مجالس عضو پیمان امنیت جمعی؛‌ از تنش خاورمیانه تا نگرانی درباره همسایگی با تروریسم

به گزارش ایرنا، ویاچسلاو والودین رئیس دومای دولتی روسیه که روز دوشنبه ریاست هفدهمین نشست مجمع پارلمانی سازمان پیمان امنیت جمعی در مسکو را برعهده داشت، بخش‌هایی از بیانیه پایانی این نشست را خواند که با تأیید رؤسای مجالس حاضر در جلسه همراه شد.
رؤسای مجالس کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی در این بیانیه، وضعیت کنونی نوار غزه را بحرانی و خطرناک توصیف کردند و یادآور شدند که اقدامات (اسرائیل) به حاد شدن شرایط منطقه و افزایش خطر تقابل (با ایران) منجر شده است.
در این بیانیه بر توقف اقدامات خطرناک در منطقه خاورمیانه و لزوم پیگیری مسائل در چارچوب دیپلماتیک تأکید شده است.
رؤسای مجالس کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی همچنین اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل را راهکار حل و فصل مسائل خاورمیانه توصیف و باری دیگر بر لزوم تنش‌زدایی در این منطقه تأکید کردند.

این مقامات پارلمانی همچنین تصویب کردند که مجالس سازمان پیمان امنیت جمعی، در نامه‌ای خطاب به پارلمان‌های جهان، ابعاد هشتادمین سالگرد پیروزی اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم در سال ۲۰۲۵ میلادی را یادآور شوند.

درخواست تاجیکستان برای تقویت همکاری‌ها درقبال گروه‌های تروریستی
رئیس مجلس تاجیکستان نیز در این نشست با اشاره به تداوم فعالیت گروهک‌های تروریستی در خاک افغانستان، تقویت همکاری‌ کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی در برابر تروریسم را خواستار شد.
محمدطاهر ذاکرزاده افزود:‌ ‌همه ما شاهد حوادث تلخ در برخی کشورها هستیم که تهدید امنیت منطقه و جهان را در پی دارد.
وی اظهار داشت: افراط‌گرایان و ساختارهای تروریستی به سمت فرامنطقه‌ای شدن گرایش دارند و مقاصد و اهداف مخرب خود را کنار نگذاشته‌اند.
رئیس مجلس تاجیکستان در ادامه بر اهمیت تقویت مرز این کشور و افغانستان با هدف جلوگیری از ورود تروریست‌ها و افراط‌گرایان به محدوده قلمرو سازمان پیمان امنیت جمعی تأکید کرد.

معاون دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی نیز در این پیوند گفت:‌ این سازمان نظارت بر اوضاع افغانستان را مهم می‌داند، در حالی که نظام حاکم بر این کشور ثابت کرده است که یک بازیگر سیاسی طولانی‌مدت در این جایگاه است.
طلعت بیک مصادیکوف افزود: تصویب یک برنامه بین‌دولتی در این سازمان برای تقویت مرز تاجیکستان و افغانستان نشان‌دهنده به رسمیت شناختن خطرات آسیای مرکزی در زمینه گسترش تروریسم و ​​افراط‌گرایی، مواد مخدر از افغانستان توسط متحدان است.

پیش از این، سرگئی شویگو دبیر شورای امنیت روسیه، آمادگی این کشور برای ایجاد یک گفت‌وگوی سیاسی سازنده با افغانستان، از جمله ایجاد انگیزه برای حل و فصل مسائل بین گروه‌های افغانی را اعلام کرد.
پیش از این،‌ پیش‌نویسی به دومای دولتی ارائه شده است که سازوکار قضایی را برای حذف طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی روسیه معرفی می‌کند.

انتقال ریاست دوره‌ای به قرقیزستان از ابتدای سال ۲۰۲۵
شکیروف رئیس مجلس قرقیزستان نیز در این نشست با اشاره به آغاز ریاست دوره‌ای یکساله این کشور بر سازمان پیمان امنیت جمعی از ابتدای سال ۲۰۲۵ به تشریح برخی برنامه‌های دوره آتی ریاست این کشور پرداخت.
وی اظهار داشت که در این چارچوب ۲۹ عنوان برنامه از جمله رزمایش نیروهای واکنش سریع، توسعه ظرفیت صلح‌بانی،  رزمایش برای مقابله با حملات تروریستی و برگزاری کنفرانس امنیت سایبری و جشن مشترک کشورها در سال ۲۰۲۵ به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی شوروی در جنگ جهانی دوم برگزار خواهد شد.
قزاقستان در سال ۲۰۲۴ میلادی ریاست دوره‌ای این سازمان را برعهده دارد.

در این نشست رؤسای مجالس کشورهای بلاروس، قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان حضور داشتند و ارمنستان، غایب بود.
هیات مجلس شورای اسلامی متشکل از عباس مقتدایی نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و عباس گودرزی عضو هیات رئیسه مجلس و گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه نیز در این نشست حضور داشت و به تبیین مواضع پرداخت.

نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در این جلسه خاطرنشان کرد:‌ آمریکا و هم پیمانان اروپایی آن از جمله انگلیس، فرانسه و آلمان ، در تروریسم دولتی و وحشی‌گری رژیم صهیونیستی در قتل عام مردم غزه و لبنان و ناامنی در منطقه و تجهیز این رژیم شرور شریک و سهیم هستند.
مقتدایی گفت: اکنون بیش از هر زمان دیگری به خودباوری، وحدت و مقابله با خشونت و تروریسم دولتی نیاز است و با همکاری گسترده، هماهنگی منطقه ای و هم افزایی، پیشرفت و دستیابی به جهانی پرامنیت دست یافتنی تر خواهد بود.

سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) یک ائتلاف نظامی بین دولتی در منطقه اوراسیا است که در سال ۱۹۹۲ در تاشکند ازبکستان به امضا رسید. ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه و تاجیکستان این پیمان را امضا کردند.
این پیمان ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۳ (شهریور ۱۳۸۲) در راستای اجرایی شدن تصمیم سران دولت‌های عضو به یک سازمان منطقه ای بین المللی تبدیل شد که مقر آن در مسکو قرار دارد.
هدف اصلی این سازمان، تعدیل و تعمیق همکاری های نظامی ـ سیاسی، توسعه ساختارهای چند جانبه، فرایندهای همکاری برای تضمین امنیت ملی کشورهای عضو بر پایه مبانی مشترک و کمک رسانی شامل کمک های نظامی به کشورهای عضو است که قربانی خشونت شده‌اند، عنوان شده است.
ارمنستان که پیش تر در نشست‌های سران و وزیران دفاع سازمان پیمان امنیت جمعی حضور نیافته بود، در نشست مجمع پارلمانی این سازمان نیز غایب بود. این کشور پیشتر تهدید به خروج از این سازمان کرده است. ارمنستان از سال ۲۰۲۰ و جنگ دوم قره‌باغ، انتقادهایی به عملکرد این سازمان دارد.
ایروان دلایل انتقاد از عملکرد سازمان پیمان امنیت جمعی را در نوع واکنش آن به «نقض تمامیت ارضی» ارمنستان طی حملات جمهوری آذربایجان عنوان کرده است.
رئیس‌جمهور روسیه هشتم آذرماه ۱۴۰۳ در حاشیه نشست سازمان پیمان امنیت جمعی در قزاقستان در پاسخ به پرسشی درباره غیبت ارمنستان در اجلاس آستانه گفت:‌ هر کشوری این حق را دارد که انتخاب کند در زمینه امنیت چه کاری انجام دهد.
ولادیمیر پوتین ادامه داد: ارمنستان تمایل خود را برای خروج از سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام نکرده است و احتمال بازگشت ایروان به کار تمام عیار در این سازمان وجود ندارد.
پوتین در واکنش به این که علت عدم تمایل ارمنستان به ادامه عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی را موضع این سازمان در قبال مناقشه این کشور با جمهوری آذربایجان عنوان می شود، اظهار داشت: رویدادهای مربوط به قره باغ ربطی به سازمان پیمان امنیت جمعی نداشت، هیچ تجاوزی به ارمنستان صورت نگرفته بود.