وقتی واژههایی چون «مداخلهجویی»، «نظامیگری»، «اشغال»، «جنگ» و «جنگافروزی» از ذهن میگذرد، بیدرنگ نام ایالات متحده هم کنار آن به ذهن متبادر میشود؛ کشوری که حتی در دورترین نقاط جهان از جمله غرب آسیا (خاورمیانه) که هزاران کیلومتر از این کشور فاصله دارد، پایگاهها و نیروهای نظامی مستقر کرده است.
این تنها مردم و مقامات کشورهای مختلف جهان نیستند که آمریکا را به آتشافروزی متهم میکنند بلکه همواره مقامات عالیرتبه آمریکا هم به بیش از دو قرن اشغالگری کشور خود در بخش های مختلف جهان اذعان و اعتراف میکنند.
چهار سال پیش بود که «جیمی کارتر» رئیسجمهوری پیشین آمریکا در تماس تلفنی با «دونالد ترامپ» با بیان اینکه از ۲۴۲ سال تاریخ آمریکا، ۲۲۶ سال در جنگ بودهایم، گفت: آمریکا در طول ۲۴۲ سال تاریخ خود به جز ۱۶ سال، در بقیه زمانها در جنگ به سر بردهاست. آمریکا به دلیل تمایلش برای تلاش به منظور مجبور کردن دیگران به در پیش گرفتن ارزشهای آمریکایی، جنگ دوستترین کشور جهان است.
اینک که چهار سال از آن اعتراف میگذرد، میتوان گفت که آمریکا ۲۳۰ سال است که درگیر جنگهای مستقیم و نیابتی خارج از خانه بودهاست؛ موضوعی که در جریان سفر «جو بایدن» به خاورمیانه مورد توجه مقامات عالیرتبه کشورهای آسیایی قرار گرفت و «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین از آمریکا و غرب خواست تا دخالت در امور خاورمیانه و تلاش برای تغییر منطقه بر اساس استانداردهای خود را متوقف کنند.
آتش آمریکا در خرمن خاورمیانه
آمریکا در مناطق مختلف آسیا از افغانستان گرفته که با بهانه مقابله با تروریسم در سال ۲۰۰۱ اشغال کرد تا عراق که در سال ۲۰۰۳ به بهانه منهدم کردن سلاحهای شیمیایی و کشتارجمعی مورد اشغال خود در آورد، این قاره را به محلی ناامن تبدیل کرده است. بنابراین ایالات متحده با اشغال افغانستان و عراق در آغاز هزاره سوم، این دو کشور را در بحرانی عمیق فرو برد که البته خود نیز با هزینههای سیاسی، مالی و جانی چشمگیری مواجه شد.
دو دهه اشغالگری برای آمریکا پرهزینه بوده و آمریکا حدود ۱.۸ تریلیون دلار بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۷ برای جنگهای افغانستان و عراق هزینه کرد. بر این اساس ارزیابی دیگر از هزینههای آمریکا در خاورمیانه در مسائل مربوط به کشورهای عراق، سوریه، افغانستان و پاکستان نشان میدهد که در بازه زمانی ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۶ حدود ۳.۶ تریلیون دلار هزینه شده است.
همچنین نتایج تحقیقات موسسه امور عمومی و بینالمللی «واتسون» در دانشگاه «براون» درباره هزینههای جنگ آمریکا نشان میدهد که واشنگتن در جنگهای خارجی پس از حملات یازده سپتامبر بیش از پنج تریلیون و ۹۰۰ میلیارد دلار هزینه کرده و بیش از ۵۰۰ هزار نفر نیز کشته برجای گذاشته است.
خبرگزاری «آناتولی» ترکیه به تازگی در گزارشی به بررسی جنایتهای آمریکا از دهه ۱۹۹۰ و جنگ خلیج فارس تا به امروز پرداخته و مینویسد: ابتدا آسیا و سپس منطقه خاورمیانه هدف ماجراجویی آمریکا قرار گرفت و از دهه ۱۹۹۰ با جنگ خلیج فارس، آمریکا بر این منطقه تمرکز کرد. پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، حضور آمریکا در منطقه تشدید شد و چشمانداز خاورمیانه را تغییر داد.
در نتیجه جنگ خلیج فارس حدود ۵ هزار غیرنظامی کشته شدند و در جریان جنگهای بعدی، تلفات رشدی تصاعدی داشت.
پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ تخمین زده میشود که با وقوع آشوب و جنگ داخلی، بیش از یک میلیون نفر به کام مرگ کشیده شدهاند.
در جریان حمله آمریکا به افغانستان از سال ۲۰۰۱ تا کنون نیز حدود ۲۴۰ هزار نفر در مناطق جنگی دو کشور افغانستان و پاکستان کشته شدهاند.
بر پایه گزارش دانشگاه «براون»، بیش از ۷۱ هزار غیرنظامی افغان و پاکستانی تا آوریل ۲۰۲۱ به خاطر جنگ، جان خود را از دست دادهاند.
خاورمیانه انبار باروت آمریکایی
صادرات جنگافزار همچنان رو به افزایش است و مقصد بیشترین تجهیزات نظامی صادر شده کشورهای خاورمیانه هستند.
بر پایه بررسیهای دو سال پیش «موسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم» (سیپری)، ایالات متحده آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده تجهیزات نظامی در جهان است و سهم خود را از ۳۲ درصد در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ به ۳۷ درصد در پنج سال منتهی به ۲۰۲۰ افزایش داد. همچنین این مبنع بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸، سهم آمریکا در صادرات تسلیحات را ۳۶ درصد اعلام کردهبود.
در این گزارش آمده بود که «آمریکا به ۹۶ کشور جهان تجهیزات نظامی میفروشد، اما نزدیک به نیمی از مشتریان آن (۴۷ درصد) در خاورمیانه قرار دارند. در پنج سال منتهی به ۲۰۲۰، عربستان سعودی به تنهایی وارد کننده ۲۴ درصد از کل تجهیزات نظامی صادراتی آمریکا بود.»
چند روز پیش نیز وبگاه تحلیلی آمریکایی «دیفنس نیوز» در گزارشی نوشت: ایالات متحده ۱۷۵ میلیارد دلار اسلحه به شرکای خارجی و متحدان خود در سال ۲۰۲۰ فروخته که ۲.۸ درصد بیشتر از سال گذشته است. این میزان فروش تا پایان دولت ترامپ برآورد شده، شخصی که افزایش صادرات اسلحه را به بخش اصلی و بستر رشد اقتصادی کشور خود تبدیل کرد.
مجوزهای صادرات از طریق برنامه فروش مستقیم تجاری در سال مالی ۲۰۲۰، بالغ بر ۱۲۴.۳ میلیارد دلار برای فروش سال مالی ۲۰۲۰ بوده در حالی که این رقم در سال گذشته میلادی ۱۱۴.۷ میلیارد دلار بودهاست.
در همین حال یک سری اصلاحات در دولت اوباما آغاز و در دوره ریاست جمهوری ترامپ نیز ادامه یافت؛ اصلاحاتی که کالاهای دفاعی بیشتری را به حوزه فروش تجاری سوق داده است.
در مجموع، مداخلات و جنگافروزیهای آمریکا در عراق، افغانستان، یمن، سوریه، فلسطین و غیره نیز سیاست تنشزای کاخ سفید بین دیگر بازیگران عرب و غیرعرب منطقه به بحرانهای فرسایشی و دامنهداری منجر شده که باید در راستای منافع آمریکا تعریف شوند؛ نخست اینکه حضور نظامیان آمریکایی را برای محافظت از متحدان خاورمیانهای ضروری جلوه میدهند و دوم اینکه با تداوم تنش و دامن زدن به نگرانیها، سیل تسلیحات خود را روانه این کشورها میکند.
نظر شما