به گزارش ایرنا، حاشیه شهر مشهد با گستره‌ای که ۱۳ درصد از مساحت این کلانشهر را دربرمی گیرد، ۳۲ درصد جمعیت مشهد را در خود جای داده است، یعنی افزون بر یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر از جمعیت ۳.۵ میلیون نفری این کلانشهر در ۶۶ پهنه حاشیه شهر مشهد سکونت دارند که ۳۰۰ هزار نفر از این تعداد را مهاجران خارجی تشکیل می‌دهند.
مشهد دومین کلانشهر کشور است که با معضل حاشیه نشینی مواجه بوده و جمعیت ساکن در حاشیه آن ۱۲ درصد از متوسط کشوری بیشتر است، این در حالی است که در طرح جامع شهری، استاندارد تراکم جمعیت به ازای هر هکتار ۴۰ نفر است، اما این رقم در مشهد ۴۰۰ نفر یعنی ۱۰ برابر میانگین استاندارد سکونتی است که بخش اعظم آن در حاشیه شهر سکونت دارند.
با در نظر گرفتن جمعیت یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفری حاشیه شهر مشهد، شاخص سرانه‌های آموزشی، درمانی، ورزشی، فضای سبز و غیره در این منطقه تکان‌دهنده و پایین‌تر از میانگین های کشوری است و با در نظر گرفتن تراکم جمعیتی در این مناطق، خدماتی که به ساکنان آن ارائه می‌شود، بسیار کم است و این امر معضلاتی برای مدیران و ساکنان این مناطق ایجاد کرده است که در بُعد اجتماعی نیز مسائل پیچیده‌ای را به دنبال دارد.
۶۶ محله با مساحت سه هزار و ۸۹۴ هکتار سکونتگاه‌های غیررسمی، ۲ هزار و ۲۹۲ هکتار بافت فرسوده و ۲۳۸ هکتار بافت تاریخی حوزه بازآفرینی شهر مشهد را شامل می‌شود، هرچند اقدامات زیادی طی سالهای گذشته برای بهسازی و توسعه خدمات شهری در حاشیه شهر مشهد انجام گرفته است اما کافی نبوده است، لذا این وضعیت مجموعه مسوولان استان را برآن داشت که طرح تحول جدیدی برای حاشیه شهر مشهد تدوین کرده و دست‌اندرکاران را مکلف به انجام وظایف تعیین شده در بازه زمانی سه ساله کنند.
عضو کمیسیون ساماندهی حاشیه شهر مشهد معتقد است که رویکرد مدیریت شهری در سه دهه اخیر نسبت به حاشیه مشهد مثبت نبوده و شهر به سمت غرب توسعه یافته است.
غلامحسین صاحبی پیش از این در نشستی پیرامون سیاست‌های شورای شهر مشهد برای کاهش نابرابری گفته بود: رویکرد خدمت به مناطق کم‌برخوردار در مدیریت شهری مشهد وجود نداشت و سمت شمال و شمال شرق مشهد رها شده بود اما در شورای چهارم شهر مشهد، کمیسیون ساماندهی حاشیه شهر تشکیل شد.
وی اضافه کرد: در شورای چهارم بیش از یک میلیون متر مربع فضای سبز در مناطق حاشیه شهر ایجاد و طرح بازگشایی معابر این مناطق آغاز شد، اما در شورای پنجم اقدام خاصی صورت نگرفت و امیدواریم شورای ششم موضوع ساماندهی مناطق حاشیه شهر را دنبال کند.
امسال شهرداری مشهد در بودجه عمرانی خود سهم قابل توجهی را به پروژه های حاشیه شهر مشهد اختصاص داده است به طوری که رییس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این باره گفت: در بودجه ۱۴۰۱ حدود ۸۰۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح های زودبازده در مشهد، پیش‌بینی شده است که سرعت عمل بیشتری برای اجرای آنها به ویژه در مناطق حاشیه شهر مورد انتظار است.
سیدابراهیم علیزاده با بیان اینکه ۴۰۹ طرح با ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار در حوزه طرح های زودبازده شهر مشهد تعریف شده است، افزود: این شهر دارای ۱۷۰ محله است که ۷۰ محله جزو محلات کم برخوردار است و رویکرد شورای شهر، اولویت دادن به مناطق حاشیه است و در بودجه شهرداری مشهد از هزار و ۷۰۴ طرح عمرانی ۶۹۰ طرح، ویژه حاشیه شهر است.
سند تحول حاشیه شهر مشهد چیست؟
به گفته جواد خدایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی، سند تحول حاشیه شهر مشهد ناظر بر ابعاد کالبدی و زیرساختی توسعه در منطقه حاشیه شهر مشهد است که براساس آن ۲۰۱ طرح در هشت پهنه حاشیه شهر با گستره سه هزار و ۸۰۰ هکتار و اعتبار هفت هزار میلیارد تومان در سه سال به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی اظهار داشت: ستاد فرهنگی حاشیه شهر مشهد با مدیریت و پیگیری آیت الله علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی تشکیل و جلسات موثری توسط این ستاد برگزار شده است که موضوع در ابعاد فرهنگی و اجتماعی در حال پیگیری است، منتها چالش هایی که در حوزه های زیرساختی و کالبدی آن منطقه وجود دارد، می تواند هم افزایی مضاعفی را بین مسوولان مختلفی که در حاشیه شهر فعال هستند، ایجاد کند.
وی اظهار داشت: هدف اصلی طرح تحول حاشیه شهر مشهد این بوده است که بتواند یک ساماندهی کالبدی و زیرساختی را در افق ۱۴۰۴ ایجاد کند تا به نحوی سرانه خدمات این بخش شهری به متوسط سرانه خدماتی کل شهر مشهد برسد.
به طور قطع دولت سیزدهم توجه ویژه ای نسبت به حاشیه شهر مشهد داشته و تصویب سند تحول برای این منطقه نیز در راستای ایجاد هم افزایی بین دستگاه های اجرایی در چهارچوب برنامه ای مشخص در افق سه ساله است، تا بتوان تحولی در زیرساختهای حاشیه شهر به وجود آورد.
به گفته فرماندار مشهد، دولت موضوع حاشیه شهر را جزو برنامه های اولویت دار خود قرار داده است و طبق برنامه ریزی انجام گرفته، درصدد است تا راه حلی برای مشکلات این منطقه بیابد، ما در فرمانداری نیز از ابتدای شروع کار، مصمم بودیم تا برای حاشیه شهر مشهد برنامه ای داشته باشیم و بتوانیم معضلات آن را به نحوی مدیریت کنیم.
محسن داوری افزود: در همین راستا ستاد بازآفرینی شهرستان مشهد نشستهای متعددی را برگزار کرده است تا اقدامات ویژه ای برای سامان دهی مناطق حاشیه شهر مشهد به ویژه در قالب سند تحول رخ دهد.
سهم دستگاه های اجرایی از سند تحول حاشیه شهر مشهد
به گفته فرماندار مشهد، از ۲۰۱ طرحی که در سند تحول حاشیه شهر مشهد منظور شده است، ۶۷ طرح، معادل ۲۱ درصد کل طرح ها، با اعتبار هزار و ۴۶۴ میلیارد تومان مربوط به ستاد بازآفرینی شهری است.
داوری ادامه داد: دستگاه های اجرایی مکلف هستند ۳۰ درصد از بودجه سالانه خود را به حاشیه شهر مشهد اختصاص دهند، لذا در سند تحول حاشیه شهر مشهد، طرح های مربوط به دستگاه های اجرایی نیز در هشت پهنه اجرا شده که ۱۷.۷ درصد از کل پروژه ها با اعتبار هزار و ۲۳۳ میلیارد تومان را دربرمی گیرد.
وی بیان کرد: سهم شهرداری مشهد نیز از طرح های سند تحول حاشیه شهر ۵۳.۴ درصد از کل طرح ها با اعتبار سه هزار و ۷۲۳ میلیارد تومان است؛ سهم نهادهای عمومی، مردمی و خیریه از طرح های سند تحول حاشیه شهر نیز ۲۱ طرح، معادل ۷.۹۳ درصد با اعتبار ۱۵۳ میلیارد تومان است.
فرماندار مشهد گفت: ما برای تدوین سند تحول حاشیه شهر مشهد فقط به تعریف طرح و پروژه بسنده نکردیم، بلکه همه مسائل شهرستان را احصا نموده و آن را اولویت بندی کردیم و پروژه ها را براساس آن تعریف کردیم تا این طرح ها به اجرا درآمده و هر یک مساله ای از حاشیه شهر را حل کند.
داوری اظهار داشت: در همین راستا طرح ها با حضور مدیران دستگاه های اجرایی در همه ابعاد آن بررسی و برای اجرای آن زمان بندی شد که طرح های مزبور براساس زمان بندی انجام گرفته، به اجرا درمی آید.
فرماندار مشهد گفت: درصدد هستیم آغاز تحولات در شهر مشهد از حاشیه باشد، لذا امیدواریم با حمایت استاندار خراسان رضوی و وزارت راه و شهرسازی ۱۰۰ درصد این طرح ها به اجرا درآید و اجرای آن طی سه سال آینده تکمیل شود.
داوری اظهار داشت: در کنار تحولی که قرار است براساس سند مزبور برای تقویت حوزه حاشیه شهر مشهد اتفاق بیفتد، طرحی را نیز طراحی کرده ایم که براساس آن از گسترش بیشتر حاشیه شهر جلوگیری شود، محدودسازی، ساماندهی و توانمندسازی در کنار هم می تواند ما را در جلوگیری از گسترش حاشیه شهر به انسجام برساند.
به گزارش ایرنا، پهنه حاشیه شهر مشهد پنج هزار و ۶۰۰ هکتار وسعت دارد و طر ح های سند تحول برای کل این عرصه در نظر گرفته شده است. این پروژه‌ها در مناطق دو تا هفت، بخشی از انتهای بلوار توس، بخشی از شهرک امام هادی (ع) در منطقه ۱۰ و بخشی از انتهای خیابان‌های صیاد شیرازی و هفت تیر اجرایی خواهد شد؛ یعنی شهرداری مشهد بخش‌هایی از ۱۱ منطقه شهری را در این طرح پوشش خواهد داد.
شهردار مشهد نیز در این باره گفت: یکی از مطالبات جدی مردم مشهد و مدیران عالی کشور ساماندهی حاشیه شهر مشهد است، این منطقه از ابعاد مختلف قابل بررسی است و در وجوه مختلفی اعم از اقتصادی، کاربردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی نیاز به کار ویژه دارد که مسائل و مشکلات در آن بخش حل شود.
سیدعبدالله ارجاعی افزود: مجموعه اقداماتی که در سالهای گذشته در حاشیه شهر مشهد انجام گرفته است، وضعیت را از آنچه بوده، بهتر کرده است که مهمترین بخش آن ستاد فرهنگی حاشیه شهر مشهد به مدیریت نماینده ولی فقیه در استان و با مشارکت همه دستگاه های اجرایی بوده که در این راستا گام های موثری در مسائل فرهنگی این منطقه برداشته شده است.
وی اظهار داشت: از همان روزهای ابتدایی کار دولت سیزدهم، استاندار خراسان رضوی طرح تحول حاشیه شهر مشهد را مورد تاکید قرار داد که سند آن نیز به تصویب رسید، سهم شهرداری از پروژه های این سند ۵۰ درصد است که امیدواریم مجوزهای مربوطه را در این خصوص دریافت کرده و در زمان مقرر اجرا کنیم.
ارجاعی بیان کرد: به طور قطع انتفاع این پروژه ها برای حاشیه شهر مشهد است اما امکان دارد، مناطق دیگر شهر نیز از این بخش منتفع شوند، به عنوان مثال ایجاد خط اتوبوس ممکن است ابتدا و انتهایش در حاشیه شهر نباشد اما بخش قابل توجهی از آن را زیر پوشش قرار دهد.
شهردار مشهد گفت: ۲۰ درصد از طرح های سند تحول حاشیه شهر مشهد مربوط به توسعه فضای سبز و خدمات شهری، ۴۰ درصد مربوط به تقویت حمل و نقل عمومی، ۲۰ درصد بهسازی و توسعه شبکه معابر اصلی و فرعی، ۱۵ درصد به سرمایه گذاری اقتصادی و پنج درصد مربوط به الباقی سرفصلها است که با مدیریت و هماهنگی خوبی که در شهر ما وجود دارد، امیدواریم این طرح ها را در بازه زمانی مقرر اجرا کنیم.
نظر شما