ایدز بلایی كه بی صدا می آید

به گزارش ایرنا، نخستین نشانه بیماری ایدز در سال 1981میلادی در آمریكا و در بین معتادان تزریقی مشاهد شد و پزشكان در ایران اولین نمونه این بیماری در كودك 6 ساله هموفیلی در سال 1365 شناسایی كردند.
براساس بررسی های علمی، موج نخست این بیماری در ایران براثر تزریق خون آلوده به ویروس اچ آی وی به وجود آمد و سپس استفاده مشترك از سرنگ مشترك دربین معتادان تزریقی موج دوم را به وجود آورد.
اما آنچه كارشناسان بهداشتی و درمانی را در زمینه گسترش بیماری ایدز در البرز نگران كرده است، وجود چهار زندان بزرگ كشور در كرج مركز این استان است.
هر چند كارشناسان بهداشتی و درمانی البرز آمار دقیقی ازتعداد مبتلایان به ویروس
'اچ . آی . وی ' در استان ارایه نداده ند، اما می گویند این بیماری به واسطه عوامل مختلف مانند رفتارهای پرخطر جنسی و تزریق مشترك مواد مخدر توسط معتادان روند افزایشی دارد.
زهرا آقایی رئیس هیات مدیره انجمن همیاران سلامت پرور البرز می گوید: ملاقات خانواده های زندانیان با همسران خود در مكان های پیش بینی شده و اسكان این خانواده ها در اطراف زندان ها از عوامل افزایش ابتلا به بیماری ایدز در البرز است.
وی اظهار داشت: رفتارهای پرخطر جنسی در اطراف زندان ها، سن ابتلا به ایدز در البرز را كاهش داده است.
آقایی گفت: این رفتارها سبب شده تا مسیر انتقال اچ.آی.وی از تزریق مشترك مواد مخدر به رفتار پرخطر جنسی تغییركند.
وی بیان داشت: میزان آسیب های اجتماعی به خاطر مهاجرت زیاد در استان البرز نسبت به سایر مناطق كشور بیشتر است و زمینه برای گسترش این معضل بیشتر می كند.
رئیس هیات مدیره انجمن همیاران سلامت پرور البرز افزود: اكنون بسیاری از خانواده های زندانیان مناطق دیگر كشوربه صورت موقت در نزدیكی زندان های كرج سكونت گزیده اند و این امر سبب شده تا آسیب های اجتماعی در البرز بیشتر شود.
وی گفت: برای پیشگیری و كنترل این بیماری خطرناك برنامه های بهداشتی در محدوده زندان های كرج به اجرا درآمده كه براساس آن افراد مشكوك به صورت رایگان و محرمانه مورد آزمایش خونی قرار می گیرند.
آقایی اظهار داشت: جواب آزمایش ها در مدت 75 ساعت در اختیار افراد قرار می گیرد.
رئیس هیات مدیره انجمن همیاران سلامت پرور البرزگفت: امسال برای خانواده های مددجویان ندامتگاه قزلحصار كرج برنامه آموزشی و پیشگیرانه برگزار كردیم.
وی افزود: این انجمن در سال تحصیلی جاری نیز برای دانش آموزان دختر و پسر برنامه آموزشی و هشدار دهنده برگزار كرد تا قدرت نه گفتن دانش آموزان به پیشنهادهای خطرناك تقویت شود.
آقایی با اشاره به هزینه های گزاف كنترل بیماری ایدز در كشور اظهار داشت: بهترین مسیر برای مهار این بیماری پیشگیری است زیرا درمان بیماران در هر ماه بین 10 میلیون تا 18 میلیون ریال است.
وی گفت: این رقم برای بیمارانی كه به مرحله نهایی می رسند ماهانه 2 میلیارد تا 3 میلیارد ریال است.
آقایی تاكید كرد كه دولت امر غربالگری را به خوبی در این زمینه پیش برده و كوتاهی نكرده است.
رئیس هیات مدیره انجمن همیاران سلامت پرور البرزگفت: اكنون 32 زن و كودك مبتلا به ویروس اچ . آی . وی زیر پوشش این انجمن قرار دارند.
وی ادامه داد: این انجمن در كنار پیشگیری و درمان ایدز، برنامه های آموزشی مهارتی در زمینه خیاطی و ... برای مبتلایان مددجوی تحت پوشش خود برگزار كرد و 80 درصد آنان مشغول بكار شده اند تا افسردگی خارج شوند.
وی بیان داشت: در بین مددجویان،مادرانی آبرومند و انسان های شریف هستند كه ناخواسته گرفتار بیماری ایدز شده اند كه باید مورد حمایت قرار گیرند.
دكتر حجت الله براتی مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرز نیز می گوید: ایدز یك بیماری واحد نیست بلكه مجموعه ای از حالات و علائم است كه وقتی سیستم ایمنی بدن به وسیله ویروسی به نام HIV آسیب می بیند، بوجود می آید.
وی ادامه داد: اچ آی وی (HIV) از حروف اول كلمات (Human Immunodeficiency Virus) گرفته شده است. معنای فارسی این كلمات « ویروس نقص سیستم ایمنی انسانی» است. HIV یك رتروویروس است كه حاوی RNA و دارای پوشش است.
براتی گفت: این ویروس سلول های خاصی از بدن را كه در مقابل انواع بیماری ها دفاع می كنند ، نابود می كند. وقتی ویروس اچ آی وی سیستم ایمنی بدن انسان را به حدی ضعیف كند كه دیگر نتواند فرد مبتلارا در مقابل بیماری هایی كه به طور عادی آنها را مهار می كرده محافظت كند، این فرد وارد مرحله ای از بیماری خود شده كه به اختصار ایدز نامیده می شود.
وی یادآور شد:بیش ازسی سال از شناسایی اولین مورد ابتلا به ویروس HIV می گذرد. اصولا این ویروس در خارج از سلول زنده، قادر به ادامه حیات نیست.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرز گفت: ویروس اچ آی وی می تواند در مایعاتی از قبیل خون ، مایع منی، ترشحات واژن و شیر مادر یافت شود.
وی ادامه داد: ایدز از طریق تماس جنسی با فرد مبتلا، از مادر مبتلا به فرزند( قبل از تولد یا حین زایمان و یا از طریق شیردهی پس از تولد ) ، از طریق خون یا فرآورده های خونی آلوده ( مانند انتقال خون و یا پیوند اعضاء ) ، از طریق استفاده از سوزن ، سرنگ و دیگر وسایل تزریق آلوده به ویروس ( مانند استفاده از سرنگ مشترك در معتادان تزریقی و یا در هنگام خالكوبی) انتقال می یابد.
براتی گفت: با توجه به راه های انتقال HIV،‌ تمام افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند و این بیماری به هیچ گروه خاصی از افراد اختصاص ندارد.
وی بیان داشت: مصرف كنندگان تزریقی مواد مخدر، افرادی كه روابط جنسی محافظت نشده با افراد مختلف (همجنس یا جنس مخالف) دارند،‌ دریافت كنندگان مكرر خون، همسر یا شركای جنسی افراد بیشتر در خطر ابتلا به این ویروس هستند.
براتی تاكید كرد كه درعین حال ویروس HIV از راه های ذیل به افراد دیگر منتقل نمی شود : تماس عادی مانند با هم كار كردن،‌ هم صحبتی،‌ همسفری،‌ دست دادن،‌ بوسیدن و سایر روابط اجتماعی ‌مانند سوار شدن در یك اتوبوس و تاكسی، استفاده مشترك از حمام،‌ استخر و توالت، لباس،‌ پوشاك،‌ پتو و رختخواب، عطسه،‌ سرفه و نیش حشرات، تماس پوست سالم با ترشحات جنسی مردانه و زنانه، بزاق، ادرار،‌ اشك،‌ عرق و محتویات معده فرد آلوده به ویروس.
وی بیان داشت: پس از ورود HIV به بدن ، این ویروس شروع به تكثیر در سلول های اصلی سیستم ایمنی ( عمدتا سلوهای CD4 و ماكروفاژها ) می نماید.
براتی گفت:به دوره بین ورود عفونت و تولید آنتی بادی های قابل سنجش،‌ دوره نهفتگی یا پنجره اطلاق شده كه می تواند از دو تا دوازده هفته به طول بینجامد.
وی ادامه داد: در این مدت، فرد ممكن است دچار عفونت حاد HIV شده كه به آن عفونت اولیه HIV نیز گفته می شود. در این گونه موارد، عفونت فرد با وجود نتیجه منفی آزمایش ،‌ بسیار مسری است.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرزگفت: فرد مبتلا به ویروس HIV ممكن است تا 10 سال یا بیشتر ،‌ بدون علامت بماند. این مدت از لحاظ انتقال HIV دارای اهمیت می باشد.
وی ادامه داد: در نهایت پس از مدتی (كه مدت آن از یك فرد به فرد دیگر متفاوت می باشد ) با تخریب لنفوسیت های CD4 و دیگر سلول های ایمنی، نشانگان پیشرونده نقص ایمنی یا بیماری ایدز پدید می آید.
وی اظهار داشت: پیشرفت به این مرحله ،‌ به عواملی همچون نوع عفونت HIV ، سن فرد ، ‌دیگر عفونت ها و عوامل ژنتیكی ، مرتبط است.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرز گفت: بیماری ایدز درمان قطعی ندارد، ولی درمانی كنترلی با عنوان درمان ضد ویروسی برای آن در نظر گرفته شده است.
براتی افزود: درمان ضد ویروسی (ART) به داروهایی اطلاق می شود كه تكثیر HIV را متوقف نموده و یا آن را مهار می نماید . هدف از این درمان ،‌ طولانی كردن و بهبود كیفیت زندگی فرد مبتلا از طریق سركوب هر چه بیشتر تكثیر ویروس HIV و نیز كاهش احتمال انتقال این ویروس به فرد سالم می باشد.
وی بیان داشت: رژیم معمول درمانی متشكل از سه نوع داروی ART در تركیب با یكدیگر بوده كه برای سركوب مراحل مختلف چرخه حیات ویروس به كار می روند.
این مسئول بدون اشاره به تعداد دقیق مبتلایان به بیماری ایدز در البرز به وضعیت این بیماری در جهان و ایران پرداخت و گفت:براساس گزارش های جهانی درسال 2015 ، حدود 9/36 میلیون نفر مبتلا به این بیماری در جهان شناسایی شدند.
وی اظهار داشت: با وجود اینكه میزان بروز سالانه موارد جدید عفونت HIV در حال كاهش است، اما شیوع این بیماری به دلیل كاهش مرگ و میر ناشی از آن (با توجه به دسترسی بیشتر بیماران به درمان های ضد ویروسی) در حال افزایش است.
وی افزود: در عین حال 50 درصد از جمعیت بالغ مبتلا به HIV را زنان تشكیل می دهند.
این مسئول گفت: اولین مورد HIV در ایران در سال 1365 در یك كودك 6 ساله مبتلا به هموفیلی كه از فاكتورهای انعقادی آلوده به ویروس HIV وارداتی از اروپا استفاده می كرد،‌ تشخیص داده شد.
وی ادامه داد:پس از آن تا سال 1374 موارد معدودی در سال گزارش و ثبت شده است . در سال 1375 با شناسایی همه گیری در برخی از زندان های كشور ، موارد شناخته شده به یكباره افزایش چشمگیری یافت و این سیر صعودی تا سال 1383 ادامه داشت.
براتی گفت: در سال 1383كل موارد شناخته شده در طی یك سال به حداكثر رسید و سپس با شیبی ملایم روندی كاهشی یافت.
وی ادامه داد: بر اساس نظام جامع مدیریت داده های آماری اچ آی وی كشور ،‌ تا تاریخ 1/7/1394 مجموعا 30 هزار و 183 نفر مبتلا به اچ آی وی شناسایی ،‌ ثبت و گزارش شده است كه 85 درصدآنان را مردان و 15درصد‌را زنان تشكیل می دهند.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرزاظهار داشت: 52درصد موارد ثبت شده نیز در گروه سنی 21 – 35 سال هستند. بر اساس این نظام گزارش دهی از كل موارد شناخته شده تعداد 7387 نفر فوت ثبت شده است.
وی گفت: علل ابتلا به اچ آی وی در بین كل مواردی كه از سال 1365 تا كنون ثبت شده به ترتیب تزریق با وسایل مشترك در مصرف كنندگان مواد 67 درصد ، رابطه جنسی 18درصد و انتقال از مادر به كودك 2 درصد بوده است.
براتی اظهار داشت: راه انتقال 12درصد از این گروه نیز نامشخص مانده است. این در حالی است كه الگوی راه انتقال و درصد ابتلای زنان و مردان در سال های اخیر تغییر كرده است.
وی ادامه داد:ازكل موارد شناسایی و گزارش شده در طول شش ماهه اول سال 1394، 34 درصد موارد ثبت را زنان و 66 درصد آنان را مردان تشكیل می دهند و راه احتمالی انتقال در 39 درصد موارد اعتیاد تزریقی ، 41 درصد روابط جنسی ، 3 درصد مادر به كودك و در 17 درصد راه احتمالی ابتلا بیان نشده است.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیردانشگاه علوم پزشكی البرزگفت: در سال 94 هیچ مورد ابتلا جدیدی از طریق خون و فرآورده های خونی ثبت نشده است .البته در ایران نیز مانند سایر كشورها ، موارد شناسایی شده تنها بخشی از كل موارد مبتلایان است.
وی اظهار داشت:با اینكه در سال های گذشته اقدامات موفقی برای كنترل همه گیری در مصرف كنندگان تزریقی اعمال شده و منجر به كاهش شیب رشد همه گیری در این گروه شده است ،‌ با این وجود هنوز عمده ترین عامل گسترش همه گیری در ایران مصرف تزریقی مواد است ، ‌چرا كه تزریق با وسایل مشترك به صفر نرسیده است.
این مسئول گفت: در چند سال اخیر نشانه هایی از افزایش نقش انتقال جنسی HIV در ایران رخ داده است . طی این سالها سهم موارد شناسایی شده ابتلا از راه انتقال جنسی به طور مداوم افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: همچنین در سال های اخیر نشانه هایی از افزایش شیوع مصرف تركیبات مت آمفتامینی و افزایش رفتارهای جنسی پرخطر بعد از مصرف این تركیبات نیز موجب نگرانی های جدی شده است.
براتی گفت:با توجه به مقایسه آمار موجود در چند سال اخیر، تعداد زنان مبتلا به HIV افزایش یافته است.
وی افزود:با توجه به معضل اعتیاد و نیز رفتارهای جنسی پرخطر و از طرف دیگر عدم آگاهی كافی نوجوانان و جوانان از راههای انتقال و پیشگیری و حفاظت از عفونت HIV/AIDS و همچنین با توجه به بار مالی بیماری ایدز و تحمیل بار اقتصادی – اجتماعی سنگینی كه به از دست رفتن نیروهای جوان و كارآمد كشورها منجر می شود و در نهایت آثار مخرب آن در آموزش و پرورش ،‌كشاورزی ،‌ صنعت و توسعه ،‌ حمایت و همراهی تمام سازمانها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی در امر آموزش و ارتقاء سطح آگاهی در جامعه برای پیشگیری از بیماری ضروری است.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیردانشگاه علوم پزشكی البرز گفت: استان البرز دور نمایی از كشور است و اكنون در كشور افزایش آمار از راه جنسی وجود دارد و در البرز هم همین طور است .
وی خاطر نشان كرد: انتقال بیماری ایدز طی سه موج تا كنون انتقال می یافت كه در موج و اول انتقال خون بود، موج دوم تزریق و موج سوم كه اكنون شایع است از طریق مشكلات جنسی و انتقال جنسی است.
دكتر براتی بیان داشت: شواهد نشان می دهد كه در بین خانم ها شایع تر است و مشكلات جنسی مطرح است.
وی با بیان اینكه افزایش فعالیت های آموزشی نقش بسزایی در كاهش انتقال بیماری دارد، گفت: اكنون در استان البرز دسترسی به خدمات مشاوره ای و تشخیص فراهم شده است و تست تشخیص HIVدر تمام مراكز بهداشتی و مشاوره ای به صورت رایگان انجام می شود.
این مسئول ادامه داد:تقویت مراكز بیماری های رفتاری ، راه اندازی مركز مشاوره ای زنان ، ایجاد مراكز كاهش آسیب زنان، راه اندازی مراكز گذری از دیگر خدماتی است كه دانشگاه علوم پزشكی انجام داده است.
وی گفت: اكنون امكانات مشاوره ای و خدمات كاهش آسیب فراهم است و تجهیز واحد های تشخیصی نیز انجام شده است.
براتی اظهار كرد: افزایش فعالیت های كنترلی در مراكز دندانپزشكی البرز از دیگر اقدامات است.
وی بیان داشت: مدارس براساس برنامه استراتژیكی ایدز ابلاغ می شود و اداره كل آموزش و پرورش كمك كند تا بتوانیم دانش آموزان رفتارهای پر خطر روش های پیشگیری انجام شود و در دانشگاه ها ، پادگان ها این آموزش ها انجام می شود و می بایست همه ارگان های ذیربط كمك كنند تا ورود ما برای آموزش به این بخش ها فراهم شود.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشكی البرز گفت: رسانه ها می توانند در این بخش با اطلاع رسانی و تبلیغات بی پرده كمك كنند.
وی افزود: در گذشته امكانات تشخیص ایدز در استان یك جا بود اما اكنون در تمام مراكز بهداشتی درمانی تشخیص تست سریع وجود دارد.
براتی بیان داشت : در سه ماهه اول سال جاری خط مشاوره ای تلفنی ایجاد می شود و ما وظیفه داریم اكثر بیماران تحت درمان قرار بگیرند.
وی در خصوص آمار افراد حامل ویروس hIvگفت: در سراسر كشور الگوی یكدیگر هستند و آمار كشوری نمونه آماری از سایر استان ها است.
وی افزود: اكنون بحث كاهش انتقال از مادر به كودك مطرح است، چرا كه تشخیص به موقع یكی از برنامه ها است و از تولد كودك HIVجلوگیری می شود.
با این حال بیماری یا ویروس خطرناك ایدز با چندشیوه عمده تزریق خون آلوده، استفاده مشترك از سرنگ آلوده در بین معتادان تزریقی ، رفتار پرخطر جنسی و انتقال از مادر به جنین گسترش می یابد نیازمند اقدامات پیشگیرانه با اطلاع رسانی گسترده در كشور و استان البرز است.
انتقال چهار زندان بزرگ كشور و انتقال زندانیان به استان های محل سكونت خود از مواردی است كه می تواند به پیشگیری و كنترل بیماری ایدز در البرز كمك كند.
همچنین اجرای طرح غربالگری به صورت گسترده و محرمانه و جمع آوری معتادان كارتن خواب و تزریقی و ساماندهی آنان از دیگر مواردی است كه به كاهش این بیماری خطرناك كمك می كند.
با این حال تا زمان انتقال زندان ها و زندانیان، غربالگری ایدز در این مكان ها ضروری به نظر می رسد ضمن آنكه باید روش مناسبی برای پیشگیری خانواده های زندانیان و دیگر افراد جامعه به این بیماری در البرز و كشور اتخاذ شود.
7410/1535