اعتراض‌های مردمی در لبنان

تهران- ایرنا- «بیروت» پایتخت لبنان از روز پنجشبه ۲۵ مهرماه ۱۳۹۸ شاهد تظاهرات مردمی در اعتراض به وضعیت معیشت و ناکارآمدی دولت آن کشور در حل این مسائل بود و معترضان خواستار کناره‌گیری دولت بودند.

مشکلات اقتصادی روزافزون کشور کوچک و کم جمعیت لبنان از جمله بدهی‌های خارجی آن که بالغ بر ۸۰ میلیارد دلار اعلام شده بود، افت قیمت لیره در برابر دلار و کمبود دلار در بازار و مشکل کمبود سوخت و بنزین، نارضایتی لبنانی‌ها را تشدید کرد و به بحران داخلی دامن زد به طوری که تظاهرات سراسری با هدف کناره‌گیری دولت به راه افتاد و بیش از سه ماه ادامه یافت.

در روزهای نخست شکل‌گیری اعتراضات، پس از چندین فراخوان و تجمع اعتراضی، تظاهرات اعتراض آمیز مردم بیروت پایتخت لبنان به «طرابلس» در شمال و «صیدا» در جنوب امتداد یافت و ده‌ها نفر از اهالی شهر صیدا با تجمع در میدان الشهدا به سمت میدان القدس حرکت کردند و از آنجا راهی میدان النجمه شدند.

در طرابلس واقع در شمال لبنان تعدادی موتورسوار با حضور در خیابان‌ها و محله‌های مختلف از جمله الزاهریه، التل، کرم القله و میدان عبدالحمید کرامی با در دست داشتن پارچه نوشته‌هایی نسبت به اوضاع اقتصادی اعتراض کردند. درگیری بین نیروهای امنیتی و معترضان در اطراف پل رینگ بیروت مجروحیت یکی از معترضان را به دنبال داشت.

این اعتراضات و دامنه خشونت‌ها روندی افزایشی داشت تا جایی که به گفته «رائد الخوری» وزیر پیشین اقتصاد لبنان این اعتراض‌ها در کشورش، روزانه حدود ۱۳۸ میلیون دلار به بخش تجاری خسارت وارد کرده‌است.

هیات دولت لبنان در جلسه ۲۹ مهر خود طرح اصلاحات اقتصادی «سعد حریری» نخست وزیر این کشور را برای برون رفت از بحران تصویب کرد. حریری برای برون رفت از بحران لبنان طرح اصلاحات اقتصادی  با ۲۴ بند را ارائه کرد که همان روز در هیات دولت مورد بررسی قرار گرفت؛ یکی از بندهای این طرح ۲۴ ماده‌ای کاهش پنجاه درصدی حقوق نمایندگان پارلمان و وزیران کابینه و بند دیگر تعیین ۲۵ درصد مالیات بر بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای بود.

«حزب الله لبنان» اصلاحات اقتصادی را که دولت این کشور به تصویب رساند، مهم و بی‌سابقه برشمرد. «ابراهیم الموسوی» عضو «فراکسیون وفاداری به مقاومت» در پارلمان لبنان، اصلاحات اقتصادی تصویب شده در جلسه هیات دولت این کشور را گامی مهمی در مسیر صحیح برشمرد و گفت: با توجه به وضعیت کنونی و ماهیت نظام طائفه‌ای در لبنان و پیچیدگی های حاصل از آن، تصویب طرح اصلاحات اقتصادی، اقدامی قابل قبول و معقول است و برخی مفاد آن در تاریخ کشور بی‌سابقه است. با این حال، معترضان لبنانی طرح اصلاحات دولت را ناکافی خواندند و تداوم اعتراضات موضوع استعفای حریری را مطرح ساخت به طوری که «نجیب میقاتی» نخست وزیر پیشین لبنان در چارچوب مجموعه پیشنهادهای خود برای حل بحران، استعفای دولت سعد حریری را مطرح کرد.

استعفای حریری از سوی برخی محافل داخلی از جمله «سمیر جعجع» رهبر حزب «نیروهای لبنانی» و «ولید جنبلاط» رهبر حزب سوسیال ترقیخواه که هر دو به عربستان سعودی نزدیک هستند، نیز مطرح شد. 

حریری نخست وزیر لبنان اوایل آبان ماه استعفای خود را به طور کتبی به «میشل عون» رییس‌جمهوری این کشور تحویل اما در عین حال یک روز بعد از آمادگی مشروط خود برای ریاست دولت جدید خبر داد.

منابع خبری لبنانی از جمله پایگاه خبری المیادین و روزنامه الجمهوریه اعلام کردند حریری اعلام کرده آماده ریاست بر دولت جدید است به این شرط که دولت شامل وزیران تکنوکرات (فن سالار) باشد که توان انجام سریع اصلاحات مورد نظر وی را داشته باشند. 

در نهایت با روی کار آمدن «حسان دیاب» نخست وزیر جدید، امیدها به خروج از بحران افزایش یافت.

وی که از شخصیت های اهل سنت، استاد دانشگاه آمریکایی بیروت و وزیر پیشین تربیت و آموزش عالی لبنان بود، در پایان آذر ماه با کسب ۶۹ رای، بیشترین آرای نمایندگان مجلس ملی این کشور را به دست آورد، به عنوان «نامزد پست نخست وزیری» مامور تشکیل کابینه شد و ۲۰ عضو کابینه فن سالار (تکنوکرات) و غیر سیاسی خود را متشکل از ۱۰ مسیحی و ۱۰ مسلمان معرفی کرد. ترکیب اعضای کابینه معرفی شده را اینجا می توانید ببینید.

نخست وزیر منتخب لبنان پس از پایان رایزنی‌هایش با رییس و اعضای فراکسیون‌های مجلس ملی این کشور در بیروت گفت: دولت من «کوچک، فن سالار و مستقل» خواهد بود.