هر که باران باشد روی چشم همه پنجره‌ها جا دارد

به گزارش ایرنا، فضا فضای رسمی معمول مراسم رسمی و اداری یا دانشگاهی نبود؛ یک تاریخ بود که روایت شد و ماندگار؛ و هر فرهیخته و استادی که آمد سخنرانی کند انگار آجری بر بند بند بنای ماندگاری که قرن ها خواهد ماند گذاشت، مثل استاد اصغر خالدان از اصفهان که در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی صاحب عنوان برتر شد اما وقتی پشت تریبون قرار گرفت، آنگاه که خواست در وصف خدمتی که شادروان افضلی پور و همسرش در بنیانگذاری دانشگاه در کرمان بگوید، به بیتی اکتفا کرد: خُنُک آن قماربازی که بباخت آنچه بودش/ بِنَماند هیچش اِلا هوس قمار دیگر.

جایزه علمی افضلی‌پور که به یاد بنیانگذار دانشگاه در کرمان امسال به هفدهمین دور خود رسید، علاوه بر اینکه در زمره جوایز معتبر دانشگاهی ایران قرار گرفته، فرصتی برای تجلیل از مقام علم، ادب و هنر، همچنین معرفی برگزیدگان این حوزه است که با خدمات موثر و خلاقیت خود به الگوی علم و عمل تبدیل شده‌اند؛ و روایت از این مراسم و آنان که جایزه گرفتند، خود حال دیگران را خوب می کند که در این نوشتار به آن پرداخته شده است.

شادروان مهندس علیرضا افضلی‌پور موسس دانشگاه کرمان است؛ دانشگاهی که سال ۱۳۵۴ با پذیرش ۹۰ دانشجو آغاز به کار کرد و در سال‌های بعد مرحوم افضلی‌پور با کمک همسرش بانو "فاخره صبا" به تکمیل و توسعه آن اهتمام ورزید به طوری که امروز بیش از ۱۴ هزار دانشجو دارد و دانشجویان برتر هم از جوایز افضلی‌پور سهم دارند.

به منظور گرامیداشت و تجلیل از بنیانگذار دانشگاه کرمان و در راستای اهداف شادروان افضلی‌پور، پیشنهاد تجلیل از برترین پژوهشگران ایرانی توسط دکتر محمدعلی میرزایی اولین رییس دانشگاه کرمان (۱۳۵۷ تا ۱۳۵۲) و دکتر علی مصطفوی رییس وقت دانشگاه شهید باهنر در سال ۱۳۸۰ مطرح و جایزه افضلی‌پور بنیان گذاشته شد.

جایزه علمی افضلی‌پور از سال‌های گذشته در ۲ بخش اساتید کشوری و دانشگاه شهید باهنر کرمان اهدا می‌شود. جایزه‌ای که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری آن را در زمره جوایز معتبر دانشگاهی کشور معرفی کرد و در پیام خود به هفدهمین دوره این رویداد نوشت: اهدای چنین جایزه ارزشمند و ریشه‌داری به برجستگان علم و فرهنگ ایران و کرمان، همزمان به تعمیق و تقویت روحیه بخشندگی و ترویج علم و فرهنگ می‌انجامد که اتفاق بسیار پسندیده و الگوسازی است.

اهدای این جایزه امسال به هفدهمین دوره خود رسید و آیین هفدهمین دوره جایزه افضلی‌پور ششم آذر ماه با حضور نماینده ولی فقیه در استان کرمان، رییس دانشگاه شهید باهنر، روسای پیشین این دانشگاه، جمعی از مسئولان، دانشگاهیان و دانشجویان در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر برگزار شد.

آیینی که برخلاف شیوه معمول خیلی از برنامه ها، مسئولان در آن کمتر سخنرانی کردند و فرصت مغتنم گرد هم آمدن اهالی علم، ادب و هنر به شنیدن نظرات و خاطرات اساتید، مفاخر، پژوهشگران و برگزیدگان این دوره اختصاص یافت.

گوش جان چندباره به سخنان افضلی پور

ابتدای مراسم کلیپی از سخنان شادروان افضلی‌پور پخش شد که هرچند بارها تکرار شده اما هر بار شنیدنی است به ویژه آنجا که توصیه می‌کند دانشجوی واقعی تربیت کنید و از عزم جمعی برای آباد کردن مملکت می‌گوید و چه رخداد مبارکی است پنج دهه بعد از تاسیس دانشگاه کرمان، برگزیدگان جایزه‌ای به نام افضلی‌پور نیز از لزوم پیوند علم و عمل، خدمت نافع به جامعه و الگو شدن صحبت می‌کنند.

او در این سخنان به تحصیل رشته شیمی در خارج از کشور و بازگشت به ایران اشاره می‌کند و اینکه همیشه پند پدر در اندیشه او زنده بود که می گفته «پسرم برو تحصیل کن، همه چیز را بیاموز و بعد که برگشتی به فرهنگ مملکتت خدمت کن».

افضلی‌پور با این تفکر، سال ۱۳۴۹ اندیشه و تصمیم بزرگی که داشت را با همسرش بانو فاخره صبا مبنی بر انفاق دارایی در راه خدمت به فرهنگ و علم و دانش در میان می‌گذارد. این تصمیم بزرگ با استقبال همسر که خود از شخصیت‌های فرهنگی و هنری بود، مواجه می‌شود و زوج نیکوکار هم‌پیمان می‌شوند که دانشگاهی را در یکی از مناطق محروم کشور بسازند و سرانجام این قرعه به نام کرمان خورد.

او از کرمان به عنوان غنی‌ترین استان کشور و مردم این استان به عنوان مردمی دارای خلوص نیت یاد کرد و در توصیه‌ای به اساتید دانشگاه گفت: دانشجوی واقعی تربیت کنید که برای مملکت مفید باشند و همه تصمیم بگیریم کشور را آباد کنیم که این آباد کردن و خودکفایی با علم میسر می‌شود.

تا باشد از این قمارها

موضوعی که دکتر اصغر خالدان منتخب کشوری هفدهمین دوره جایزه افضلی‌پور نیز به آن اشاره کرد و گفت: افضلی‌پور چراها را خوب شناخته بود، اینکه چه باید بکند و برای چه دنبال این کار را بگیرد.

این چهره علمی گفت: عکسی از ایشان و یک بیت شعر را دیدم و واقعا تنها کسی که می‌توانست این طور فکر کند، افضلی پور بود؛ خُنُک آن قماربازی که بباخت آنچه بودش/ بِنَماند هیچش اِلا هوس قمار دیگر.

خالدان متولد ۱۳۱۳ در شهر اصفهان است و سال ۱۳۵۸ مدرک دکترای تربیت بدنی و علوم ورزشی (فیزیولوژی ورزش) را از دانشگاه ایالتی میشگان در آمریکا اخذ کرد؛ عضو هیات علمی بازنشسته دانشگاه تهران با سابقه حدود ۴۵ سال تدریس در دانشگاه‌های معتبر کشور و جزو اولین متخصصان علوم ورزشی و زمینه‌ساز رشد و توسعه این حوزه در کشور بوده است.

وی به حاضران گفت: همان گونه که آب مایه حیات است، حرکت و جنبش انسان نیز مایه رشد بدنی و بخش‌های مختلف بدنی است.

این استاد و پژوهشگر ورزشی با تشریح سیر تحول حرکت و جنبش از انسان اولیه تا دوره رنسانس افزود: افراد مسئول رنسانس پی بردند تندرستی و حرکت چقدر برای انسان لازم است به‌خصوص بعد از اینکه دوره توحش پشت سر گذاشته شده بود که همیشه با حرکت زندگی می‌کردند لذا در این دوره بیشتر به علوم، فنون و دستور دانشمندانی که ظهور کردند، توجه داشتند.

وی به روند تشکیل دانشسراها و مراکز آموزش علوم ورزش در ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و اینکه قبل از انقلاب مثل امروز فدراسیون‌های ورزشی نداشتیم و بعضی باشگاه‌ها وجود داشت لذا برای اینکه محسنات حرکت را برای مردم بازگو و به منابع خارجی دسترسی پیدا کند، لیسانس زبان انگلیسی را هم اخذ کرد.

خالدان که بر عبارت تربیت بدنی تاکید ویژه داشت، گفت: قبلا ممالک نظام تربیت بدنی نداشتند و اسامی دیگری مثل ورزش و تفریحات سالم به کار می‌رفت تا اینکه یونسکو نام تربیت بدنی را به تصویب رساند تا همه ممالک بفهمند معنای تربیت بدنی چیست.

تربیت از طریق بدن

او افزود: متاسفانه بعضی افراد به اشتباه فکر می‌کنند تربیت بدنی به معنای تربیت بدن است در حالی که یعنی تربیت از طریق بدن؛ به وسیله بدن یا دویدن محسناتی در کودکان و بزرگسالان به وجود می‌آید و هزاران سال طول کشید و پیشرفت‌هایی برای شناخت بیشتر تربیت بدنی و محسنات حرکت، جنبش و سلامتی انسان حاصل شد.

منتخب کشوری جایزه علمی افضلی‌پور اظهار کرد: بسیاری از مربیان انسان‌ها را به سه حوزه چاق‌پیکر، عضلانی پیکر و لاغر پیکر تقسیم‌بندی کردند که برای هر کدام از این تیپ‌ها باید ورزش خاصی دنبال شود و مربی کارآزموده باید آن را شناسایی کند.

چشمانی که چشم شدند

دکتر منصور صاحب‌الزمانی استاد رشته تربیت‌ بدنی و علوم ورزشی (آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی) از دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز منتخب دانشگاهی هفدهمین دوره جایزه افضلی‌پور است که پشت تریبون قرار گرفت و همان شعر استاد خود دکتر خالدان را در مورد بنیانگذار دانشگاه در کرمان تکرار کرد.

وی که متولد ۱۳۴۵ و اصالتا کرمانی است خاطره ای را تعریف کرد و گفت: شادروان افضلی‌پور بعد از اهدای همه آنچه که داشت به فکر افتاد یک مینی بوس یا اتوبوس برای دانشگاه تهیه کند و دستشان خالی ولی اعتبارشان بسیار بالا بود، بنابراین در جلسه ای که در علوم پزشکی و با چشم پزشکان بود فرصتی گرفت و گفت اگر چشم‌های من می‌ارزد اینها را بخرید زیرا باید برای دانشجویان خودرو بگیریم و همانجا بود که هزینه چند خودرو جمع و این کار انجام شد.

این استاد دانشگاه که ورزش کاراته را نیز حرفه‌ای دنبال کرده است افزود: افضلی‌پور دانشجویان را فرزندان معنوی خود می‌دانستو همیشه یک نکته را تکرار می‌کرد که ما فارغ التحصیل پشت میزنشین نمی‌خواهیم.

وی گفت: پس بیاییم دست به دست دهیم به فرزندان معنوی این بزرگواران کمک کنیم تا مهارت یاد بگیرند و بتوانند در جامعه خدمات مورد نیاز را به نحو احسن ارائه دهند.

صاحب الزمانی با طرح این موضوع که چرا هفدهمین دوره جایزه افضلی‌پور در رشته علوم ورزشی برگزار شد؟ اظهار کرد: طبق روال این جایزه، هر سال یک دانشکده دانشگاه شهید باهنر در یک حیطه بانی و مجری می‌شود و از همان حیطه، متخصصان کشوری و استانی انتخاب می‌شوند.

بنابر سوابق موجود نخستین دوره این جایزه سال ۱۳۸۲ برگزار شد و جایزه افضلی‌پور بر اساس آیین نامه مربوطه و رای هیات امنا، به یک نفر عضو هیات علمی برگزیده کشوری و یک نفر برگزیده داخلی (عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر یا دانشگاه علوم پزشکی کرمان) تعلق می‌گیرد، همچنین در سال‌های بعد جایزه هنری و ادبی صبا به یاد بانو فاخره صبا به این جایزه افزوده شد.

منتخبان حال خوب کن جایزه صبا

استاد عباس اخوین هنرمند خوشنویس، منتخب کشوری جایزه هنری صبا و سید علی میرافضلی شاعر و رباعی سرا، منتخب استانی جایزه ادبی صبا شدند.

علیرضا هاشمی نژاد استاد و پژوهشگر خوشنویسی درباره عباس اخوین که به دلیل بیماری نتوانست در این مراسم حضور پیدا کند، گفت: اگر بخواهیم در تاریخ خوشنوسی ایران پنج نفر را در کتابت نام ببریم استاد اخوین یکی از آنان است.

وی با تبیین سیر تحول تاریخی خوشنوسی در ایران و پیدایش خط نستعلیق گفت: استاد اخوین از سال ۱۳۳۷ فعالیت خود را به صورت حرفه‌ای آغاز کرد و در شرایطی که جریان غالب بر فضای خوشنویسی ایران، مکتب کلهر بود تنها فردی که خلاف این جریان حرکت کرد، استاد اخوین بود و به نوعی مکتب میرعماد دوباره وارد فضای خوشنویسی شد.

این استاد و پژوهشگر ادامه داد: خوشنویسی قبل از انقلاب چندان مورد توجه نبود و در حاشیه هنر قرار داشت، بعد از انقلاب با توجه به اینکه اکثر خوشنویسان آن دوره در خط نستعلیق شیوه کلهر را داشتند ایشان شیوه میرعماد را با پایمردی پیگیری کرد و این پایمردی با توجه به ارزش‌هایی است که آن شیوه داشته و مغفول واقع شده بود و باعث تحول عظیم در خوشنویسی ایران می‌شود.

به گزارش ایرنا این منتخب کشوری هفتمین دوره جایزه هنری صبا علاوه بر اینکه گفتمان جدیدی را حول بازگشت به تاریخ و دوره اوج خوشنویسی رقم زده، بیش از ۳۵ کتاب تالیف کرده و سرمشق‌های آموزشی اش مرتب در حال انتشار است.

جایزه دیگری در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت کارآفرینی و اشتغال همچنین به منظور تقویت پیوند دانشگاه با جامعه و صنعت، با عنوان جایزه کارآفرین برتر پیش بینی و از سال ۱۳۹۵ به کارآفرینان برگزیده کشوری اهدا شده است.

جایزه هفتمین دوره کارآفرین برتر از مجموع جوایز افضلی‌پور، امسال به روانشاد "مهدی آگاه" فعال اقتصادی و کارآفرین کرمانی تعلق گرفت که یک تولیدکننده و تاجر پسته بود. صاحبنظر اقتصادی محسوب می‌شد، به مسائل اجتماعی توجه داشت و در زمره نیکوکاران به شمار می رفت.

الگوی تجارت با برکت

"مهدی ایرانی کرمانی" فعال اقتصادی و پژوهشگر در این مراسم گفت: من در بازگویی شرح زندگانی دوست فقیدم باید به چکیده گویی ژولیوس سزار امپراطور مشهور روم تاسی کنم که گفت «آمدم، دیدم، فتح کردم».

وی با ذکر مصادیقی از کارآفرینی‌های مهدی آگاه افزود: او سال ۱۳۵۶ مسئولیت اداره هزار و ۵۰۰ هکتار باغ پسته خانوادگی را برعهده گرفت و آنها را به نزدیک ۲ هزار هکتار رساند و ۸۰۰ خانواده از محل این فعالیت ارتزاق می‌کردند.

این فعال اقتصادی گفت: بزرگترین سرمایه گذاری بخش خصوصی در استان کرمان بدون استفاده از رانت، کارخانه سیمان بوده که با محوریت و اعتبار مهدی آگاه برپا شد. سالی ۲ هزار تن مغز پسته سبز بدون آفلاتوکسین یا باقیمانده سموم صادر می‌کنیم و کاری است که مهدی آگاه راه انداخت و دیگران را هم تشویق می‌کرد؛ این تجارت سالی بیش از ۳۰ میلیون دلار برای کشور فارغ از پسته معمولی درآمد دارد.

مهدی آگاه به گفته دوست و همکارش از زمین بازی، خرید و فروش ارز و طلا پرهیز می‌کرد و بر این باور بود تجارتی که خیر آن به دیگران نرسد و کار نیافریند، برکت ندارد.

ایرانی کرمانی ادامه داد: آگاه، کارآفرین بزرگی بود اما وجه مشخصه او تنها این نبود بلکه این بود که آموزگار و شیفته یاد دادن بود، دوست داشت آموخته‌هایش را به دیگران منتقل کند و یک قابوسنامه متحرک به شمار می رفت، هم در عمل، هم در نظر الگو به حساب می‌آید.

وی با بیان اینکه مهدی آگاه دغدغه‌های متعددی داشت، گفت: دغدغه اولش نبود تدبیر و عقلانیت در استحصال آب‌های زیرزمینی بود؛ این روزها نه با کمبود آب بلکه با نبود آب مواجه هستیم و فرونشست دشت‌های ایران به ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر رسیده در صورتی که در استانداردهای جهانی چهار میلیمتر را بحرانی تلقی می‌کنند.

این فعال اقتصادی ادامه داد: شخصی که به شهادت مردم کرمان، رفسنجان، یزد و تهران در همه عمر به فرودستان فکر می‌کرد و از بذل مال دریغ نداشت، فریاد می‌زد که یارانه‌های انرژی غیرعقلایی و مخرب است چون نه کار می‌آفریند نه ثروت و رفاه و از تورم دستگاه‌های دولتی نگران بود.

او به دغدغه دیگری هم اشاره کرد که همچنان وجود دارد و گفت: اوایل دهه ۵۰ سند آمایش زمین تهیه شد و یکی از مهمترین ارکان این سند، محل استقرار واحدهای بزرگ صنعتی بود که توصیه می‌کردند در سواحل دریا مستقر شوند و توزیع جمعیت هم همگام صنایع انجام می‌شد.

مهدی آگاه به ناصرخسرو علاقه داشت و دوستش که این را گفت، این بیت را نیز تقدیم کرد که درخت تو گر بار دانش بگیرد/ به زیر آوری چرخ نیلوفری را.

عمارتی که بنا شد

حالا دیگر نوبت به سید علی میرافضلی شاعر و رباعی سرا، منتخب استانی جایزه ادبی صبا رسید که مثل همیشه آرام و متین پشت تریبون قرار بگیرد و بگوید: متنی را آماده کرده بودم درباره تاثیر بنیان‌های فرهنگی و آموزشی در پدید آمدن شخصیت‌های بزرگ و جریان‌های فرهنگی که با توجه به گذشت زمان از خواندنش صرفنظر می‌کنم.

او البته ۲ بیت از شعر حافظ را خواند و به روح شادروان افضلی‌پور و خانم فاخره صبا درود فرستاد که این دانشگاه را بنیان گذاشتند.

ثوابِ روزه و حجِ قبول آن کس بُرد

که خاکِ میکده عشق را زیارت کرد

مُقامِ اصلیِ ما گوشه خرابات است

خداش خیر دهاد آن که این عمارت کرد

این شاعر اهل رفسنجان گفت: از همسرم که اینجا حضور دارد و مرارت با من بودن را تحمل و حمایتم کرد، تشکر می‌کنم که با تشویق جمعیت همراه شد.

او در پایان این شعر کوتاه از خودش را تقدیم کرد که «هر که باران باشد روی چشم همه پنجره‌ها جا دارد». حاضران ممتد وی را تشویق کردند و از اینکه وقتشان در چنین مراسمی به خوشی گذشت، حال خوش تری یافتند.