چشم انداز درمان سکته مغزی در زنجان

به گزارش خبرنگار ایرنا، زندگی صنعتی و فناورانه امروزی هر چند مزایای زیادی را برای انسانها به بار آورده اما مشکلات و معضلات متعددی همانند بروز بیماری های مختلفی را به دنبال داشته است که هر روز بر تعداد مبتلایان و مرگ و میرهای ناشی از آنها افزوده می شود.

در این میان سکته مغزی سومین عامل مرگ انسان در دنیا شناخته شده ولی این بیماری در ایران بعد از سکته قلبی، دومین عامل مرگ و میرها اعلام شده است.

بر اساس آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سالانه به طور متوسط، ۱۵۰ هزار مورد از انواع سکته مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که شامل سکته‌های مغزی ایسکمیک و سکته‌های مغزی هموراژیک (سکته مغزی ناشی از خونریزی مغزی) است.

آنچه در مورد سکته‌های مغزی بسیار اهمیت دارد و در محور برنامه ‌ریزی‌های وزارت بهداشت قرار دارد، مدیریت "زمان طلاییِ" تشخیص و مداخله درمانی اولیه سکته مغزی است.

بر مبنای همین گزارش، میانگین سن بروز سکته‌های مغزی در کشور ۶۵ تا ۷۰ سال اعلام شده است.

بیمارستان‌های مجری برنامه ۷۲۴(مقابله با سکته مغزی) دارای واحدهای SCU هستند که بیماران سکته مغزی در این بخش‌ها بستری شده و خدمات و درمان‌های ویژه‌ای به آنها ارائه می‌شود و آمار جهانی بروز سکته مغزی، ۱۳۹ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.

به گفته متخصصان امر، تشخیص به موقع و سریع سکته مغزی به درمان مؤثر این بیماری کمک و از پیشرفت آن تا حدود زیادی جلوگیری می کند.

اگر بیمار به موقع به بیمارستان مراجعه نکند، شانس درمان را از دست می‌دهد و ممکن است دچار ناتوانی شدیدی شود که تا آخر عمر، او را کاملا معلول و از کار افتاده می کند.

در این راستا ، واحد درمان‌ سکته حاد مغزی بیمارستان ولی عصر(عج) زنجان از سال ۹۸ افتتاح شد و خدمات دهی به بیماران را آغاز کرد و توانست با بهره گیری از درمان های موثر به عنوان یکی از مراکز معتبر داخلی و حتی جهانی در این زمینه مطرح شود.

این مرکز به عنوان مرکز شاخص درمان سکته مغزی در ایران و منطقه (خاورمیانه) شناخته شد و سال ۲۰۱۸ تأییدیه انجمن اروپایی سکته مغزی (ESO) را با توجه به شاخص‌های جمعیتی و پوشش ۲۰ درصدی جمعیت استان دریافت کرد.

به تازگی هم این مرکز توانست برای هفتمین سال پیاپی گواهی کیفیت با نشان الماس را در درمان بیماران سکته مغزی از انجمن جهانی سکته مغزی (wso) دریافت کند.

بنا بر اهمیت این موضوع خبرنگار ایرنا با دکتر عبدالرضا قریشی مسوول واحد درمان سکته حاد مغزی بیمارستان ولیعصر(عج) استان زنجان گفت و گو کرده است.

ایرنا: در خصوص شکل گیری واحد درمان سکته حاد مغزی در بیمارستان ولیعصر(عج) زنجان توضیح دهید.

این مرکز فعالیت خود را با هدف خدمات رسانی به بیماران دچار سکته مغزی از سال ۹۵ آغاز کرد و در مدت هفت سال فعالیت به رشد و شکوفایی رسید.

این مرکز هم اکنون به یکی از مراکز معتبر جهانی تبدیل شده و در کشور نیز پیشرو است به طوری که در سال ۹۶ به عنوان واحد نمونه کشوری شناخته شد.

این مرکز در سال ۲۰۱۸ از سوی انجمن اروپایی سکته مغزی، نشان بهبود کیفیت ارایه خدمات را دریافت کرد و از آن زمان تاکنون نیز به صورت مستمر موفق به دریافت آن شده است.

این نشان هر سه ماه یکبار به مراکز با توجه به عملکرد آنها داده می شود و ممکن است مرکزی نتواند همواره این نشان را دریافت کند.

ایرنا: به طور معمول این موفقیت بر چه مبنایی صورت می گیرد؟

واحد درمان سکته حاد مغزی استان زنجان (SCU) سال گذشته، موفق به دریافت بالاترین نشان کیفیت از انجمن سکته مغزی اروپا شد.

SITS (اجرای ایمن از درمان در سکته مغزی) یک همکاری غیر انتفاعی، محور تحقیق، مستقل و بین المللی است که پایگاه آن در انستیتوی کارولینسکای سوئد قرار دارد.

SITS ابتکار عمل حرفه ای پزشکی برای اجرای ایمن درمان سکته مغزی در اقدامات معمول بالینی بوده و یک شبکه بین المللی برای متخصصان سکته مغزی فراهم می کند و شبکه و ثبت از کلیه شرکت کنندگان اصلی بهره مند می شود که شامل بیماران، محققان، کلینیک های شرکت کننده، ملل، مناطق، دستگاه های نظارتی و شرکت های دارویی می شود.

این شبکه در حال حاضر از بیش از سه هزار متخصص سکته مغزی در بیش از ۷۰ کشور جهان تشکیل شده است.

با عضویت در شبکه، اعضا به محققان مشهور بین المللی دسترسی پیدا کرده و فرصتی برای بخشی از مطالعات با تأثیر بالا دارند همچنین شبکه های منطقه ای تحقیقات را در منطقه خود تقویت می کنند.

این در حالی است کسب این گواهی منوط به پایش موسسه‌های ارزیابی کننده خارجی در موسسات اروپایی SITS و RESQ است که امسال مقارن با کنگره جهانی سکته مغزی در شهر ابوظبی امارات به مراکز منتخب از سراسر جهان اهدا شد .

ایرنا: چه اقداماتی برای بهبود درمان بیماران سکته مغزی در استان‌ انجام گرفته است؟

طبق آمارهای جهانی، میزان مرگ و میر سکته مغزی در جهان ۳۰ درصد است اما با اقدامات انجام شده این میزان در استان زنجان به ۹.۶ درصد رسیده که عدد بسیار قابل توجهی است.

چند مرکز در جهان مثل ژاپن و تعدادی کشور از اروپا هستند که میزان مرگ و میر ناشی از سکته مغزی در آنها زیر ۱۰ درصد است که این میزان در ایران ۲۷ تا ۳۴ درصد اعلام شده و کاهش ۲۰ درصدی آن در استان به این معناست که در مراجعه ماهانه از میان ۱۰۰ بیمار، تعداد ۲۰ نفر ممکن است، نجات یابند.

از آن رو که سکته مغزی به عنوان دومین عامل مرگ و میر و شایع‌ترین عامل ناتوانی در کشور ما محسوب می‌شود، کاهش درصد مرگ و میر، یک افتخار و دستاورد بزرگ به شمار می‌رود.

مرکز درمان سکته حاد مغزی بیمارستان ولیعصر(عج) زنجان با هفت تخت در حال خدمت رسانی است و علاوه بر جمعیت این شهر، خدمات خود را به مراجعه کنندگان استان های مجاور هم ارائه می کند.

طبق برنامه ریزی انجام گرفته عملیات بهسازی و توسعه فضای فیزیکی واحد SCU (سکته حاد مغزی) بیمارستان ولیعصر(عج) شهر زنجان از محل کمک خیران و بخش دولتی آغاز شده است.

این اقدام برای خدمت‌رسانی بهتر و مطلوب‌تر به مراجعه‌ کنندگان واجد شرایط(سکته حاد مغزی) انجام می شود و با انجام عملیات بهسازی تعداد تخت های آن افزایش خواهد یافت.

یک دستگاه آنژیوگرافی به این مرکز به دلیل موفقیت های کسب شده با کمک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعطا شد که نصب آن زمان‌بر است.

این مرکز با نصب آن به مرکزی جامع تبدیل می شود و خدمات با کیفیت‌تری را به مراجعه کنندگان ارایه خواهد کرد.

ایرنا: چه عواملی در بروز بیماری سکته مغزی دخالت دارد؟

از زمان راه اندازی این مرکز تاکنون حدود ۹ هزار بیمار به این مرکز مراجعه کرده اند،خدمات این مرکز صرفا به بیماران سکته مغزی معمولی اختصاص ندارد بلکه خونریزی های مغزی را نیز شامل می شود.

متاسفانه شمار مبتلایان سکته مغزی در کشور و در این استان به دلیل بروز فاکتورهایی از قبیل مسن شدن جمعیت، نوع تغذیه و سبک زندگی، فشار خون بالا و همچنین کم تحرکی و دیگر مولفه ها در حال افزایش بوده به طوری که حتی افراد در سن کمتر از ۵۰ سال را نیز گرفتار کرده است.

بروز سکته مغزی به لحاظ جنسیتی تفاوت چندانی ندارد، اما در مردان بیش از زنان دیده می شود، از طرفی اینکه آیا عامل استرس و اضطراب در بروز سکته مغزی دخالت دارد تاکنون ثابت نشده است.

طبق برنامه و در صورت راه اندازی مرکز جامع درمان سکته مغزی، فوق تخصص سکته مغزی تربیت خواهد شد و تلاش می شود فلوشیب این رشته نیز اخذ شود که اقدام بسیار بزرگی محسوب می شود.

هرچند این واحد با محدودیت منابع انسانی مواجه است، اما خدمت رسانی به صورت مستمر انجام می گیرد و ماهانه حدود ۱۳۰ بیمار مورد پذیرش قرار می گیرند.

ایرنا. از علائم سکته مغزی چیست؟

از علائم سکته مغزی، اختلال در تکلم است، در چنین شرایطی گاهی فرد نمی‌تواند حتی یک کلمه حرف بزند یا به طور سنگین کلمات را ادا می‌کند.

انحراف صورت هم از علائم دیگر است و قسمتی از صورت فرد به طور ناگهانی کج می‌شود، که گاهی خفیف یا شدید است.

سرگیجه ناگهانی در کنار سایر علائم مانند بالا بودن فشار خون و گزگز و ضعف دست هم می‌تواند به عنوان علائم بروز سکته مغزی به شمار آید.

اختلال بینایی در صورت تاری دید و دوبینی هم می‌تواند از علائم بروز سکته مغزی محسوب شود.

سایر علائم هم توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود.