'حمید علیزاده لاهیجانی' روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: افزایش و كاهش تراز آب در دریای خزر به میزان بارش و تبخیر در حوضه آبریز خزر بستگی دارد. بیشترین حوضه آبریز خزر در روسیه است و این حوضه تقریبا به اندازه كل مساحت ایران وسعت دارد؛ بنابراین آب ورودی این حوضه بویژه رودخانه ولگا و میزان تبخیر آب سطح خزر دو عامل تعیین كننده تراز آب خزر است.
وی افزود: در سال هایی كه شاهد افزایش تراز آب در خزر بودیم، ورودی آب از رودخانه ولگا افزایش یافته و تبخیر هم جبران این افزایش ورودی را نمی كرد. بنابراین تراز آب افزایش می یافت.
علیزاده گفت: اما در چند سال اخیر بویژه در سه سال گذشته كه خشكسالی شدیدی در روسیه اتفاق افتاد، تراز آب بشدت كاهش پیدا كرد، از این رو كاهش بارندگی در حوضه آبریز خزر بویژه در حوضه ولگا در روسیه و تبخیر زیاد در سطح خزر باعث كاهش تراز آب در خزر شده است.
وی در مورد تاثیر تراز آب خزر در صنعت دریانوردی اظهار داشت: نوسانات تراز آب در خزر در صنعت دریانوردی تاثیر سوء خواهد داشت. زیرا وقتی عمق آب كم شود، كشتی ها باید از بارشان كم كنند تا آبخور كشتی كه در آب فرو می رود، كمتر شود و آنها با كف دریا و رودخانه ولگا برخورد نكنند. بنابراین برای جبران آن باید یا تعداد كشتی ها یا تعداد سفرهای باری افزایش یابد.
علیزاده گفت: البته كاهش تراز آب خزر در ایران تاثیر چندانی ندارد. زیرا متوسط عمق خزر در ایران 300 تا 400 متر است. در حالی كه این میزان در روسیه پنج متر است.
دریای خزر بزرگترین پهنه آبی محصور در خشكی است. خط ساحلی دریا حدود هفت هزار كیلومتر و مساحت آن ۳۷۱ تا ۳۸۶ هزار كیلومترمربع با عمق متوسط 204 تا 212 متر و حجم آب آن نیز ۷۸۷۰۰ كیلومترمكعب برابر با 78 تریلیون و 700 میلیارد متر مكعب است.
حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا می ریزد كه بیشتر آنها از شمال غربی به دریا می‌پیوندند. بزرگترین آنها رودخانه ولگا است كه هر سال بطور میانگین ۲۴۱ كیلومترمكعب برابر با 241 میلیارد متر مكعب آب را وارد دریای خزر می‌كند.
طبیعت بسته خزر آن را منزلگاه جانوران و گیاهان منحصربه فردی كرده، اما در عین حال موجب شده است تا در مقابل آلودگی‌های كشاورزی، صنعتی و نفتی بسیار آسیب پذیر باشد. این دریا از نظر منابع نفت و گاز بسیار غنی است و ذخایر نفتی آن حدود ۱۷ تا ۳۵ میلیارد بشكه برآورد می‌شود.
علمی ( 4 ) **9014**1581
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۸:۱۱
تهران - معاون پژوهشي موسسه ملي اقيانوس شناسي گفت: برآوردها نشان مي دهد تراز آب خزر در پنج سال گذشته روند كاهشي داشته و سالانه به طور متوسط 10 تا 15 سانتي متر از آب آن كم شده است .