به ياد شيون فومني، شاعر فقيد مردمي گيلان

شیون فومنی (میر احمد سید فخری نژاد) از شاعران محبوب و مشهور خطه ی شمال در سوم دی ماه 1325هجری شمسی در شهرستان فومن استان گیلان دیده به جهان گشود.

او تحصیلات ابتدایی و سه ساله ی خود را در رشت سپری كرد و بعد از آن به كرمانشاه كوچ نمود و سه ساله دوم دبیرستان را تا اخذ دیپلم طبیعی در سال 1345 در آنجا گذراند.

شیون در سال 1346 وارد سپاه دانش درطارم زنجان شد و یكسال بعد به استخدام اداره آموزش و پرورش استان مازندران درآمد ودر سال 1348 ازدواج كرد و عهده دار مدیریت و تدریس در یكی از مدارس فولادمحله ساری گشت .

وی تا سال 1351عاشقانه به رسالت خود كه همانا تعلیم و تربیت بود پرداخت و پس از آن نیز دردیگر نقاط گیلان به این شغل شریف ادامه داد.

او در سال 1374 مبتلا به بیماری نارسایی كلیه شد و یك سال بعد برای درمان این نارسایی به وسیله دیالیز به تهران كوچ كرد و در همین سال برغم درد توان فرسای بیماری موفق به اخذ فوق دیپلم (تجربی) از دانشگاه تربیت معلم گشت.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، شیون فومنی یكی از شاعران نیرومند زمان ما بود كه وی را باید شاعر دو زبانه نامید.

بطور كلی شاعران دو زبانه هم در عوام و مردم منطقه خود رسوخ می كنند و هم در گستره ملی جایگاه ویژه می یابند.

تحقیق و پژوهش در زمینه ی فرهنگ و ادب گیلان و ارائه مجموعه اشعار گیلكی در قالب غزلیات، منظومه ها و دو بیتی های محلی از جمله آثار قابل تأمل و ماندگار اوست.

علاوه بر اینها، ترانه سرایی یكی از جنبه های ادبی و هنری شیون است كه با مهارت، چیرگی و تسلط بر موسیقی، آواها و ملودی های محلی و فارسی از وی بعنوان موفق ترین شاعر ترانه سرا بر جای مانده است كه در این حوزه ترانه های متعددی از وی به وسیله خوانندگان نامور خوانده شده است.

پرداختن به شعر فارسی از تبحر و قریحه سرشار شاعرانه ی شیون است وی با انتشار مجموعه اشعار فارسی نشان داد از توانایی ها و برجستگی ادبی برخوردار است و از این نظر گاه شیون، شعر و زبان شعری خود را محدود به یك زبان، لهجه و منطقه ننموده با بهره گیری از فرهنگ و زبان مادری خود در عرصه ی زبان و فرهنگ ملی كه همانا شعر فارسی است پروازهای دیدنی داشته است.

شیون در كنار شعر گیلكی و شعر فارسی فعالیتهای پر دغدغه ای در سایر حوزه های ادبی داشته است از آن جمله: شعر و ادبیات كودكان، قصه، داستان كوتاه و فیلمنامه (سناریو) از دیگر آثار ارزشمند اوست كه طبعاً برشی دیگر از توانایی های وی بشمار می رود.

شیون فومنی در شعر فارسی در دو شیوه كلاسیك و نو اشعار ماندگاری را از خود به یادگار نهاده است. غزل های شیون، از جمله برجسته ترین غزل های معاصر شعر فارسی است كه وی را در ردیف ممتازترین شاعر غزلسرا در حوزه ی غزل امروز نئوكلاسیك قرارداده است.

غزل های شیون، شیوه ی تخیل و مضمون پردازی شاعران سبك هندی، تشبیهات، استعارات، تصاویر و زبان امروزی همراه با تمثیل، تركیب سازی، مضمون یا بی های زیبایی را در خود دارد كه البته همه اینها در كنار عناصر بومی و اصطلاحات و تركیبات زبانی گیلك، همانند: این سفر (این دفعه)، وعده خلافی، خرسخواری، تن شده، چموش پا تاوه دیده می شود كه كلمات را به راحتی دستكاری می كند و با انها فضای تخیلی می سازد.

در غزل های او حتی قافیه ها بسیار طبیعی و زیبا بجا می نمایند.

خود او می گوید: وزن و قافیه و ردیف اگر اندیشیده نآید پوشال كم بهایی است كه خار كنی را به كار نمی رود.

امّا اشعار نو و اشعار سپید از پر دغدغه ترین لحظه های سرودن شاعر بوده است كه چهره دیگر شاعر را در این قالب به خوبی می بینیم كه چقدر از ظرفیتهای بیانی، زبانی، عاطفی را با خود به همراه داشته است كه تا بدان پایه شاعری با آنهمه غزل های زیبا و دلنشین گرایش خاصی به سرودن اشعار سپید نشان می دهد.

شیون فومنی با عنوان مردمی ترین شاعر گیلان در اشعار گیلكی خود از حكایت های فولكوریك محلی سود بسیار برده است.

همچنین آثار فارسی شیون نیز عبارتند از:

* پیش پای برگ (برگزیده اشعار): این مجموعه شعر برگرفته و برگزیده اشعار فارسی شاعر از قالب غزل، مثنوی، رباعی، دو بیتی، نو و سپید از اواخر دهه چهل تا اوایل دهه هفتاد سالهای شاعری شیون است. ناشر: شاعر، چاپ اول بهار 1374.

* یك آسمان پرواز (برگزیده اشعار): این مجموعه شعر برگرفته و برگزیده اشعار فارسی شاعر از قالب غزل، رباعی، دو بیتی، شعر نو، شعر سپید از اواخر دهه چهل تا اوایل دهه هفتاد سالهای شاعری شیون است. ناشر: شاعر، چاپ اول هار 1374.

*از تو برای تو: این مجموعه در برگیرنده ی غزل، رباعی، دو بیتی، مثنوی سروده ی شاعر است، به كوشش: حامد فومنی. ناشر: خجسته، چاپ اول 1378.

* رودخانه در بهار: این مجموعه در برگیرنده ی اشعار سپید شاعر همراه با مقدمه ای از شیون در باب دیدگاه وی از شعر و زبان شعری است، به كوشش: حامد فومنی، ناشر: خجسته، چاپ اول 1378.

* كوچه باغ حرف: این مجموعه در برگیرنده ی كلیه اشعار شاعر در قالب رباعی است كه در یك كتاب گردآوری و تدوین شده است، به كوشش: حامد فومنی. ناشر: هدایت، چاپ اول 1382.

آخرین مجموعه شعر شیون فومنی با نام خیاله گرده گیج در اواسط اردیبهشت ماه هشتادوهفت پس ازتلاشهای مستمر و دلسوزانه فرزند شیون - حامد فومنی - توسط نشرثالث انتشار یافت.

این مجموعه دربرگیرنده اشعار گیلكی شیون است كه در قالب شعر نو سروده شده است این مجموعه 83 قطعه شعر سپید گیلكی با برگردان به فارسی و مقدمه حامد فومنی و دكتر احمد ابومحبوب را شامل می شود

از ویژگیهای خاص این اثر ترجمه واژگان گیلكی در پانوشت هر صفحه است واژگانی كه بعضا در هیچ یك از فرهنگ واژگان منتشر شده گیلكی دیده نمی شود.

شیون در سال 1376 هجری شمسی پس از سالها تدریس و تعلیم و تربیت فرزندان این خاك طربناك بازنشسته شد.

او در شهریورماه 1377 پس از یك دوره بیماری مزمن كلیوی و انجام پیوند كلیه در یكی از بیمارستانهای تهران روی در نقاب خاك كشید.

آرامگاهش در بقعه سلیمانداراب رشت بنا به وصیتش در كنار سردار بزرگ میرزا كوچك جنگلی است.ك/4

7294/604