چگونه با دیابت خوب زندگی کنیم؟

به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، دیابت به عنوان یکی از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر و بیماری در سراسر جهان، بار اقتصادی سنگینی بر سیستم بهداشت و درمان تحمیل می‌کند؛ بنابراین، انجام مداخلات مبتنی بر جمعیت به منظور پیشگیری از بروز دیابت، افزایش تشخیص زودرس، تغییر در شیوه زندگی و استفاده از مداخلات دارویی جهت جلوگیری یا تأخیر در پیشرفت عوارض ناشی از بیماری بسیار حائز اهمیت است.

این بیماری شایع‌ترین علت بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ها، نارسایی کلیه، کوری و قطع اندام است. بیماران مبتلا به دیابت دو برابر افراد عادی مبتلا به بیماری قلبی شده و دو برابر افراد عادی به دلیل بیماری قلبی فوت می‌کنند.

دیابت یک بیماری مزمن ناتوان کننده محسوب می‌شود که عوارض بسیاری مانند آسیب‌های قلبی عروقی، چشمی، کلیوی، زخم‌های دیابتی و نابینایی را به همراه دارد. دیابت یک بیماری مزمن ناتوان کننده محسوب می‌شود که عوارض بسیاری مانند آسیب‌های قلبی عروقی، چشمی، کلیوی، زخم‌های دیابتی و نابینایی را به همراه دارد و هزینه‌های فراوانی را نیز بر خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌کند.

البته نکته امیدوارکننده درباره دیابت این است که این بیماری با روش‌های پیشگیرانه و درمانی قابل مهار است. سازمان بهداشت جهانی نیز در هدف‌گذاری‌های خود ابراز امیدواری کرده که شیوع آن تا سال ۲۰۲۵ میلادی متوقف شود.

آمارها نشان می‌دهد که شیوع دیابت در کشور، به طرز نگران کننده‌ای رو به افزایش است. به همین دلیل کارشناسان این حوزه بر این باورند که برای بهبود این روند در کشور لازم است تا سیاستی در جهت آگاهی‌رسانی افراد اتخاذ شود و در عین حال روش‌های درمانی مطلوبی برای مبتلایان به این بیماری در نظر گرفته شود.

سید وحید طباطبایی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تمرکز شعار «با دیابت خوب زندگی کنیم» در هفته دیابت را توجه به بیمار سالم دانست و گفت: مهم است که بیماران دیابتی بدانند که می‌توانند زندگی سالم و با کیفیتی داشته باشند.

عوارض چشمی، کلیوی، قلبی، سکته های مغزی و عوارض عصبی، شایع ترین علت قطع پا به دلیل دیابت است.وی با بیان اینکه دیابت به بیماری همه گیری نهفته لقب گرفته است، افزود: دیابت، بیماری خاموش است که علامتی ندارد ولی نرم نرم مانند موریانه کار خودش را انجام می دهد و عوارض بسیاری دارد؛ به عنوان مثال شایع ترین علت نابینایی در دنیا دیابت است و عوارض چشمی، کلیوی، قلبی، سکته های مغزی و عوارض عصبی، شایع ترین علت قطع پا به دلیل دیابت است.

طباطبایی با تاکید بر اهمیت توجه به کنترل وزن، رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی، مراقبت از پاها، ترک مصرف دخانیات و مصرف داروهای تجویز شده از سوی بیماران دیابتی، خاطرنشان کرد: کنترل وزن بسیار حیاتی است. بیماران دیابتی، به ویژه افرادی که اضافه وزن دارند، باید مطمئن شوند که وزن خود را کاهش دهند. این امر به کنترل بهتر دیابت کمک خواهد کرد.

استادیار گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمان تصریح کرد: بیماران دیابتی بهتر است تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش و در عوض مقدار غذای مصرفی در هر وعده را کاهش دهند. این بیماران هرگز نباید یکی از وعده های اصلی غذا را حذف کنند به ویژه بیمارانی که دارو مصرف و یا انسولین تزریق می کنند.

طباطبایی با اشاره به لزوم کاهش مصرف میوه های شیرین در وعده های غذایی بیماران دیابتی، یادآوور شد: بهتر است بیماران دیابتی مصرف میوه هایی مثل انگور، خرما، توت و یا مصرف خشکبار شیرین مثل توت خشک را محدود اما از میوه های غیرشیرین و سبزی ها در وعده غذایی به مقدار زیاد استفاده کنند.

وی مصرف حبوبات در برنامه غذایی بیماران دیابتی را مفید دانست و گفت: بهترین نان برای بیماران دیابتی نان سبوس دار مانند نان سنگگ سبوس دار است و بیماران دیابتی نباید قند، شکر، آبنبات، شکلات، شیرینی، گز و امثال این موارد را مصرف کند. همچنین مواد نشاسته ای مانند نان، برنج، سیب زمینی و ماکارونی به میزانی که باعث افزایش وزن نشود، می تواند مصرف شود البته به صورت محدود.

به گفته طباطبایی، بهتر است مصرف چربی‌ها در بیماران دیابتی کاهش یابد و این بیماران از سرخ کردن غذا خودداری کنند، غذاهایشان بیشتر آب پز و کباب پز باشد، از گوشت های کم چرب و نیز از شیر و ماست کم چرب استفاده کنند.

وی تاثیر ورزش برای بیماران دیابتی را بسیار مهم ارزیابی و عنوان کرد: بیماران دیابتی باید ورزش کنند اما اگر قادر به انجام ورزش‌های سنگین نیستند، باید پیاده‌روی روزانه را آغاز کنند و به تدریج زمان آن را افزایش دهند. اما اگر بیماران دیابتی در حین ورزش یا پیاده روی احساس درد قفسه سینه و نفس تنگی احساس می کنند، باید با پزشک خود مشورت کنند.

بیماران دیابتی باید ورزش کنند اما ورزش‌های سنگین انجام ندهند. طباطبایی با تاکید بر اهمیت بررسی دقیق پاهای بیماران دیابتی به صورت منظم، گفت: پاها باید به دقت بررسی شوند زیرا بیماران دیابتی در معرض عوارض زخم پای دیابتی قرار دارند بنابراین توصیه می‌شود پاها هرروز شسته شده و از نظر قرمزی، تورم و تغییر رنگ بررسی شوند.

وی ادامه داد: بیماران دیابتی برای اینکه کف پایشان را ببینند بهتر است از آینه استفاده کنند. هر روز پاهایشان را با آب ولرم و صابون بشویند و بین انگشت های پا را با حوله نرم خشک کنند. به دیابتی ها توصیه می شود از کفش های راحتی پاشنه کوتاه و پنجه پهن و در خانه هم از دمپایی و یا کفش های راحتی استفاده کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی در پایان از ترک دخانیات به عنوان یکی از اصول مهم در مراقبت بهتر از دیابتی ها یاد کرد و گفت: یکی از باورهای غلط این است که دیابتی ها اگر تریاک استفاده کنند قندشان را می سوزاند، این باور غلط است و هیچ اتفاقی برای کنترل قند خون نمی افتد بلکه عوارض بیماری را بیشتر می کند.