تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۱
گذری بر تاریخ سیاسی معاصر سوریه، به بهانه ی شصتمین سالروز "الجلاء" ( 2 و پایانی ) # دمشق ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 28/01/85 خارجی.سیاسی.سوریه.استقلال.جولان.گزارش. سوریه پس از استقلال ******************* جمهوری تازه استقلال یافته ی سوریه از همان ابتدا گرفتار جنک با کشورهای همجوار و مقابله با کارشکنی های انگلیس و آمریکا در امور خود بود، اما مصیبت بزرگتر در سال 1948 میلادی از راه رسید و این کشور را صحنه کودتاهای متعدد ساخت تا آنجا که از سوریه به عنوان کشور کودتاها یاد می شود. سهیل زکار که در مورد استقلال و تحولات پس از دوران استقلال سوریه با خبرنگار ایرنا گفت وگو کرد، معتقد است: دخالت آمریکا و متحدانش، منشاء اغلب کودتاها در سوریه بود تا آنجا که اتحاد جماهیر شوروی سابق و مصر، به عنوان دو قهرمان نجات بخش حامی سوریه در برابر دشمنی غرب، قد علم کردند. در اول فوریه ی سال 1958 میلادی، با اعلام اتحاد رسمی مصر و سوریه، کشوری واحد به نام "جمهوری متحده عربی" متولد شد. "جمال عبدالناصر" به عنوان رییس جمهوری و "صبری عسلی" نخست وزیر وقت سوریه، به عنوان معاون او برگزیده شدند. اما این وحدت، چند سالی به درازا نکشید و دو کشور بار دیگر در سال 1962 میلادی از یکدیگر جدا و مستقل شدند. به گفته ی این تاریخدان سوری، در سال های اتحاد، روز ملی سوریه نیز از تقویم حذف شد اما با استقلال دوباره و روی کارآمدن مجدد القوتلی، وی بار دیگر 17 آوریل را به عنوان روز ملی سوریه تعیین کرد. حزب بعث سوریه در سال 1943 میلادی تاسیس شد. در هشتم مارس 1963 میلادی، افسران جوان با گرایشات بعثی، طی کودتای نظامی بر ضد ژنرال "ادیب شیشکلی" حاکم نظامی وقت، قدرت را در این کشور به دست گرفتند. با گسترش ناآرامی ها در سوریه، "حافظ اسد" افسر جوان تشویق شد، در سال 1970 میلادی، با انجام یکسری اقدامات اصلاحطلبانه ، رقیبان را کنار زند و خود را دبیرکل حزب بعث حاکم بر کشور اعلام کند. حافظ اسد، تا زمان مرک عهده دار این منصب بود. جالب آن که، پس از مرک او در سال 2000 میلادی تاکنون، دبیرکل جدیدی برای حزب بعث برگزیده نشده است، زیرا این امر، مشروط به برگزاری کنگره ملی حزب بعث است که باید در آن، نمایندگان احزاب بعث از کشورهای مختلف عربی شرکت جویند. "حافظ اسد" رییس جمهوری فقید سوریه که 12 مارس 1971 میلادی در یک همه پرسی به ریاست جمهوری این کشور انتخاب شد، تا هنگام مرک و به مدت 30 سال بر سوریه حکومت کرد. در این دوران، به رغم استمرار کشمکش ها و آشوب های منطقه یی و جهانی، سوریه شاهد آرامش بود. در این مرحله، کودتاها پایان یافت و سوریه تا حدودی قانونمند شد، اما به گفته ی زکار، تاریخ نویس سوری، این کشور پیوسته با توطئه ی بیگانگان بویژه آمریکا به سبب خودداری از به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی، دست به گریبان بوده است . روز پنجم ژوئن 1967 میلادی، روز دردناکی در تاریخ سوریه است. صبح این روز، نیروی هوایی اسراییل، حمله ی نظامی بر ضد سوریه را آغاز کرد و سرانجام نیروهای هوایی کشورهای عربی بویژه مصر و سوریه را شکست داد. اسراییل پس از تصرف شهر "قنیطره" مرکز استان جولان سوریه، آمادگی خود را برای آتش بس اعلام کرد ولی تا امروز، همچنان بخشی از جولان سوریه را در تصرف دارد. شارل کامله، پژوهشگر سوری می گوید: سوریه روز دوشنبه جشن استقلال را در سرزمین آزاد شده ی قنیطره برگزار کرد تا بار دیگر بگوید، آنچه با زور گرفته شد، با زور بازپس گرفته خواهد شد. سوریه در سال 1973 میلادی وارد جنک ششم اکتبر با اسراییل شد، اما سازش "انور سادات" رییس جمهوری وقت مصر و توافقنامه ی یکجانبه ی او با اسراییل، دمشق را غافلگیر ساخت . سوریه در سال های -1982 1983 میلادی وارد درگیری با صلیبی های جدید در لبنان شد. سهیل زکار، پیامدهای شروع جنک ظالمانه ی صدام "جلاد عراق" علیه جمهوری اسلامی ایران و سپس شبیخون او به کویت را، از مهمترین نقاط عطف در تاریخ معاصر سوریه برمی شمارد. وی می گوید: حافظ اسد که همبستگی اعراب و گسترش همکاری ها و روابط جهان عرب و جهان اسلام را هدف راهبردی سوریه قرار داده بود، به علت بر حق دانستن جمهوری اسلامی ایران، روابط بسیار مستحکمی با تهران برقرار و حتی در این جنک، از ایران به عنوان اصلی ترین همپیمان خود حمایت کرد. این تاریخدان سوری می افزاید: این روابط مستحکم، نقش بسیار مهمی در منطقه بویژه در رویارویی با صهیونیست ها داشت. آزادسازی بخش هایی از جنوب لبنان و ادامه ی جهاد و مقاومت در فلسطین ثمره ی این همپیمانی است . سوریه به رهبری "بشار اسد" فرزند مرحوم حافظ اسد، از تابستان سال 2000 میلادی، تاکنون شاهد تغییرات آرام و عمیقی در عرصه های داخلی و خارجی است، گرچه همچنان بر ادامه ی خط مشی رییس جمهوری فقید اصرار می ورزد. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) امروز در گزارشی از سالروز استقلال سوریه یا "الجلاء" تصریح کرد: شورای امنیت برای خروج صهیونیست ها از جنوب لبنان، قطعنامه ی 425 را صادر کرد، اما اسراییل هرگز زیر بار آن نرفت تا این که رزمندگان مقاومت با جانفشانی، بخش های مهمی از کشور خود را در ماه مه 2000 میلادی آزاد ساختند و دشمن با ذلت و خواری فرار کرد. سانا افزود: مردم سوریه نیز با سرمشق از روحیه ی مقاومت و جانفشانی نیاکان خود، دیر و یا زود جولان را آزاد خواهند کرد. در این گزارش آمده است: سوریه جنک طلب نیست و سیاست های جنک افروزانه را دنبال نمی کند، اما اگر قرار است، در معرض تهدید سیاست های شرورانه ی دیگران باشد، دست بسته نخواهد ماند و از خود دفاع خواهد کرد. سانا خاطرنشان ساخت: امروز، سوریه بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید دشمن است و دریافته، دشمن سیاست های خود را با زور تحمیل می کند، پس راهی جز مقاومت در برابر زورگویی ها ندارد. خبرگزاری رسمی سوریه متذکر شد: از این رو رییس جمهوری سوریه در دیدار اخیر با "اکبر هاشمی رفسنجانی" رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، اعلام کرد: پیشرفت های علمی ایران بویژه در زمینه ی فناوری هسته یی ما را مسرور ساخت . خاورم 6/2130/290