توليدكنندگان زيرپله اي معضل صنعت نان مشهد

به گزارش ايرنا، مشهد سالانه پذيراي 30 ميليون زائر از سراسر كشور است كه جمعيت بالاي آنان در ايام خاص مانند نوروز، دهه آخر صفر، تابستان و دهه كرامت رويش قارچ گونه بسياري از واحدهاي بدون مجوز توليد نان بسته بندي يا نان مسطح را باعث مي شود.

اين واحدها كه به صورت غيرمجاز در زيرزمين هاي خانه ها يا در خانه هاي كوچك حاشيه شهر فعاليت مي كنند، به توليد نان هاي مسطح به صورت تنوري يا نان هاي بسته بندي غير صنعتي با نام و نشان بدون مجوز مشغول هستند كه فراواني توزيع آنها در سوپرماركت ها و فروشگاه ها عملا عرضه توليدات واحدهاي صنعتي مجوز دار را به حاشيه رانده است.

گذشته از اين مساله، افزايش 30 درصدي قيمت نان و آزادسازي نرخ آرد، تقريبا فعاليت واحدهاي زيرپله اي بدون مجوز را در شرايط يكساني با واحدهاي توليدي مجوزدار قرار داده و راه سودآوري غيرمجاز را براي واحدهاي فاقد مجوز و دلال ها آسان تر كرده است به گونه اي كه تقريبا اين افراد بدون مجوز فعاليت، بازار نان مشهد را به دست گرفته اند.

ساز و كار دستگاه هاي نظارتي در شناسايي افراد متخلف نيز تقريبا منحصر به گزارشات مردمي شده و نحوه اجراي قانون به صورت گسترده در صنف نانوايان مورد رسيدگي قرار نمي گيرد.

مدير عامل شركت نان مقوي پونه يكي از توليدكنندگان نان و شيريني مجوزدار مستقر در شهرك صنعتي توس مي باشد كه ضمن گلايه از دستگاه هاي نظارتي در خصوص نظارت بر اجراي قانون در حوزه توليد نان گفت: فعاليت واحدهاي زيرپله اي سودآوري كارخانجات را به حداقل رسانده است.

'مهدي قاسمي پور' به خبرنگار ايرنا افزود: واحدهاي زيرپله اي يا همان نانوايي ها و شيريني پزهاي خانگي تحت پوشش هيچ سيستمي نيستند و هر طور كه دلشان بخواهند كار مي كنند و هيچ تضميني در سلامت محصول آنان وجود ندارد.

وي افزود: يك استاد ماهر در فن نان پزي به جاي اينكه در كارخانه كار كند، با اندكي سرمايه در زيرزمين خانه اش، يك فر نصب كرده و با همكاري اعضاي خانواده نان و شيريني پزي راه مي اندازد و نان ها و شيريني هاي بسته بندي را با نام هاي مختلف توسط دلالان به بازار عرضه مي كند.

وي با بيان اينكه صنعت نان در كشور استراتژيك و بسيار حايز اهميت است، گفت: اگر دستگاه هاي نظارتي از جمله مركز بهداشت و اداره صنايع كارخانجات توليد نان را حمايت كنند و مانع از ادامه كار واحدهاي زيرپله اي فاقد مجوز شوند، به عنوان يك توليدكننده محصولات خود را 10 درصد زير قيمت بازار عرضه خواهم كرد.

قاسمي پور اظهار كرد: ركود در صنعت، بالا رفتن هزينه هاي توليد و عدم حمايت بانكها، فشار مالي مضاعفي را بر كارخانجات وارد كرده ضمن اينكه در صنعت نان يك مافياي نانوشته اي وجود دارد به اين معنا كه فرصت عرضه محصول بسيار كوتاه است و اگر فروش به موقع انجام نشود، نان ديگر قابليت مصرف نخواهد داشت.

وي ادامه داد: دلالان از شرايط ويژه توليد و عرضه نان و عدم حمايت مسوولان، حداكثر استفاده و سود را برده اند به طوري كه سود خالص عرضه نان توسط توليدكننده 25 درصد اما سود دلال 35 درصد است.

وي گفت: اگر انسجامي از سوي مسوولان در توليد و عرضه نان صنعتي بوجود آيد، توليدكنندگان مايل به انجام سرمايه گذاري در بخش توزيع نان خواهند بود تا 35 درصد سود دلال را از آن خود كنند و نان باكيفيت بالا و داراي سلامت كامل عرضه نمايند.

اين توليدكننده نان اظهار كرد: اگر خود توليدكنندگان نان صنعتي در عرضه توزيع سرمايه گذاري كنند، كنترل واحدهاي نظارتي از جمله اداره صنعت و مركز بهداشت از نحوه توزيع نان بهتر و سريعتر انجام مي گيرد در حاليكه نظارت بر عملكرد دلالان بسيار مشكل است.

وي با بيان اينكه توليدكنندگان نان صنعتي در مشهد ظرفيت تامين نياز كل شهروندان و زائران را در طول سال دارند، افزود: اگر بي برنامه گي در كنترل بهداشتي توليد نان و فعاليت واحدهاي زيرپله اي ادامه يابد، در چند سال آينده سونامي بيماريهاي ناشي از نان را در شهر خواهيم داشت.

وي درباره توليدات شركت نان مقوي پونه گفت: اين واحد بخشي از شركت تعاوني صنايع غذايي است كه انواع نان هاي حجيم، نيمه حجيم، مسطح و شيريني هاي آردي، خمير پيتزا و پيراشكي و پودر سوخاري را توليد مي كند.

وي افزود: اين واحد در سال 1390 با سرمايه 30 ميليارد ريال، اشتغال مستقيم براي 45 نفر و ظرفيت هزار و 850 تن در سال در شهرك صنعتي توس ايجاد شد.

يكي ديگر از توليدكنندگان نان صنعتي نيز مشكلات ناشي از آزادسازي قيمت آرد را در اين صنعت عنوان و بيان كرد: توليدكنندگان با بحث آزادسازي قيمت آرد مخالفتي ندارند اما مشكل بر سر اقدامات كارشناسي نشده در اين زمينه است.

'رضا عبدي' گفت: اگر قيمت آرد به صورت يكسان بين توليدكنندگان و ساير اقشار توزيع شود زمينه رانت خواري را بوجود مي آورد زيرا همان واحد زيرپله اي بدون مجوز، يك نانوايي راه مي اندازد و مشابه نان توليدي اين كارخانه را با هزينه كمتر توليد مي كند.

وي افزود: آزادسازي نرخ آرد عملا واحدهاي توليدي را به مسلخ برده و چاره اي جز بستن واحد براي ما نگذاشته است زيرا در شرايط فعلي در ميزان توليد از واحدهاي زيرپله اي عقب هستيم چه رسد كه قيمت آرد براي ما و آن واحد فاقد مجوز يكسان باشد.

وي درباره واحد توليدي خود گفت: شركت تعاوني چورك توس با سرمايه گذاري 50 ميليارد ريال، اشتغال مستقيم 44 نفر و ظرفيت سالانه هزار و 300 تن، در سال 1379 راه اندازي شده و نان لواش خشك، پودرهاي كيك، پودرهاي سوخاري، جوپرك و گندم پرك، ادويه جات توليد مي كند.

عبدي كمبود سرمايه در گردش و درصد بالاي تسهيلات بانكي را از مشكلات فعلي شركت تعاوني چورك توس عنوان و بيان كرد: براي گسترش كار نياز به تسهيلات با درصد پايين داريم.

رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي نيز درباره مشكلات موجود در صنعت نان مشهد گفت: دونرخي بودن آرد زمينه فساد را ايجاد مي كند بويژه اگر تشكلها و مديران انجمن هاي تخصصي و اتحاديه ها در اين فضا مايل به دور زدن دولت باشند.

'راضيه عليرضايي' افزود: در هر كالايي كه با دو نرخ دولتي و آزاد عرضه شود مساله فساد تشديد مي شود و زمينه قاچاق را بوجود مي آورد لذا آزادسازي نرخ آرد از قاچاق آن جلوگيري مي كند و زمينه فساد را از بين مي برد.

وي بيان كرد: در همين راستا و براساس آزادسازي قيمت نان، تا پايان سال جاري 20 درصد از نانوايي هاي كل استان آزادپز خواهند شد.

وي با اشاره به فعاليت واحدهاي زيرپله اي در عرصه توليد نان صنعتي گفت: سامانه 124 پاسخگويي به شكايات مردم به صورت 24 ساعته فعال است و اتحاديه صنف نانوايان نيز مجهز به سيستم بازرسي و نظارت هستند تا به اين موضوع رسيدگي كنند.

وي افزود: توليدكنندگان در صورت مشاهده فعاليت هر واحد زيرپله اي مي توانند مراتب را به صورت تلفني به مركز رسيدگي به شكايات اين سازمان (124) اطلاع دهند تا اقدامات لازم براي جلوگيري از فعاليت غيرقانوني آنها انجام گيرد.

عليرضايي گفت: اگر برنامه ريزي براي آزادپزشدن 20 درصد از نانواييها در سطح استان انجام گيرد قطعا ساز و كار كنترل خارج از ضابطه آن نيز از سوي اين سازمان تعريف مي شود.

رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي با اشاره به خدمات رساني ويژه براي تامين نان سالم زائران گفت: در دهه آخر صفر اطراف رينگ اصلي حرم مطهر رضوي كيوسك هايي مستقر كرديم كه صرفا نان بسته بندي از واحدهاي داراي پروانه و مجوز دار عرضه مي كردند كه اين رويه در ايام نوروز نيز تكرار خواهد شد.

عليرضايي ادامه داد: مساله بهداشت و كيفيت در نان نسبي است و بهبود بهداشت و كيفيت در اين صنعت همواره ضرورت دارد.

وي بيان كرد: اين سازمان كار مشتركي را از حدود هفت ماه قبل با دانشگاه علوم پزشكي مشهد در مورد ارتقاي كيفيت نان آغاز و چهار طرح را در اين زمينه به تصويب رسانيده است.

وي اظهار كرد: دانشگاه علوم پزشكي مشهد در حال گريدبندي واحدهاي توليدي نان مي باشد تا يكي از طرحهاي تحقيقاتي مربوط به بهبود كيفيت نان را به اجرا درآورد كه خوشبختانه اين طرح در مرحله تجاري سازي قرار گرفته است.

عليرضايي گفت: از سوي ديگر دانشگاه فردوسي و جهاد دانشگاهي طرحي را مشتركا با اتحاديه نانوايان مشهد در دست اجرا دارند.

وي بيان كرد: اجراي چهار پروژه مزبور حتي مي تواند در برخي موارد با افزايش كيفيت توليد نان به كاهش قيمت آن نيز بيانجامد؛ در يكي از طرحها، سبوس نان اكسترود مي شود و جذب آب را در خمير بالا مي برد، با حذف اسيد استيك از خمير، جذب آهن بهتر مي شود و وضع كيفي نان از نظر بافت بهبود مي يابد و انجام كل اين فرآيند در قيمت نان تاثيري ندارد.

وي گفت: اگر اين چهار طرح در سطح واحدهاي توليدي و نانواييها به اجرا درآيد هم به بهبود كيفيت نان مي انجامد و هم بخشي از نگراني هاي مربوط به غير تخصصي بودن توليد نان را برطرف مي كند و مردم مي توانند كيفيت را تشخيص بدهند.

مدير نظارت بر مواد غذايي و محصولات آرايشي و بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي مشهد نيز درباره فعاليت واحدهاي زيرپله اي فاقد مجوز بهداشتي در مشهد به خبرنگار ايرنا گفت: يكي از معضلات اساسي اين مركز توزيع نان هاي بسته بندي بدون مجوز در اكثر فروشگاه ها و سوپرماركت هاي سطح شهر است.

'علي اصغر اسماعيلي' افزود: اگر اطلاعات مربوط به واحدهاي زيرپله اي در اختيار مركز بهداشت استان قرار گيرد ما مسوولان نيز به جد پيگير اين قضيه خواهيم بود.

وي بيان كرد: از مراكز مسوول تقاضا داريم نان هاي بسته بندي غيرمجاز را از سطح فروشگاه ها بويژه در اطراف حرم مطهر جمع آوري كنند تا زائران به اين نوع نان ها دسترسي نداشته باشند.

وي اظهار كرد: در مجموع 10 واحد توليدي نانهاي حجيم و نيمه حجيم با مجوز ساخت و پروانه بهداشت و هزار و 850 نانوايي مجاز در مشهد فعاليت دارند اما در زمينه توليد نان هاي مسطح صنعتي تعداد واحدهاي فعال بسيار اندك است.

اين مسوول امور بهداشتي گفت: اجراي طرح ويژه نظارتي نوروز 94 از نيمه اسفند ماه تا 15 فروردين ماه سال آينده در مشهد ادامه مي يابند و به طور ويژه نان ها بسته بندي غيرمجاز را مورد رسيدگي قرار مي دهند.

7489/522