وفور ایجاد شده است، یعنی کاشت انواع درخت از جمله هلو، شلیل، انجیر و خرمالو با هدف خود مصرفی در باغ های یکهزار تا ۲ هزار متری سبب گسترش و هجوم آفت مگس مدیترانه ای شده است.

تکثیر و تداوم آفت مگس میوه از میزبانی میوه انجیر در اوایل مرداد ماه در مازندران شروع می شود، با توجه به گسترش کشت درختان نارنگی های پیش رس و برداشت این میوه در واسط شهریور این میوه نیز میزبان مناسبی برای این آفت است و پس از آن خرمالو به عنوان لذیذترین میزبان این آفت به مرله برداشت می رسد، یعنی پیش از رسیدن پرتقال که عمده مرکبات استان را تشکیل می دهد. در نتیجه زمینه سرایت این آفت به مرکبات بیش از هرزمان دیگری مهیا می شود.

این روزها وجود درختان متعدد و متنوع به خصوص خرمالو در همه باغ های کوچک بزرگ به ویژه در خانه باغ‌های غیر بومیان که امکان ورود به آنها وجود ندارد و در طول سال صاحبان آنها عملیات کنترل مگس میوه را انجام نمی‌دهند، به منشاء گسترش این آفت تبدیل شده و چالشی جدی برای مبارزه با آن در باغ های تجاری در پی دارد.

موضوع دیگری که به دلیل بی توجهی ها در باغداری خونه باغ سبب گسترش آفت مگس میوه می شود، بی نیازی صاحبان این نوع باغ ها به فروش مازاد تولید محصول است، یعنی صاحبان خانه باغ ها تنها در حد خودمصرفی از میوه های به بار نشسته و رسیده استفاده می کنند و بقیه یا به خاطر رسیدن بیش از حد روی زمین رها می شوند و یا همچنان روی درخت باقی می مانند، موضوعی که به گفته کارشناسان حفظ نباتات، کانون آفت مگس میوه می شوند.

اکنون آسیب باغداری باری به هرجهت در خانه باغ های غیربومیان مازندران خود را در قالب آفت مگس مدیترانه ای نمایان کرده است، آفتی که طبق اعلام مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران اگر کنترل بر روی آن صورت نگیرد و مبارزه شیمیایی بموقع انجام نشود، تکثیر و گسترش آن یکباره چندین برابر می شود.

از آن جایی که طبق آمار جهاد کشاورزی از مجموعه ۱۱۲هزار باغ مرکبات مازندران ۳۰ درصد آن نارنگی و لیمو و ۷۰ درصد آن باغ پرتقال است، میوه ای که برداشت آن ۲۰ تا ۳۰ روز پس از چیدن خرمالو آغاز می شود، در نتیجه هرگونه بی توجهی در برداشت به موقع و یا جمع آوری میوه پوسیده خرمالو، خطر گسترش آفت مگس میوه در باغ های پرتقال را دوچندان می کند.

واقعیت این است که هجوم مگس میوه در کنار باغ های مرکبات مازندران این روزها باعث نگرانی جدی باغدارانی شده است که باغ هایشان تنها دارای درختان مرکبات هستند و آنها مجبورند ضرر و زیان بی توجهی مالکان خانه باغ های دارای درختان مختلف را تحمل کنند.

کارشناسان باغداری مازندران می گویند که درخت خرمالو پیوند زده خرمندی است و به همین دلیل هم در سال های اخیر به صورت ویژه مورد توجه باغداران و کشاورزان مازندران قرار گرفته است. ورود خرمالو به این استان از حاشیه باغ های مرکبات شروع شد. اکنون بخش زیادی از تولید خرمالو در استان مربوط به درختانی است که در حاشیه باغ های مرکبات کاشته شده و به ثمر رسیده است.

توسعه کشت خرمالو در مازندران همراه با بیشتر شدن میزبانی آفت مگس میوه

معاون امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اعلام این که سطح زیر کشت خرمالوی پرورشی در استان طی پنج سال اخیر افزایش یافته است، در عین حال نسبت به میزبانی این میوه میوه از آفت مگس مدیترانه ای هشدار داد و گفت: مگس میوه مدیترانه‌ای از مهم ترین آفات باغ های مرکبات استان است که با توسعه کشت آن در واقع میزبانی این آفت بیشتر شده است و به همین دلیل با برداشت بموقع می‌توان میزان خسارت آفات را در باغ های استان کاهش داد.

حسین مولایی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا متوسط تولید خرمالو در هر هکتار را ۲۰ تن اعلام کرد و گفت : این محصول پیشتر به صورت پراکنده دراستان وجود داشت، اما در سال های اخیر کشت خرمالو در بین باغداران رونق بیشتری یافته است.

وی با توضیح این نکته که خرمالو میوه بسیار حساس و در واقع خاصیت انبارداری بسیار ضعیفی دارد و به همین دلیل ۹۰ درصد این میوه تازه خوری می شود، افزود : اگرچه طی سال های اخیر باغ تجاری ویژه خرمالو در استان ایجاد شد اما بررسی آماری نشان می دهد که اکنون حدود ۵۰۰ هکتار از باغ های استان به صورت پراکنده از درخت خرمالو است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز به ضرورت مبارزه با مگس میوه در کانون‌های آلوده بویژه باغ های مختلط تاکید کرد و گفت: برای پیشگیری از خسارت این آفت اجرای کامل دستورالعمل مبارزه در کانون‌های آلوده استان بویژه باغ های مختلط، نارنگی انشو پیش رس و خرمالو الزامی است.

حمید نادریان با بیان اینکه مدیریت بهداشت کف باغ با حذف علف‌های هرز و جمع آوری هرگونه میوه‌های ریخته شده پای درختان و دفن آنها در عمق ۵۰ سانتی‌متری خاک در کاهش جمعیت آفت ضروری است، افزود: تسریع در برداشت کلیه میوه‌هایی که از نظر فیزیولوژیکی رسیده باشند نظیر سیب، گلابی، انجیر، نارنگی انشو پیش‌رس و به خصوص خرمالو. به‌عنوان روش موثر مبارزه و فرار از خسارت احتمالی آفت مورد تاکید است.

وی با اشاره به این نکته که هنوز این آفات به باغات مرکبات استان درحد طغیان و هجوم نرسیده است، توضیح داد: در سال های اخیر به دلیل بی توجهی باغداران در کاشت مخلوط انواع درختان از جمله ازگیل، شلیل، هلو، انجیر و خرمالو که عمده این درختان با هدف خود مصرفی کاشته شده است، سبب شد تا حد فاصل میزبانی آفت مگس میوه همواره بوجود بیاید و اکنون این خطر به باغات مرکبات استان رسیده است.

مگس میوه مدیترانه ای از آفات مخرب جهانی است که نسبت به سایر گونه‌های مگس میوه دارای دامنه میزبانی وسیعی است و می تواند بیشترین خسارت را به بار بیاورد. هلو، خرمالو، انجیر، سیب زرد، آلو و گلابی و مرکبات از جمله میزبان‌های این آفت هستند.
حشره مگس میوه به طور معمول تا ۲ ماه زنده می‌مانند، اما اگر شرایط مساعد باشد تا ۶ ماه هم امکان زنده بودن آنها وجود دارد. وجود میزبان از جمله میوه رسیده در سر درخت یا پوسیده در پای درخت و سرمای هوا بهترین شرایط مساعد برای فعال باقی ماندن آفت مگس میوه است.

برداشت سریع و کامل تمامی میوه‌های مرکبات باقیمانده سال قبل و میوه‌های رسیده سال جاری مانند هلو، شلیل، آلوچه، ازگیل ژاپنی، گلابی و سیب برای فرار از خسارت و پیشگیری از افزایش جمعیت آفت و رعایت بهداشت عمومی باغ شامل جمع آوری و دفن هرگونه میوه ریخته شده پای درختان در عمق ۵۰ سانتی متری خاک ضروری است.

نصب تله‌های جلب کننده حاوی مایع سراتراپ، فرمون و سراتینکس برای شکار انبوه، طعمه پاشی باغات آلوده با استفاده از پروتئین هیدرولیزات و حشره کش مالاتیون بر اساس دستورالعمل، ۲۰ تا ۲۵ روز قبل از رسیدن میوه، رعایت مسائل قرنطینه ای شامل عدم جابجایی و نقل و انتقال میوه‌های آلوده از باغ آلوده به دیگر نقاط استان و کشور از نکات قابل توجه برای مقابله و جلوگیری از گسترش این آفات است.