گروه جامعه ایرنا - حدود یک دهه است که از تصویب قانون حمایت از خانواده (۱۳۹۱) و آیین نامه اجرایی آن (۱۳۹۳) می گذرد. در تبصره ماده «۴۱» قانون حمایت از خانواده، به راه اندازی مراکز ملاقات والدین با طفل اشاره شده است. در عمل، «مراکز مهر خانواده» سازوکار فراهم شده به منظور تحقق هدف تبصره ماده نام برده است. از اهداف مهم این مراکز میتوان به ایجاد سازش در مراحل بعد از طلاق، فراهم کردن مکان امن ملاقات والدین با طفل و پیشگیری و کاهش آسیب های ناشی از طلاق اشاره کرد.
در سالهای گذشته ۲۰۵ مرکز مهر خانواده در کشور راه اندازی شده است. این مراکز توانستهاند محیطی امن همراه با برخی از خدمات مشاوره و مددکاری اجتماعی و فضای مجزا برای بازی فرزندان طلاق به همراه والدین آنان فراهم آورند.اهم خدمات مددکاری اجتماعی و مشاوره این مراکز عبارتند از میانجیگری و تسهیل گری در زمینه ملاقات با فرزندان، آموزش و نظارت بر فرایند حضانت به منظور کاهش آسیب های ناشی از طلاق برای والدین و فرزندان.
براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، ارزیابیها نشان میدهد برنامههای این مراکز به منظور فراهم کردن مکانی امن برای ملاقات والدین با طفل و کاهش آسیبهای ناشی از طلاق، ایدهای نوآورانه و اثربخش است؛ به صورتی که اگر شرایط مناسب برای این مراکز فراهم شود، میتوانند یکی از نقاط عطف در حکمرانی آسیبهای اجتماعی باشند، چرا که بر گروههای در معرض خطر متمرکز است. با این وجود، اکنون این مراکز با چالشهای عمده مواجه هستند که عملکرد آنها را تحت تأثیر قرار داده است.
ابوالفضل نیکوکار در گفتوگو با خبرنگار قضایی ایرنا درباره فلسفه وجودی راهاندازی مراکز مهر اظهار داشت: پیش از راهاندازی این مراکز در محیطی ناآرام فرزندان طلاق با والدین خود ملاقات میکردند.
وی ادامه داد: علت اینکه در کلانتریها فرزندان طلاق با والدین خود ملاقات داشتند؛ این بود که خانواده یعنی پدر و مادر برای محل ملاقات با یکدیگر به توافق نمیرسیدند؛ از اینرو محل ملاقات طبق قانون کلانتریها در نظر گرفته شده بود تا با حضور مامور کلانتری این دیدارها میسر شود.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان تهران اضافه کرد: در گذر زمان این نتیجه حاصل شد که کلانتریها فضای مناسبی برای حضور کودکان نیست؛ بنابراین مراکز مهر با استفاده از ظرفیت سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و شهرداریها راه اندازی شد.
نیکوکار گفت: اکنون در تهران ۱۸ مرکز مهر فعال است و یک مرکز نیز در قرچک فعالیت داشت که مدتی غیرفعال بود و قرار است مجدد راهاندازی شود همچنین قرار است با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان تهران و شهرداری تهران ۱۰ مرکز جدید نیز راهاندازی شود.
وی افزود: در این مراکز، اسباب بازی و وسایل سرگرمی و آموزشی برای کودکان تهیه شده است همچنین مقرر شده است تا ماموران نیز با لباس شخصی در مراکز حضور یابند تا محیطی آرام و امن برای دیدار فرزندان طلاق با والدین آنها مهیا شود و شاید در این فضای آرام برخی والدین بتوانند دوباره برای بازگشت به زندگی مشترک فکر کنند و تصمیم بگیرند.
نظر شما