شبح «ترامپ» بر سر «ناتو»

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، گاردین نوشت: رهبران اروپایی به رسم ادب و به موجب قراردادها از پاسخ به این پرسش که آیا بازگشت ترامپ به ناتو آسیب می رساند، طفره می روند. اما انسجام ناتو با حضور رئیس جمهوری متخاصم و انزواگرا که پیشتر نیز تهدید کرده‌بود اگر ناتو سهم خود در بودجه دفاعی را افزایش ندهد، از این ائتلاف خارج می شود در معرض تهدید قرار دارد.

جیمی شی مقام سابق ناتو و مدرس دانشگاه ایستر در این زمینه گفت: حقیقت این است که آمریکا ناتو است و ناتو آمریکا؛ وابستگی به آمریکا اساسا بیشتر از همیشه است. مرکز جدید فرماندهی ناتو برای هماهنگی برای کمک به اوکراین در آلمان قرار داد و به لجستیک و نرم افزارهای آمریکایی متکی است.

بودجه دفاعی آمریکا در سال ۲۰۲۴ به رقم بی سابقه ۹۶۸ میلیارددلار خواهد رسید هر چند که هنوز سهم هزینه آمریکا در اروپا فاش نشده است. بودجه ۳۰ کشور متحد آمریکا به‌ علاوه کانادا ۵۰۶ میلیارد دلار یا ۳۴ درصد مجموع کلی بودجه آمریکاست. انتظار می رود ۲۳ کشور از ۳۲ کشور ناتو بیش از ۲ درصد تولید ناخالص داخلی خود را امسال صرف بودجه دفاعی کنند.

بیش از ۱۰۰ هزار نیروی آمریکایی در اروپا مستقر هستند که بیشتر از ارتش انگلیس است. این رقم در ژوئن ۲۰۲۲ توسط جو بایدن به بهانه حمله روسیه به اوکراین بیش از ۲۰ هزار نفر افزایش یافت. نیروهای آمریکایی مدت‌هاست در آلمان مستقر هستند، اما یک تیپ سه هزار نفری به دستور بایدن به رومانی منتقل شدند، یک پست فرماندهی نیز در لهستان مستقر است و نیروهای آمریکایی در دفاع از کشورهای بالتیک مشارکت دارند. این در حالی است که اسکادران‌های جنگنده و بمب‌افکن در انگلیس و پنج ناوشکن نیروی دریایی در اسپانیا مستقر هستند.

بوریس پیستوریوس وزیر دفاع آلمان به تازگی در پاسخ به سوالی درباره آمادگی ناتو برای بازگشت ترامپ، گفت: انتخابات ها به هر حال نتیجه ای دارند. کاری که ما کردیم این بود که هوشیار باشیم و خود را آماده نگه داریم.

ترامپ در نشست بروکسل در سال ۲۰۱۸ با هدف فشار بر متحدانش در ناتو برای افزایش بودجه دفاعی خود اشاره کرد اگر آنها بودجه دفاعی خود را افزایش ندهند، از این ائتلاف خارج می شود.

وی در طول کارزارهای انتخاباتی سال ۲۰۱۴ لحن مشابهی بکار گرفته است. در فوریه گذشته این نامزد جمهوریخواهان گفت اگر در انتخابات پیروز شود، روسیه را وادار خواهد کرد هر کاری خواست علیه هر کشوری که نتوانسته سهم خود را بپردازد، انجام دهد.

ترامپ اکنون مشغول کارزارهای انتخاباتی است اما انتظار می رود تا قبل از اجلاس آتی سران ناتو، افزایش هزینه های دفاعی احتمالا ۲.۵ تا ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو ناتو را به بهانه حمله روسیه به اوکراین هدف گذاری کند. با توجه به ماهیت شخصیتی ترامپ به عنوان فردی که عاشق جلب توجهات، ایجاد هرج و مرج و تصمیمات دقیقه نودی است، بعید است که نشست های سالانه ناتو در دوره چهارساله احتمالی ریاست جمهوری ترامپ آرام برگزار شود.

«شی» مقام سابق ناتو در این باره گفت: ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو که به تازگی کناره گیری کرد توانست ترامپ را متقاعد کند که انتقادهای او باعث شده اعضایی از ائتلاف ناتو بودجه دفاعی خود را افزایش دهند. اجلاس سران ناتو در سال ۲۰۱۹ یک سال بعد از شکست فاجعه بار ناتو نسبتا بدون اتفاق برگزار شد زیرا ترامپ گفت متقاعد شده که ناتو انعطاف پذیری بیشتری از خود نشان داده است.

مدرس دانشگاه ایستر گفت مارک روته جانشین استولتنبرگ نیز اگر نامزد جمهوریخواهان در انتخابات آتی آمریکا پیروز شود، وظیفه مشابهی خواهد داشت.

وی گفت: روته، ترامپ را می شناسد و می تواند درباره هزینه های دفاعی به او متوسل شود. اما وی در سفر اخیر خود در لندن روش دیگری در پیش گرفت و این ایده رامطرح کرد که اگر آمریکا واقعا از ناتو خارج شود آیا ترامپ می خواهد در «جهانی خشن و سازش ناپذیر» خطر انزوا را به جان بخرد؟

گاردین افزود: اکنون دو تفاوت قابل توجه در مقایسه با دوره اول ترامپ وجود دارد. آشکارترین اثر جنگ اوکراین بر بخش شرقی این کشور است، که فنلاند و سوئد را نیز تهدید می کند و کشورهای خط مقدم به شدت هزینه‌های دفاعی خود را افزایش داده‌اند، به ویژه در لهستان که بودجه آن کشور بیش از ۴ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است. از جمله تسلیحاتی که ورشو در حال خرید است ۱۰۰۰ تانک K۲ از کره جنوبی و بیش از ۳۵۰ تانک M۱A۱ آبرامز از آمریکا است.

تفاوت دوم تفکر محافظه کاران در آمریکا درباره شکایت ترامپ از هزینه دفاعی اروپا است. به تازگی سامانا مایترا در نوشتاری که به نظر می رسید در آن از «ناتوی خفته» حمایت می کرد چنین استدلال کرد که آمریکا باید برای مقابله با قدرت نظامی چین تغییر رویکرد دهد و اروپایی را که با حمایت ناوهای آمریکایی و لجستیک این کشور از خود دفاع می کنند تحت فشار قرار دهد.

در حالی که تصمیم گیری درباره بودجه دفاعی دشوار است و با توجه به این که جنگ اوکراین در لبه مرز اروپا ادامه دارد به نظر می رسد ریاست جمهوری ترامپ مسیر پر از دست اندازی را در پیش داشته باشد.