به گزارش ایرنا، قطعه‌سازی خودرو مشتمل بر فرایند طراحی، تولید و مونتاژ قطعات مختلف خودرو است که یکی از بخش‌های حیاتی زنجیره تأمین صنعت خودروسازی محسوب می‌شود و شامل تولید قطعاتی مانند موتور، گیربکس، سیستم تعلیق، ترمز، بدنه و اجزای الکترونیکی است. قطعه‌سازی خودرو به ۲ دسته اصلی شامل قطعات اصلی (مانند موتور و گیربکس) و قطعات جانبی (مانند سیستم‌های تهویه و روشنایی) تقسیم می‌شود.
قطعه‌سازی خودرو نیازمند رعایت استانداردهای دقیق کیفیت و ایمنی است و زیر نظارت شرکت‌های خودروسازی بزرگ یا به صورت مستقل توسط شرکت‌های تخصصی انجام می‌شود، در این صنعت، استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند رباتیک، چاپ سه‌بعدی و هوش مصنوعی در حال افزایش است تا بهره‌وری و کیفیت تولید بهبود یابد.
همچنین، قطعه‌سازی خودرو به شدت متأثر از تغییرات فناوری و نیازهای بازار است، به عنوان مثال، افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی و هیبریدی منجر به تغییراتی در نوع و طراحی قطعات مورد نیاز شده است. در نتیجه، شرکت‌های قطعه‌ساز باید به طور مداوم نوآوری کرده و خود را با تغییرات بازار و فناوری‌های جدید تطبیق دهند.
قطعه‌سازی خراسان رضوی در چند دهه اخیر رشد قابل توجهی داشته است، بزرگترین مزیت این صنعت اشتغال بالا در کنار سازگاری آن با شرایط اقلیمی استان است، صنعت کم‌آب‌بری که می‌تواند ضمن تولید زیاد، درآمد و نیز اشتغال زیادی داشته باشد و نیاز صنعت خودروسازی به قطعه را تامین کند.
مزیت دیگر این صنعت برای خراسان رضوی حضور یکی از سایت‌های بزرگ تولیدی خودرو کشور در این استان است، ایران خودرو خراسان، بزرگترین خریدار تولیدات قطعه‌سازان این استان است که از این حیث به نحوی زنجیره تولید خودرو در خراسان رضوی کامل شده است.
۱۱۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در صنعت قطعه‌سازی
صنعت خودرو و قطعه سازی مربوط به آن یکی از صنایع پرسود دنیا است، ارتباط بین این صنعت و بخش های مختلف اجتماعی و اقتصادی، باعث شده است تا یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی و شاخص توسعه اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از کشورهای مترقی و توسعه یافته، صنعت خودروسازی و زیرمجموعه های آن تلقی شود.
به گفته رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، ۳۵۰ واحد قطعه ساز خودرو با اشتغال ۱۰ هزار نفر و سرمایه‌گذاری ثابت ۱۱۰ هزار میلیارد ریال در این استان فعالیت دارند، در کنار آن در سایت ایران خودرو خراسان بیش از پنج هزار نفر مشغول فعالیت هستند و چندین نوع خودرو تولید می‌شود که نیاز خود را از قطعات تولیدی همین استان تامین می‌کنند.
فیروز ابراهیمی اظهار کرد: قطعه سازی خودرو نقش پررنگی در تولید و اشتغال استان دارد و همواره جزو سه یا چهار صنعت برتر این منطقه بوده است، نقش بی بدیلی در سرانه درآمدی استان دارد و در واقع ۳۰ درصد از ظرفیت تولید قطعات خودرو کشور، متعلق به خراسان رضوی است.
قطعه سازان در تامین مواد اولیه دچار مشکل هستند، کل صاحبان صنایع از زمانی که برای واردات مواد اولیه ثبت سفارش می کنند تا زمانی که کالا یا ماده اولیه مورد نظر بدستشان می‌رسد، هفت تا هشت ماه زمان می بردوی مشکلات قطعه‌سازی خودرو را مانند مشکلات سایر بخش‌های تولید دانست و گفت: به علت کافی نبودن ارز تخصیصی، قطعه سازان در تامین مواد اولیه دچار مشکل هستند، از زمانی که صاحبان صنایع برای واردات مواد اولیه ثبت سفارش می کنند تا زمانی که کالا به دستشان می‌رسد، هفت تا هشت ماه زمان می برد و اخیرا تخصیص ارز به شدت با مشکل مواجه شده و این مشکل به ویژه در ۲ هفته اخیر در برخی واحدهای قطعه‌ساز نمود یافته است که در حال پیگیری برای حل آن هستیم.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار کرد: اگرچه در چهار دهه اخیر حمایت کاملی از خودروسازی انجام شده اما به لحاظ کیفیت تولید، انتظارات مردم را برآورده نشده است، با وجود اینکه این صنعت اشتغالزایی بالایی دارد، اما نتوانسته به توقعات مردم پاسخ دهد.
رییس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز درباره مشکل واردات مواد اولیه تولید گفت: طبق بخشنامه اخیر وزارت صمت، به تازگی تولیدکنندگانی که صادرات داشته و می‌توانستند ماشین‌آلات و مواد اولیه مورد نیاز خود را با ارز حاصل از صادرات وارد کنند، دیگر مجاز به این کار نیستند.
سعید بامشکی افزود: این موضوع مشکلات زیادی برای این بخش، به ویژه تولیدکنندگان صادرات‌محور ایجاد کرده است. در ۲ ماه گذشته امکان واردات مواد اولیه و ماشین آلات با ارز حاصل از صادرات وجود ندارد، تا سال ۱۴۰۲، با سهمیه بندی ارزی، سهمیه ارز برای واردات بازرگانان ۸۵ درصد میانگین عملکرد ۲ سال گذشته آنان و برای تولیدکنندگان، میانگین ۲ سال گذشته با احتساب ضریب ۱۲۵ درصد بود که این موضوع دچار تغییرات فراوانی شد.
حرکت قطعه سازان خراسان به سمت فناوری‌های نوین
صنعت خودرو به لحاظ ارتباط گسترده با زنجیره‌های بالادستی و پایین‌دستی خود، صنعتی کلیدی محسوب می‌شود، در کنار آن قطعه سازی نیز رشد لازم را یافته و ملزوم صنعت خودرو شده است، خراسان رضوی یکی از استان‌های ویژه کشور در این رسته تولیدی است به طوری که قطعه سازی و خودروسازی را با هم یکجا دارد.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی یکی از حوزه‌های محوری توسعه صنعتی استان را خودروسازی و قطعه سازی خودرو دانست و گفت: خراسان رضوی از سال ها قبل جزو استان‌های موثر در زنجیره خودرو اعم از تامین قطعات، خودروسازی و بازار پس از فروش بوده است.
امیررضا رجبی اظهار کرد: قطعه سازان به سمت دانش بنیان بودن حرکت کرده‌اند، قطعات خیلی خاص مورد نیاز خودروسازان در خراسان رضوی در حال تولید است، یکی از محورهای طرح‌های تحولی که برای صنعت و معدن تهیه شده، خودروسازی و قطعه‌سازی است، براساس آخرین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۴۰۲ بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو در کشور تولید شده که آمار تولید خودروساز این استان بیش از ۱۰۳ هزار دستگاه بوده است.
وی بیان کرد: هشت درصد از تولید خودرو در کشور متعلق به خراسان رضوی است، یکی از کیفیت‌ترین خودروهای کشور در سایت ایران خودرو خراسان تولید می‌شود، بخشی از آن را قطعه سازان اطراف برعهده دارند، مجموعه خودروسازان کشور با اتصال به شبکه جهانی در مسیر طراحی‌های به‌روزتر و تولید باکیفیت‌تر، گام‌های بلندی برداشته‌اند، از طرفی استانداردهایی را هم که رایج شده است متضمن کیفیت موتور، بدنه و هم ایمنی بالای خودروها است.
مسیر حرکت صنعت قطعه سازی در خراسان رضوی به سمت توسعه است، زیرا با شرایط اقلیمی استان سازگار بوده و صنعتی کم‌آب بر با اشتغالزایی بالا به شمار می‌رودمدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: آینده خودرو در کشور، رفتن به سمت خودروهای هوشمند و دارای قطعات اتوماتیک است که نیاز به فعالیت دانش بنیانی، چه در حوزه الکترونیک و چه در حوزه هوشمندسازی و هوش مصنوعی اعم از فضای دانشگاهی و فضای صنعتی دارد، حتی در زمینه خودروهای برقی، تولید باتری، سیستم‌های مرتبط با خودروهای برقی نیز اقدامات خوبی در استان انجام گرفته است.
رجبی اظهار کرد: مسیر حرکت صنعت قطعه سازی در خراسان رضوی به سمت توسعه است، زیرا با شرایط اقلیمی استان سازگار بوده و صنعتی کم‌آب بر با اشتغالزایی بالا است، خراسان رضوی هم اینک در زمینه قالب سازی، فناوری‌های خاص تولید قطعه و دانش بنیان‌ها در این حوزه جزو استان‌های مزیت‌دار است.
وی اضافه کرد: خوشبختانه شرایط صادرات نیز برای قطعه سازان خراسان رضوی فراهم شده است، قطعه سازان به سبب تحریم‌های اقتصادی، به سراغ طراحی و تولید بسیاری از قطعه‌های وارداتی حتی آلیاژها رفته اند و حتی زمینه تولید در کشورمان برای قطعه سازان یا خودروسازان خارج از کشور هم فراهم است.
به گفته نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی، استقلال در صنعت خودرو بدون توجه به رشد صنعت قطعه سازی امکان‌پذیر نیست، نتیجه بیش از ۲ دهه تلاش در این صنعت باعث شده است که امروز خراسان رضوی نیروهای توانمندی در طراحی و تولید انواع قطعات خودرو داشته باشد و حتی این میزان از پیشرفت در حدی بوده که تولیدکنندگان استان می‌توانند ادعا کنند یک خودرو را به طور کامل داخلی سازی کرده اند و این داخلی‌سازی نیز از نظر کیفی قابل دفاع است.
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر افزود: اگر هم فعالان اقتصادی نسبت به تولید برخی از قطعات وارداتی برای خودرو اقدام نکرده‌اند، از آن جهت نبوده که توان تولیدش را نداشته اند، بلکه تولید آن برای آنان توجیه اقتصادی نداشته است.
کمبود نقدینگی، مشکل اصلی صنعت و قطعه‌سازان
تامین مالی این روزها مشکل اصلی صنعت در خراسان رضوی شده است، اختصاص تسهیلات بانکی به تولیدکنندگان به شدت کاهش یافته و این موضوع دامنگیر قطعه سازان نیز شده است.
از سوی دیگر شدت کمبود نقدینگی برخی صنایع مرتبط با قطعه سازان مانند سیم و کابل نمود بیشتری پیدا کرده است تا آنجا که عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به کمبود شدید نقدینگی در صنعت سیم و کابل گفته است: با سهمیه‌بندی نادرست مواد اولیه، کارخانه‌های تولیدی زمین‌گیر شده‌اند؛ این در حالی است که ایران در حوزه مواد اولیه این صنعت یعنی مس، کاتد مس و شمش آلومینیوم، دارای مزیت است.
حسین محمدیان در هجدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، استانی شدن سهمیه‌بندی مواد اولیه بخش تولید را خواستار شد و گفت: مس را با دلار ۵۹ هزار و ۹۰۰ تومان به تولیدکننده اختصاص می‌دهند و انتظار دارند تولیدکننده ارز حاصل از صادرات خود را با قیمت ۴۰ هزار تومان تحویل دهد.
وی اظهار کرد: انحصار و عدم اعلام فرمول قیمت‌گذاری کاتد مس و دیگر مواد اولیه، مهندسی کردن عرضه و تقاضا، سهمیه‌بندی و اعمال تیک‌های طلایی برای آن دسته از شرکت‌هایی که وجود خارجی ندارند اما کاتد دریافت کرده و در ترکیه آن را می‌فروشند، اتخاذ تصمیمات خلق‌الساعه صنایع ملی مس، دلایل اصلی ایجاد چالش در صنعت سیم و کابل است.
با سهمیه‌بندی نادرست مواد اولیه، کارخانه‌های تولیدی زمین‌گیر شده‌اند؛ این در حالی است که ایران در حوزه مواد اولیه این صنعت یعنی مس، کاتد مس و شمش آلومینیوم، دارای مزیت استمحمدمهدی شکورزاده، رییس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان قطعات خودرو خراسان رضوی در گفت و گویی، کمبود نقدینگی نشات گرفته از قیمت های دستوری برای خودروها را مشکل اصلی این بخش دانسته و گفته بود: قیمت‌های دستوری موجب شده که در سال‌های گذشته ضرر و زیان بسیاری به شرکت‌های خودروسازی برسد لذا منابع مالی خودروسازان کاهش شدیدی یافته و نقدینگی ندارند و همین عدم نقدینگی به واحدهای قطعه‌سازی که تأمین کننده قطعات خودرو هستند، انتقال پیدا کرده است.
با این حال فعالان اقتصادی مسیرهای دیگری نیز برای تامین مالی برگزیده اند اما تا زمانی که صنعت خودرو استقلال کافی را به دست نیاورد شاید این مسیرها مُسکن موقتی باشد. رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در این باره عقیده دارد: در این کمیسیون از ابتدا هدف را آشنا کردن بخش صنعت با روش‌های متنوع تامین مالی قرار دادیم و شاید بهترین اتفاق، میزبانی از ارکان بازار سرمایه در مشهد در سال گذشته بود که منجر به انعقاد تفاهم‌نامه‌ای شد و در این مسیر کار را ادامه می‌دهیم.
فرهاد سحرخیز، تصویب قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها را نویدبخش دانست و گفت: اگر بخش خصوصی نقشی در تحکیم قوانین پایین دستی داشته باشد، می‌تواند به اثربخشی هر چه بیشتر این قوانین در اقتصاد کمک کند، در این شرایط سخت که تمام فعالان اقتصادی به‌ویژه بخش صنعت درگیر مشکلات تامین مالی هستند و استفاده از منابع بازار سرمایه نیاز به بسترهایی دارد، شاید راه حل کوتاه مدتی برای این موضوع باشد.
به گزارش ایرنا، چشم انداز آینده صنعت خودرو در استان خراسان رضوی و نیز کشور بسیار روشن است زیرا یکی از صنایع پیشران ما، صنعت خودروسازی و قطعه سازی است و امید است همزمان با توسعه آن، با رشد کیفیت، رضایت‌مندی مردم هم به صورت ۱۰۰ درصدی تامین شود.
نظر شما