معمای سوریه برای لندن

به گزارش خبرنگار ایرنا، سوریه بدون بشار اسد برای لندن یک تحول مثبت اما در عین حال پرابهام است. انگلیس سال ۲۰۱۲ سایمون کولیس سفیر خود را از دمشق فراخواند و به روابط دیپلماتیک با دولت اسد پایان داد. از آن پس روابط دو طرف یک دوره پرتنش را سپری کرد تا یکشنبه گذشته که به تعبیر مقام‌های لندن، یک نقطه عطف در سوریه رخ داد.

کی‌یر استارمر نخست وزیر انگلیس می‌گوید که سقوط دولت بشار اسد یک لحظه مهم و سرنوشت‌ساز برای سوریه بشمار می‌رود، اما تضمینی درباره بهبود اوضاع وجود ندارد.

وی چهارشنبه گذشته در مجلس عوام گفت: ما در گذشته، همیشه فکر می‌کردیم که آینده بهتر است، اما تجربه نشان داد که اینطور نبود. به همین دلیل بطور فشرده با متحدان خود در منطقه و سراسر جهان درباره نحوه کسب اطمینان از تحقق یک راه حل سیاسی و مسالمت‌آمیز که مخالف تروریسم و خشونت باشد، رایزنی می‌کنیم.

مقام‌های انگلیس این روزها درباره خروج تحریرالشام که موفق به سرنگونی دولت بشار اسد شد، از فهرست سازمان‌های تروریستی، مردد هستند. گروهی با نگاه‌ امنیتی به تبعات تحولات سوریه، خواهان از سرگیری تعامل با دمشق و گروهی با رویکرد محافظه‌کارانه‌تری به موضوع نگاه می‌کنند.

تحریرالشام به عنوان شاخه القاعده، یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، بنابراین تعامل با این گروه جرم محسوب می‌شود. نخست وزیر انگلیس می‌گوید که هنوز برای خروج این گروه از فهرست سازمان‌های تروریستی زود است اما معاون وی مخالف این دیدگاه و معتقد است که باید سریع‌تر در این زمینه تصمیم‌گیری شود.

مقام‌های امنیتی لندن نیز در سایه نگرانی از خطر تروریسم، نسبت به ایده خروج موقت تحریرالشام از فهرست سازمان‌های تروریستی بی‌میل نیستند.

لرد کارلیل مشاور پیشین دولت انگلیس در قوانین تروریسم گفت که چنین اقدامی سبب می‌شود تا مقام‌های لندن بتوانند با کسانی که زمان امور در دمشق را به دست گرفته‌اند گفت‌وگو کنند.

وی همچنین تصریح کرد که دولت باید بودجه دستگاه‌های امنیتی را در صورت افزایش سطح تهدید ناشی از تروریسم، افزایش دهد.

طبق برآوردها حدود ۹۰۰ انگلیسی برای پیوستن به گروه داعش، راهی سوریه شدند، نیمی از آنها بازگشتند، صدها تن کشته و اکنون حدود ۱۰ تا ۱۵ نفر، پشت میله‌های زندان‌های شمال سوریه محبوس هستند.

این زندان‌ها اکنون در اختیار گروه شبه نظامیان موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (قسد) است که بشدت از سوی معارضان سوری که زمام امور در دمشق را به‌دست گرفته‌اند، تحت فشار هستند. از این رو تعطیل شدن زندان‌ها و بازگشت این افراد به انگلیس به کابوس مقام‌های امنیتی لندن تبدیل شده است.

کسانی مانند وز استیرینگ وزیر بهداشت و درمان اجتماعی انگلیس معتقدند که تعلل غرب در حمله نظامی علیه سوریه در سال‌های ۲۰۱۳، منجر به طولانی شدن حکومت بشار اسد شد.

وز استیرینگ در یک گفت‌وگوی تلویزیونی این طور ادعا کرد: تردید انگلیس و آمریکا باعث ایجاد خلا در سوریه شد. به این ترتیب روسیه ورود کرد و اسد را برای مدت طولانی تری در قدرت نگه داشت.

از سویی اد میلیبند وزیر انرژی انگلیس که در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ سکان حزب کارگر را برعهده داشت، می‌گوید که به عنوان رهبر حزب اپوزیسیون از مخالفت با دخالت نظامی دولت انگلیس علیه سوریه پشیمان نیست.

وی عنوان کرد: معتقدم پس از اتفاقی که در عراق افتاد، جایی که صدها سرباز بریتانیایی کشته و هزاران نفر مجروح شدند، ما نمی‌توانستیم ارتش را بدون یک برنامه مشخص اعزام کنیم.

میلیبند افزود: در مورد این ادعا که دخالت نظامی انگلیس به پایان اسد منجر می شد، حقیقت این است که در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دونالد ترامپ، اسد را بمباران کرد، اما منجر به پایان دولت وی منجر نشد. بنابراین من ادعای کسانی را که می‌گویند، اقدام نظامی منجر به سقوط دمشق می‌شد باور نمی‌کنم.

مجموعه این اظهارات نشان‌دهنده عمق شکاف و اختلاف‌نظر، توام با نگرانی مقام‌های لندن نسبت به تحولات سوریه است.

یک سخنگوی نخست وزیر انگلیس روز جمعه در جلسه توجیهی با خبرنگاران ادعا کرد: «موضع دولت در قبال سوریه روشن است. اولویت ما امنیت غیرنظامیان و انتقال مسالمت آمیز قدرت است. از این رو ما به همکاری با شرکای خود در منطقه پیرامون چگونگی دستیابی به راه حل سیاسی در مورد سوریه ادامه می‌دهیم.»

وی سپس با اشاره به نشست سران «گروه 7» گفت که نخست وزیر انگلیس بر لزوم رعایت احتیاط نسبت به آینده سوریه هشدار داد و گفت: سوریه به حکومتی معتبر، فراگیر و غیر فرقه ای به نمایندگی از همه مردم سوریه نیاز دارد.

به گزارش ایرنا، مخالفان مسلح در سوریه از بامداد هفتم آذر ۱۴۰۳ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ با هدف برکناری بشاراسد از قدرت؛ عملیات خود را در مناطق شمال غرب، غرب و جنوب غرب حلب آغاز کردند و سرانجام پس از یازده روز؛ در تاریخ یکشنبه ۱۸ آذرماه کنترل خود بر شهر دمشق را و خروج «بشار اسد» از کشور را اعلام کردند.

از کودتای سال ۱۹۷۱ در سوریه که منجر به روی کار آمدن حافظ اسد شد،‌ حالا ۵۴ سال گذشته و در این مدت، سوریه همیشه درگیر جنگ داخلی و مقابله با گروه‌های مسلح بوده است.

بشار اسد که بعد از پدرش از سال ۲۰۰۰ میلادی رئیس جمهور سوریه شد نیز در طول حکومتش همواره با مخالفت گروه‌های معارض مواجه شده بود و در نهایت گروه معارض هیات تحریر الشام توانست پایان حکومت خاندان اسد را رقم بزند.

بنا بر اعلام منابع روس، بشار اسد و خانواده‌اش پس از خروج از سوریه، به مسکو رفتند و ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به آنها پناهندگی سیاسی اعطا کرده است‌.