نگاهی به کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/12/19
فرهنگی.کتابخانه مرعشی.قم
قم- کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی (ره ) از لحاظ کیفیت نسخه های نفیس و کهن
خطی اسلامی به عنوان بزرگترین کتابخانه در کشور ایران و سومین کتابخانه
جهان و مرکز بزرگ فرهنگی بین المللی در دنیا شناخته شده است.
به گزارش ایرنا، تولیت کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی روزپنجشنبه در گفت و
گو با ایرنا بیان کرد: مرحوم آیت الله مرعشی نجفی قبل از تاسیس کتابخانه
حدود 287جلد نسخه فارسی ازکتابهایشان را به دانشگاه الهیات تهران،400
نسخه خطی را به کتابخانه شهر ری و برخی دیگر از کتابها را به کتابخانه
مشهد مقدس، حرم کریمه اهل بیت (ع) و شاه چراغ در شیراز هدیه کرد.
وی افزود:این عالم فقیه پس از تاسیس یکی از چهار مدرسه علمی بزرگ در قم
به نام مدرسه مرعشیه، مجموعه ای از کتابهای چاپی و بخشی از نسخه های خطی
را به طبقه سوم این مدرسه انتقال و این مجموعه از کتب را در اختیار
روحانیون و علما قرار داد.
به گفته مرعشی،به دلیل استقبال پژوهشگران و محققان، این مکان بزودی با
کمبود فضا مواجه شد به همین دلیل،این مرجع زمین کوچکی را در اختیار گرفت
و کتابخانه فعلی را تاسیس کرد.
وی ادامه داد: این کتابخانه نیز برای فعالیت طلاب کوچک بود، لذا حضرت امام
خمینی (ره ) طی حکمی در سال 1367 دولت وقت را موظف کرد که زمینهای اطراف
این کتابخانه را در اختیار آیت الله مرعشی قرار دهد و به این ترتیب
کتابخانه مرعشی نجفی (ره ) راه اندازی شد.
این مرجع تقلید بعد از زمان کوتاهی از تاسیس این کتابخانه،دارفانی را
وداع گفت و آثار ارزشمندی را از تالیف خود و کتابهای خطی کشورهای اسلامی
را از خود به یادگار گذاشت.
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی بسیاری از کتب خطی اسلامی جهان را داراست،
بگونه ای که بسیاری از این کتب جزو نفیس ترین متون تاریخی هستند.
این کتابخانه هم اکنون با 400 مرکز علمی کشور و بهترین تجهیزات فناوری
روز در بسیاری از علوم از جمله: فقه و اصول، کلام و عقاید، منطق و فلسفه،
حدیث، تفسیر و علوم قرآن، طبیعیات، علوم غریبه و اعداد، فیزیک، شیمی،
ریاضی، نجوم و طب خدمات شایسته ای را به مردم جهان ارایه می دهد.
روزانه چهار هزارنفر دردو شیفت صبح و عصر از این کتابخانه استفاده می
کنند و در بخش حوزوی، طلاب و علما با ارایه کارت شناسایی می توانند از
منابع و ماخذ کتابخانه آیت الله مرعشی بهره مند شوند.
بخشی ویژه ای نیز به پژوهشگران نسخه های خطی و اسناد مکتوب تعلق دارد که
محققان مراکز فرهنگی و آموزشی داخل و خارج کشور می توانند از کتب خطی آن
استفاده کنند.
در بازدید از این کتابخانه، گنجینه آثار علمی مکتوب و غیرمکتوب بنیانگذار
کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی در موضوعات مختلف علمی، نسخه های
چاپی که با دست خود حاشیه نویسی کرده اند و نمونه هایی دیگر از آثار
تالیفی چاپ شده و مکاتبات با مراجع و شخصیت های برجسته بین المللی به
ضمیمه البسه و لوازم شخصی آن مرحوم به چشم می خورد.
این کتابخانه گنجینه نسخه های خطی به زبان عربی، فارسی، ترکی، اردو، حبشی
، پهلوی و لاتین دارد که کهن ترین نسخه های بدون تاریخ آن بخشی از قرآن
کریم به خط کوفی از اواخر سده دوم و سوم هجری، دوجلد تفسیر التبیان شیخ
طوسی، نهج البلاغه شریف رضی،انجیل به خط لاتین و بسیاری از کتابهای دیگر
است.
گنجینه نسخه های عکسی (تصویری ) و میکروفیلم و میکروفیش این کتابخانه بیش
از چهارهزار جلد است که از نسخه های خطی نفیس موجود درکتابخانه های خارجی
و داخلی تهیه شده است ودر اختیار پژوهشگران و محققان قرار می گیرد.
کتابخانه مرعشی نجفی دارای بخشهای دیگری از جمله گنجینه اسناد مکتوب با
مجموعه ای بیش از یکصد هزار سند دستنویس از پنج سده قبل تاکنون و نسخه
هایی از انجیل به لاتین و ارمنی است.
گنجینه نسخه های چاپی بسیار کهن زبان عربی، فارسی، ترکی، لاتین و ارمنی
سده های دهم و یازدهم هجری از جمله: القانون و النجاه ابن سینا، تحریر
اقلیدس خواجه نصیرالدین طوسی و نزهه المشتاق شریف ادریسی از منابع دیگر
این کتابخانه است.
همچنین این کتابخانه دارای گنجینه نسخه های چاپ سنگی نادر و کمیاب،
گنجینه های مرکزی کتابهای چاپی فارسی،عربی، ترکی،اردو و غیرلاتین، گنجینه
فهارس نسخه های خطی اسلامی کتابخانه های جهان و گنجینه کتابهای مرجع و
قفسه باز می باشد.
گنجینه اطلس ها و نقشه های جغرافیایی، گنجینه کتابهای چاپی مکرر، گنجینه
کتابهای چاپی و مجلات و روزنامه های لاتین از بخش های دیگر کتابخانه بزرگ
آیت الله مرعشی نجفی است.
قم شناسی،تبارشناسی وفهرست نگاری نسخه های خطی از خدماتی است که در این
کتابخانه ارایه می شود و کتاب و مقالاتی درباره قم، بیشترین منابع درباره
علم نسب به زبانهای مختلف دنیا و تنظیم و نگارش فهرست نسخه های خطی در
این بخش گردآوری شده است.
از کارهای مهمی که در این کتابخانه صورت می گیرد می توان به مرمت و
بازسازی کتب خطی و اسناد دستنویس اشاره کرد که تعدادی از افراد مجرب و
متخصص، نسخه های فرسوده و آسیب دیده را ترمیم و بازسازی می کنند ضمن
اینکه افرادی ازکشورهایی از جمله یمن، آسیای میانه، عراق برای آموزش
عملیات مرمت و بازسازی کتب خطی و نسخه به کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
عزیمت می کنند.
همچنین برخی از نسخه های خطی این کتابخانه میکروگرافی (فشرده سازی اطلاعات )
و در آن میکروفیلم از نسخ خطی تهیه می شود تا خدمات دهی ایمن تر و
نگهداری بهتر انجام پذیرد.
بیش از چهارهزارحلقه میکروفیلم از نسخه های نفیس کتابخانه های جهان فراهم
شده که این امکان دسترسی به نسخه های خطی کتابخانه های دوردست را به
پژوهشگران مسایل اسلامی می دهد.
همچنین اطلاعات و داده ها از میکروفیلم ها بر روی دیسکت های رایانه ای با
استفاده از اسکنر ویژه نسخه های خطی و ارتباط با کتابخانه های داخل و
خارج در این مرکز انجام می شود.
حجت الاسلام والمسلمینسید محمود مرعشی،حفظ و حراست از ذخایر مکتوب اسلامی،
آگاهی و استفاده پژوهشگران از وجود منابع مکتوب گردآوری شده، ایجاد یک
مرکز بزرگ فرهنگی اسلامی بین المللی و گسترش فرهنگ تحقیق و پژوهش در جامعه
را از اهداف مهم پدرش برای احداث این کتابخانه برشمرد.
وی افزود: این کتابخانه در خارج از کشور بیشتر شناخته شده است، زیرا
محققان و پژوهشگران با منابع این کتابخانه آشنایی پیدا کرده و به اهمیت
آن واقف اند.
مرعشی اضافه کرد: هر سال بیش از پنج الی شش همایش در دنیا درباره
کتابخانه ها، نسخه های خطی و شخصیت های علمی برگزار می شود که از این
کتابخانه نیز برای شناخت بیشتر دعوت می شود.
کنگره آیت الله مرعشی نجفی (ره )روزپنجشنبه با پیام رهبر معظم انقلاب و حضور
رییس جمهوری اسلامی ایران و جمعی از مسوولان کشوری و شخصیت های علمی و
فرهنگی در مرکز جهانی علو م اهل بیت قم آغاز شد.
تجلیل و قدردانی از مقام شامخ و فعالیتهای فرهنگی، علمی و اجتماعی آیت
الله شهاب الدین مرعشی نجفی (ره )و الگوسازی و فرهنگ سازی برای اقشار مختلف
مردم در پیروی از ادامه مسیر این عالم فقیه،از اهداف برگزاری این همایش
است. ک/4
/7406/ 7404 / / 380
شماره 016 ساعت 13:37 تمام