بزرگداشت نقاش موسیقی / فرهاد فخرالدینی چگونه آهنگساز شد؟

به گزارش چهارشنبه شب خبرنگار موسیقی ایرنا، استاد فرهاد فخرالدینی عصر امروز چهارشنبه - ۲۸ آذر ماه - در آئین بزرگداشت خود که در جشنواره موسیقی صبا در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این آئین اظهارکرد: زندگی انسان‌ها مملو از خاطرات تلخ و شیرین است که در زندگی انسان نقش داشتند، بعضی از این خاطرات شیرین هستند و انسان از یادآوری آنها لذت می‌برد و بعضی از آنها تلخ هستند و یادآوری آنها انسان را آزار می‌دهد، مرور اینها برای ما درس است تا خودمان را بهتر بشناسیم، بدانیم چه کسی هستیم و چه جایگاهی در جامعه داریم.

وی گفت: من حتی از بسیاری از افرادی که شاگردم بودند، آموختم، حسین علیزاده و مینا افتاده از شاگردان من هستند، روزگاری اینها در هنرستان تحصیل می‌کردند و رفتارشان را تحت نظر داشتم، یادآوری آن خاطرات برایم بسیار شیرین است، شیطنت‌های حسین علیزاده را به خاطر می‌آورم که بسیار هنرجوی با استعدادی بود اما خیلی شیطان، بذله گو و شوخ بود و یک موسیقی فیلمی به نام «شوهر آهو خانم» را ساخته بودم، نمی‌دانستم که چه تاثیری در جامعه خواهد داشت و مردم چگونه از این اثر استقبال خواهند کرد.

فخرالدینی افزود: یک روزی دیدم حسین علیزاده با یکی از شاگردان هنرستان، قطعاتی از موسیقی فیلم «شوهر آهو خانم» را در حیاط هنرستان اجرا می‌کند، این یک پیامی برایم بود که این موسیقی بر دل برخی نشسته و خوششان آمده که آن را می‌نوازند و لذت می‌برند. یک مدتی از این ماجرا گذشت و یکی از همکارانم دکتر مسعودیه که باهم یک روز در کتابخانه و صداخانه هنرستان نشسته بودیم، نوار «شوهر آهو خانم» را پخش کردم و خیلی تعجب کرد و گفت تو چرا آهنگسازی نمی‌کنی؟ گفتم این اثر هم پیش آمد، از من خواستند، این کار را انجام دادم و فکر نمی‌کنم خیلی کار جالبی باشد. گفت نه این خیلی کار قشنگی است و سخن او به دلم نشست، چند روز بعد این قطعه را با حسین دهلوی شنیدیم، او هم همین نظر را داشت و گفت تو چرا کار نمی‌کنی، چرا برای ارکستر چیزی نمی‌نویسی، زمانی بود که من در چند ارکستر نوازنده بودم.

این آهنگساز بیان کرد: به هر حال اولین چیزی که در نظرم بود، تائیدی بود که هنرجویان هنرستان از این اثر کرده بودند و بعد دیدم که مورد حمایت قرار گرفت و سپس دست به کار شدم و آثا دیگری را ساختم که «دل انگیزان» اثر دوم آهنگسازی من بود و در آن هم راه‌های تازه‌تر جسته بودم که راهگشا بود و مرا به تدریج به سمت آهنگسازی سوق داد، یادآوری این کارها برایم از هر نظر ارزشمند است، امروز این مراسم بزرگداشت بر خاطرات خوبم اضافه شد، یاد و خاطره امروز هم در ذهنم خواهد ماند.

وی خطاب به حاضران در سالن اظهار کرد: امیدوارم شما عزیزان هم همیشه خاطرات خوب زندگیتان بیشتر از خاطرات بد باشد، برای اینکه ما متکی به این خاطرات هستیم و آرزویم این است که لااقل در محیطی که زندگی می‌کنیم، متکی به خاطرات خوبمان باشیم.

فخرالدینی گفت: همیشه به دوستان و عزیزانم سفارش می‌کنم که کاری بکنید که کودکان و نوجوانان، خاطرات خوبی از زندگیشان داشته باشند که وقتی به گذشته‌شان فکر می‌کنند، ببینند که روزهای خوبی را پشت سر گذاشتند، از همه شما قدردانی می‌کنم که لطف و محبت دارید و آثار مرا می‌شنوید و مرا تشویق می‌کنید.

استاد فخرالدینی ادامه دهنده راه صباست

حسین علیزاده آهنگساز و نوازنده پیشکسوت تار و سه‌تار نیز در این آئین با اشاره به سابقه آشنایی ۶۰ ساله خود با استاد فخرالدینی اظهارکرد: مهرماه ۱۳۴۳ نخستین بار به عنوان استاد تئوری موسیقی در هنرستان با او آشنا شدم، در این ۶۰ سال، هر وقت استاد را به خاطر می‌آورم، همیشه دیدم یا سرشان در کتاب یا در نُت است. هیچ وقت هیچ جا، یک دوره فراغتی از استاد فخرالدینی ندیدم و هر جایی است، حتما مشغول کاری است. هنرستان استادان بسیاری داشتیم که تدریس می‌کردند و استاد فخرالدینی گل سر سبد آنان بود.

وی گفت: استاد فخرالدینی جدیت دارد و در اعتقاد، کار، عشق به موسیقیش ثابت بود، او قصه روزگار خودش بوده است. روزگاری بوده است که آن حس را از لحظه خودش گرفته و جاودان کرده است. وقتی این سال‌ها را مرور می‌کنم. هیچ کدام از آثار او نیست که به خاطر نیاورم یا برایم خاطره نباشد. آثار فخرالدینی در دوران هنرستان مثل عاشقانه‌های ما بودند، همه آثاری که در ارکستر می‌نواختیم، زیبا بود. این زیبایی و اصالت از کجا می‌آید، اگر به گذشته بازگردیم، به بزرگانی می‌رسیم که نتیجه و گلی که در گلستان باید به وجود می‌آمد، استاد فخرالدینی است، از دوران وزیری و بعد صبا، فخرالدینی نه تنها ادامه دهنده راه صبا و حسین دهلوی بود بلکه او اصالت خودش را داشت.

توصیه به دانشجویان

علیزاده افزود: یکی از نکات مهمی که دانشجویان باید به آن توجه کنند این است که یک موسیقیدان و به خصوص آهنگساز نباید فقط با نُت و صدا سر و کار داشته باشد، آهنگساز باید جهان‌بینی داشته باشد، باید چیزی را خلق کند که پیام داشته باشد. مثل شاعری است که اشعارش باید پیام داشته باشد. همه ادبیات و اشعاری که در تاریخ ماندگار شدند، به خاطر پیامش است و آن چیزی است که از زمان خودشان به یادگار گذاشتند.

این مدرس و آهنگساز بیان کرد: استاد فخرالدینی همیشه انسانی بوده که مطالعه زیاد می‌کرد، تاریخ را مطالعه می‌کرد، به خاطر دارم وقتی که محمدعلی نجفی سریال «سربداران» را می‌خواست بسازد، به او گفتم که فقط یک نفر در نظرم هست و آن هم استاد فخرالدینی است، گفت چرا؟ گفتم به خاطر اینکه فخرالدینی تنها موسیقیدانی است که تاریخ و تمام گذشته فرهنگی، هنری را می‌داند، انسانی است که در این زمینه مطالعه می‌کند و او بهترین کسی است که می‌تواند برای فیلم تاریخی آهنگسازی کند و آن شاهکار با آهنگسازی فخرالدیمی ساخته شد.

وی اظهارکرد: یک آهنگساز و موسیقیدان نباید فردی باشد که فقط در اتاقش نشسته است و مدام اثر به وجود می‌آورد و پنجره‌ اتاقش را باز نمی‌کند که بیرون را نگاه کند یا نوازنده‌ای که فقط در تکنیک است یا هر تخصصی که در موسیقی است، اینها را جدا از خودش نداند، جامعه اصل قضیه است، استاد فخرالدینی یک موسیقی شناس تمام عیار است، کسی که در حوزه موسیقی تحقیق و پژوهش می‌کند، نمونه بارزش این است که احساس خود را هم حفظ می‌کند، در مقام آهنگساز می‌ماند، در عین حال که تحقیق‌ها و پژوهش‌های خود را انجام می‌دهد، بار کار آهنگسازی خود را بالا می‌آورد.

علیزاده گفت: بسیاری از دانشجویانی که ذوق و شوق موسیقی دارند و در دانشکده موسیقی می‌آیند و رشته انتخاب می‌کنند، وقتی که وارد مباحث پژوهش موسیقی می‌شوند، از احساس موسیقی جدا می‌شوند و دائم در حال نقد آثار موسیقایی هستند.

این آهنگساز خاطرنشان کرد: فخرالدینی نگاه بسیار پژوهشگرانه و عمیقی دارد و همواره در حال کشف کردن است. اگر او فقط جذب تحقیق و پژوهش می‌شد دیگر او را به عنوان یک آهنگساز خلاق نمی‌شناختیم. به همه دانشجویان و دانشگاهیان توصیه می‌کنم که هیچ گاه احساس و دانش را جدا از هم نبینند.

وی افزود: فخرالدینی به پشتوانه بهره‌مندی از آموزه‌های هنرمندانی همچون صبا، وزیری، دهلوی با یک نگاه ارزشمند و با دیدگاه امروزی که بسیار هم شجاعانه است تلاش کرده به موسیقی برسد که زبان احساس امروز است و هیچ وقت در آثارش شعاری دیده نمی‌شود. فخرالدینی سختی‌ها و بی‌حرمتی‌هایی را تحمل کرده است و ما در تمام این چند دهه باید او را روی سرمان می‌گذاشتیم، هر چند که در قلب ما جای دارد. او در دوران کرونا به جای غصه خوردن امید می‌آفریند و آثار جدیدی خلق می‌کند. فخرالدینی را باید گل سرسبد موسیقی ایران بدانیم و قدردانش باشیم.

فخرالدینی نقاش موسیقی است

بابک خضرایی موسیقیدان و رئیس دانشکده موسیقی دانشگاه هنر در این آئین اظهارکرد: فرهاد فخرالدینی را به معرفی و شناخت نیازی نیست، گرامیداشت و مجلس تمجید هم نیازش نیست، آشنای مردم است، در از بهشت می‌گشاید، از تبار نظامی، عاشق حکیم و بزرگ گنجه است.

وی گفت: از تنبور فارابی تا روز و روزگار تار ما و از رباعی ابن سینا تا داروگ نیما، بغض هزار ساله در آثار فخرالدینی می‌ترکد، از سیمرغ عطار تا تالار آینه کمال الملک، فخرالدینی نقاش موسیقی است.

خضرایی افود: از باربد تا عبدالقادر و از خالقی به علیزاده، فخرالدینی امتداد و حلقه پیوستار این سلسله است، فخرالدینی زمزمه دهان بسته مردمان ستم کشیده و نعره مستانه عاشقان این دیار است، فخرالدینی، چکیده ایرانیان است.

رونمایی از تمبر عبدالقادر مراغی، سردیس استاد فخرالدینی اثر حسین همتایی، اجرای ساز قیچک و آواز پوریا اخواص، «کنسرتو برای ویولن و ارکستر» است که توسط ارکستر گروه «قاف» به رهبری آرش امینی و تکنوازی ویولن امین غفاری و بخشی از موسیقی آلبوم «رامشگران» توسط ارکستر جوانان ایران به رهبری آرمان نوروزی، روایت داریوش مؤدبیان و خوانندگی محمد رضازاده و سهیل رجب از دیگر بخش‌های این مراسم بود.

آئین بزرگداشت استاد فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر پیشکسوت ارکستر عصر امروز چهارشنبه- ۲۸ آذرماه- در ادامه برنامه‌های سومین دوره جشنواره دانشجویی موسیقی صبا، با حضور جمعی از اساتید و هنرمندان موسیقی در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

فرهاد فخرالدینی موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر متولد ۱۳۱۶ است، وی آثار مشهوری را برای موسیقی متن فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی ساخته ‌است که «سربداران»، «امام علی (ع)» و «بوعلی سینا»، «مسافر ری»، «کیف انگلیسی»، «روشن‌تر از خاموشی» از جمله آنها هستند.

فخرالدینی ارکستر ملی ایران را سال ۱۳۷۷ پس از مدت‌ها پیگیری و برنامه‌ریزی با هدف اجرای آثار ارزشمند موسیقی ارکسترال ایرانی بنیانگذاری و آن را به مدت ۱۱ سال رهبری کرد که این ارکستر منشأ اتفاقات بزرگی در زمینه موسیقی ملی و کلاسیک ایرانی بوده است.

فخرالدینی اکنون نیز یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است. این هنرمند آبان ماه امسال پس از ۱۰ سال دوری از صحنه کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» را با آهنگسازی و رهبری خود با همکاری ارکستر سمفونیک تهران و همراهی ارکستری یکصد نفره (نوازندگان و گروه کُر) به روی صحنه برد.