كاسا - 1000، طرح جاه طلبانه آسياي مركزي

به گزارش ايرنا، در تازه ترين اين تلاشها هفته گذشته در شهر دوشنبه دورنماي اجراي اين طرح نتقال نيروي برق از تاجيكستان و قرقيزستان به افغانستان و پاكستان بررسي شد.
«خواجه محمد آصفي»وزير ذخايرآب وانرژي پاكستان كه در رأس يك هيئت وارد دوشنبه شده بود، پروتكلي را در مورد اجراي طرح كاسا - 1000 كه هزينه‌اش بيش از يك ميليارد دلار ارزيابي شده و از جانب آمريكا پشتيباني مي‌شود، با همتاي تاجيكستاني خود امضا كرد.
وزراي انرژي تاجيكستان، قرقيزستان، افغانستان و پاكستان چهارم آذر سال جاري در تركيه نيز موافقتنامه نهايي طرح موسوم به CASA-1000 را امضا كردند تا بر اساس آن دو كشور آسياي مركزي به افغانستان و پاكستان سالانه به مقدار يكهزار و 300 مگاوات نيروي برق صادر كنند.
در همين ماه دوشنبه و اسلام‌آباد اعلام كرده بودند كه اجراي اين طرح در بهار سال 2016 آغاز خواهد شد.
به گفته جانان‌اف يك مقام ديپلماتيك دوشنبه در چارچوب اين طرح تاجيكستان امكان دارد در سال 2018 به پاكستان به مقدار يك هزار مگاوات نيرو و برق دهد. سهم قرقيزستان در اين راستا 300 مگاوات تعيين شده است.
در نظر است در مرحله اول خط فشار قوي 500 كيلووات انتقال نيرو و برق از «دتكه» قرقيزستان به خجند تاجيكستان به طول 477 كيلومتر احداث شده، سپس احداث خط فشار قوي از تاجيكستان به افغانستان و از آن كشور به پاكستان به طول مسير 750 كيلومتر آغاز شود.
براساس منابع خبري محلي سند فني و اقتصادي اين طرح تهيه شده و از ماه مي سال جاري ميلادي عمليات اجرايي اين پروژه آغاز خواهد شد.
بانك جهاني، بانك توسعه اسلامي، آژانس توسعه بين‌المللي (USAID) وزارت خارجه آمريكا، وزارت همكاري‌هاي بين‌المللي بريتانيا (DFID)، آژانس توسعه بين‌المللي استراليا (AusAID) و نهاد‌هاي د‌يگر مالي آمادگي خود را براي پشتيباني مالي از طرح CASA - 1000 اعلام كرده‌اند.
براي اجراي اين طرح تاجيكستان لازم است به مقدار 320 ميليون دلار سرمايه جلب كند. ميزان سرمايه لازم براي قرقيزستان 209 ميليون، افغانستان 354 ميليون و پاكستان 209 ميليون دلار اعلام شده است.
اواخر ماه گذشته ميلادي پارلمان تاجيكستان اسناد بين‌المللي مربوط به اين طرح را تصويب كرد. بنا به گزارش وزارت ماليات تاجيكستان، براي احداث قسمت تاجيكستاني اين طرح انجمن توسعه بين‌المللي بانك جهاني 45 ميليون دلار، بانك توسعه اسلامي 70 ميليون دلار بانك بازسازي وتوسعه اروپا 110 ميليون دلار و بانك سرمايه‌گذاري اروپا 79 ميليون دلار در نظر گرفته اند. سهم دولت تاجيكستان هم 15 ميليون دلار تعيين شده است.
به گفته«جمشيد كريم‌زاده» معاون وزير ماليات تاجيكستان با برنامه پيش بيني شده درسال 2020 طرح CASA - 1000 به طور كامل اجرا شده وتاجيكستان از حساب فروش نيروي برق توسط اين خط هر ‌ساله حدود 150 ميليون دلار درآمد كسب خواهد كرد.
نبود امنيت كامل در افغانستان و آينده سياسي آن كه پروژه كاسا 1000 از آن به پاكستان مي گذرد در كنار فعاليت گروهك هاي تندرو در خاك پاكستان نيز ممكن است موجب ايجاد چالشهاي امنيتي بر سر ساخت و بهره برداي از اين طرح شود.
تامين امنيت و فعاليت منظم اين خط فشار قوي انتقال نيروي برق از طريق قلمرو افغانستان به عنوان يك مشكل جدي باقي مانده ‌است.هرچند مقامات افغانستان امنيت اين خط برق را ضمانت كرده اند و اميدوارند براي ترانزيت هر كيلو وات ساعت نيروي برق 1.25 سنت آمريكايي به دست آورند.
تاجيكستان وقرقيزستان درفصل سرما با كمبود نيروي برق مواجه بوده اما نيروي برق اضافي را كه درفصل تابستان توليد مي‌شود به دليل كمبود بازار نمي‌توانند به فروش برسانند.
فعلا تاجيكستان امكان دارد از ماه آوريل تا نوامبر به افغانستان و قرقيزستان به مقدار 1.3 ميليارد كيلووات ساعت برق را با ارزش 2.5 تا 3.7 سنت براي يك كيلووات ساعت صادر كند.
اين در حاليست كه در فصل تابستان حدود سه ميليارد كيلووات ساعت نيروي برق اين كشور به دليل كمبود خط انتقال تلف مي‌شود.
گفته مي‌شود درصورت اجراي طرح CASA - 1000 براي كشور‌هاي آسياي مركزي و آسياي جنوبي راه به بازار انرژي منطقه باز خواهد شد.
درهمين حال دو مؤسسه تحقيقاتي ازبكستان گفته‌اند كه با توجه به مشكلات جغرافيايي منطقه براي اجراي طرح CASA - 1000 حدود دو ميليارد دلار لازم است. همچنين محققان ازبك معتقدند كه درپي توسعه اقتصاد تاجيكستان وقرقيزستان تقاضا براي برق در اين كشور‌ها بيش‌تر شده و اين دو كشور نمي‌توانند در فصل تابستان به افغانستان و پاكستان شش ميليارد كيلووات ساعت برق صادر كنند.
به اعتقاد كار‌شناسان ازبك تنها در صورت احداث نيروگاههاي راغون تاجيكستان و قمبرآته قرقيزستان كه تاشكند براي احداث انها به صورت جدي مخالفت دارد انتقال نيروي برق به طور منظم به كشور‌هاي آسياي جنوبي تامين خواهد شد.
آساق**1663**1590