بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان؛ توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور پس از ربع قرن مذاکرات

به گزارش روز شنبه ایرنا از روزنامه ال پائیس، اتحادیه اروپا و مرکوسور (بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی متشکل از برزیل، آرژانتین، اروگوئه، پاراگوئه) روز جمعه توافقی را امضا کردند که اگر فرآیندهای پیچیده مانع از تصویب آن نشود، بزرگترین منطقه تجارت آزاد در جهان را به وجود خواهد آورد. ۲۵ سال مذاکرات سرانجام در «مونته ویدئو» پایتخت اروگوئه، در جریان اجلاس روسای جمهوری مرکوسور به نتیجه رسید.

«اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا در یک کنفرانس مطبوعاتی در مقر بلوک آمریکای جنوبی پایان مذاکرات را تایید کرد.

وی با اشاره به اهمیت این توافق در شرایط ژئوپلتیکی حاضر گفت: این توافق نه تنها یک فرصت اقتصادی، بلکه یک ضرورت سیاسی است. ما پیامی روشن و قدرتمند به جهان می‌فرستیم.

«لوئیس لاکایه پو» رئیس‌جمهوری اروگوئه نیز تاکید کرد که این اتحاد جدید، «فقط یک مبادله تجاری نیست». وی افزود: «برای کشورهای ما مهم است که دنیا به روی ما باز شود. اما شرایطی وجود دارد که ما را با اروپا فراتر از بُعد تجاری متحد می‌کند. من فرزندانی ۲۰ ساله دارم و آنها باورشان نمی‌شد که یک توافق ۲۵ سال طول بکشد. امروز با آرامش بیشتری به خانه باز می‌گردم.

به نوشته ال پائیس، این دو بلوک به عنوان سنگرهای تجارت آزاد در دورانی قرار دارند که تحت تاثیر سیاست‌های حمایت گرایانه آمریکا و چین قرار دارد. این پیمان که مسیر طولانی و دشواری را برای تصویب در پیش دارد، امکان دسترسی اروپا به بازاری با ۲۶۸ میلیون مصرف‌کننده را فراهم می‌کند. مرکوسور نیز می‌تواند محصولات خود به ویژه محصولات کشاورزی را با تعرفه ترجیحی به ۴۵۰ میلیون نفر عرضه کند.

اتحادیه اروپا و مرکوسور در مجموع بیش از ۷۸۰ میلیون نفر جمعیت را پوشش می‌دهند و به این ترتیب، این توافق یکی از بزرگترین بازارهای جهان را شامل می‌شود.

بر اساس داده‌های سرویس مطالعات آماری کمیسیون اروپا (Eurostat)، تجارت میان دو منطقه سالانه بیش از ۱۰۹.۵ میلیارد یورو (۱۱۵. ۹۰۴ میلیارد دلار) است.

در سال ۲۰۲۳، صادرات اروپا به مرکوسور به ارزش ۵۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو (۵۸ میلیارد و ۹۵۷ میلیارد دلار) رسید، در حالی که واردات از این منطقه در مجموع به رقم مشابه ۵۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو (۵۶ میلیارد و ۹۴۶ میلیون دلار) رسید.

در سال ۲۰۱۹ توافقی میان دو بلوک حاصل شد اما پیشرفتی نداشت؛ زیرا فرانسه، ایرلند، اتریش و هلند تردیدهایی در مورد تعهدات زیست محیطی از سوی کشورهای آمریکای جنوبی برای به تاخیر انداختن آن ذکر کردند و خواستار تعهدات اضافی از کشورهای مرکوسور شدند. روی کار آمدن «ژائیر بولسونارو» به عنوان رئیس‌جمهوری برزیل در آن زمان که یکی از انکارکنددگان تغییرات اقلیمی بود، به این ادعاها دامن زد. به این ترتیب، بیش از ۳۴۰ سازمان اجتماعی، حدود ۷۰ نماینده پارلمان اروپا و نهادهای اصلی کشاورزی از کمیسیون اروپا خواستند تا توافق را متوقف کند.

با کنار رفتن بولسونارو، «لولا داسیلوا» رئیس‌جمهوری برزیل درخواست‌های جدید اتحادیه اروپا برای امضای توافق با مرکوسور را به منزله «تهدید» ارزیابی و تاکید کرد یک «بدهی تاریخی» بر دوش قدرت‌های بزرگ اروپا به دلیل راه انداختن انقلاب صنعتی و آلودگی ناشی از آن وجود دارد.

با گذشت سال‌ها از انتظار تصویب، اتحادیه اروپا یک پروتکل اضافی با تغییراتی در بخش تجارت و توسعه پایدار پشنهاد کرد که مجموعه‌ای از تعهدات در مسائل زیست‌محیطی و تحریم‌ها در صورت عدم رعایت آن را شامل می‌شد و در چند وقت اخیر، این تعهدات اضافی مورد مذاکره قرار گرفته است.

مرکوسور پنجمین بلوک اقتصادی بزرگ جهان خارج از اتحادیه اروپا محسوب می‌شود که توافق میان این بلوک و اتحادیه اروپا از سال‌ها قبل به دلیل مخالفت‌های اعضای اتحادیه همچون فرانسه متوقف شده است. در طرف دیگر اما آلمان و اسپانیا با یک اقتصاد به شدت صادرات محور قرار دارند که به بازارهای جدید نیاز دارند.

اتحادیه اروپا که مشتاق است وابستگی خود را به چین در بخش مواد معدنی حیاتی، مانند لیتیوم کاهش دهد، مرکوسور را به عنوان یک شریک قابل اعتماد می‌بیند.