گاهی كودكان از سوی افرادی كه باید توسط آنان، محبت ببینند ، مورد آزار قرار می گیرند و متاسفانه گاهی بر اثر این آزارها جان خود را از دست می دهند و یكی از راه های جلوگیری از وقوع چنین پیشامدهایی ، گسترش خدمات اورژانس اجتماعی از جمله خط تلفن های كودك آزاری است.
كودك آزاری یا بدرفتاری با كودك به آزار جسمی، جنسی، روانی یا غفلت از یك كودك از سوی پدر و مادر یا مراقبان دیگر كودك، اطلاق می شود.
كودك آزاری می تواند در خانه یا در سازمان یا حتی در مدارس رخ دهد كه شدیدترین نوع آن سوء رفتارجنسی است و در این بین مردم یعنی اطرافیان كودك كه شاهد كودك آزاری هستند یا حتی رهگذرانی كه متوجه موردی از كودك آزاری می شوند می توانند با یك تلفن ساده با شماره 123، كودك را از كودك آزاری و حتی در مواردی از خطر مرگ نجات دهند.
آمار و ارقام دقیقی از كودك آزاری در ایران در حال حاضر در دست نیست هرچند كه شیوع اعتیاد به ویژه روند رو به رشد اعتیاد در زنان به عنوان حامیان اصلی كودكان و نیز افزایش آسیب های اجتماعی ، آزارهای جسمی ، جنسی و روانی كودكان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
از این رو یكی از مخاطبان هدف خدمات اورژانس اجتماعی بهزیستی كشور، كودكان و مسائل مربوط به كودك آزاری است.
خدمات اورژانس اجتماعی، فعالیت هایی است كه به مردم خدمات روانشناختی و مددكاری اجتماعی در خصوص بحران های فردی و خانوادگی و اجتماعی، ارائه می دهد.
برنامه اورژانس اجتماعی شامل چهار فعالیت خط تلفن 123 ، مركز مداخله در بحران ، خدمات سیار و پایگاه خدمات اجتماعی است كه مردم در تماس یا مراجعه به هریك از پایگاه ها می توانند كودكی را از كودك آزاری نجات دهند.
**كودك آزاری ها را با تلفن 123 مطرح كنید
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور درباره شماره تلفن 123 به خبرنگار ایرنا می گوید: شماره تلفن 123 به خاطر سه رقمی بودن به راحتی برای همه مردم به ویژه كودكان سهل الوصول است.
دكتر حسین اسدبیگی می افزاید: این شماره تلفن در 190 شهرستان كشور قابل شماره گیری است و مردم می توانند موارد كودك آزاری، همسرآزاری و خودكشی را به آن گزارش كنند.
وی یادآور می شود: از 142 هزار تماسی كه سال گذشته در خصوص مشكلات مربوط با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن 123 گرفته شد ، هفت تا هشت درصد آن مربوط به كودك آزاری بود.
**گزارش كودك آزاری به صورت حضوری رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور می گوید : مراكز مداخله بحران بهزیستی نیز مانند خط تلفنی 123 در 190 شهرستان قابل دستیابی است و مردم می توانند به صورت حضوری به این مراكز مراجعه كرده و موارد كودك آزاری، همسرآزاری و خودكشی را اطلاع دهند.
اسدبیگی می افزاید: در بسیاری از مواقع ، موارد كودك آزاری كه تلفنی یا از طریق خودروی خدمات سیار گزارش می شود به مراكز مداخله در بحران ارجاع داده می شوند چون در مراكز مداخله در بحران در مركز استان علاوه بر روانشناس و مددكار، پزشك و پرستار و مشاور حقوقی هم داریم.
**298خودروی سیار برای رسیدگی به كودك آزاری ها
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور می گوید: خدمات سیار اورژانس اجتماعی شامل تیم خدمات سیار است كه یك روانشناس، یك مددكار و یك راننده در خودروهای مخصوص با آرم اورژانس اجتماعی موسوم به خودروی خدمات سیار به مواردی مانند كودك آزاری یا همسرآزاری رسیدگی می كنند.
اسدبیگی می افزاید: 298 خودروی خدمات سیار در شهرستان های مختلف به تعداد یك یا چند خودرو در مراكز اورژانس اجتماعی یا مراكز مداخله در بحران فعالیت می كنند.
وی خاطرنشان می كند: موارد كودك آزاری از طریق خط 123 به این تیم ها گزارش داده شده و آنها با روانشناس و مددكار به محل اعزام می شوند.
وی تصریح می كند: گاهی نیز این خودروها در مناطق آسیب خیز، حاشیه ای و پرجمعیت در شهرستان ها مستقر می شوند و مردم به آنها مراجعه می كنند.
**داستان تیم سیار و یك كودك دو ساله
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور به یك مورد گزارش خدمات تیم سیار اشاره می كند و می گوید: طی ماه جاری، یك مورد كودك آزاری به كارشناسان تیم سیار مركز اورژانس اجتماعی نیشابور گزارش می شود كه زنی سالخورده كودكی با آثار ضرب و شتم را به یك مركز پزشكی آورده بود.
اسدبیگی می افزاید : كارشناسان تیم سیار با خودرو عازم محل مطب شده و آنجا با پسربچه دو ساله وپیرزنی مواجه می شوند كه این زن سالخورده از روی دلسوزی كودك را به مطب آورده بود ؛ روی صورت كودك به ویژه اطراف چشمان و بدن او، آثار كبودی مشهود بود.
وی ادامه می دهد: پس از گرفتن عكس از نقاط مختلف بدن كودك به ویژه اطراف چشمان كودك، پاها وآلت تناسلی، كودك آزاری جسمی كاملا مشهود و محرز می شود.
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور می گوید: ابتدا امیدی به زنده ماندن كودك نبود و بلافاصله به بیمارستان بخش اطفال ارجاع داده شده و برای كاهش درد به او سرم و مورفین تزریق می شود.
اسدبیگی می افزاید: تیم سیار اورژانس اجتماعی در بیمارستان پیگیر سلامتی كودك بوده تا اینكه پس از حضور رییس پزشكی قانونی وتنظیم صورتجلسه كودك آزاری از سوی اطرافیان پس از چند روز بستری در بیمارستان با دستور وحكم دادستانی به شیرخوارگاه حضرت علی اصغر (ع) مشهد اعزام می شود و پیگیری های قضایی وانتظامی تا الان از خانواده كودك ادامه داشته و مادر اصلی كودك و مردی كه مجرم اصلی این كودك آزاری است دستگیر شده ودر زندان بسر می برند.
**چگونگی گزارش های كودك آزاری به مراكز مختلف
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور می گوید: برای ارائه خدمات سیار از سوی خودروها ، هم مردم تماس می گیرند و هم از جاهای مختلف مانند نیروی انتظامی ممكن است با مركز مداخله در بحران تماس بگیرند و موارد كودك آزاری را گزارش دهند.
اسدبیگی می افزاید: حتی ممكن است كسی حضوری به مركز مداخله در بحران مراجعه كند و بگوید كه یك نفر را در خانه دارند كتك می زنند به دادش برسید و مركز به محل، خودرو اعزام می كند.
**دردسرهای نجات كودك از خانواده آزاردهنده
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور در ادامه به مشكلات نجات كودكان از خانواده های آزاردهنده اشاره می كند و می گوید: در موارد زیادی دیده شده كه مددكاران و روانشناس جان بر كف اورژانس اجتماعی برای كمك به افراد آزاردیده و در معرض آسیب مراجعه می كنند و حتی در حضور نیروی انتظامی نیز به آنان حمله می شود.
اسدبیگی می افزاید: بطورمثال دو ماه پیش همكار ما با حكم قضایی در تهران به خانه ای اعزام شدند تا كودكی كه در خانواده ای معتاد بود و از او برای گدایی و تكدی گری سوء استفاده می شد، نجات دهند.
وی تصریح می كند: به این كودك مواد مخدر خورانده می شد بنابراین با حكم قضایی، خانم مددكار همراه نیروی انتظامی، كودك را از خانواده گرفت اما پدر از راه رسید و در خیابان با مشت به دهان این مددكار كوبید و او را در حضور نیروی انتظامی به زمین پرت كرد؛ این اتفاق چون خیلی سریع بود نیروی انتظامی نتوانست به موقع واكنش نشان دهد.
اسدبیگی می گوید : بنابراین كارشناسان اورژانس اجتماعی در ماموریت ها ممكن است آسیب هایی نیز ببیند و تهدید هم بشوند؛ به ویژه در شهرستان های كوچك كه همه یكدیگر را می شناسند، كارشناسان اورژانس اجتماعی، كار خطرناكی دارند.
**شوكر برای كارشناسان اورژانس اجتماعی؛آری یا خیر؟
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور با اشاره به برخوردهای بد از سوی آزاردهندگان كودك یا همسر با كارشناسان اورژانس اجتماعی ، تصریح می كند: مدتی بود كه ما تردید داشتیم كارشناسان اورژانس اجتماعی را به شوكر و افشانه یا اسپری برای دفاع از خود ، مجهز كنیم یا خیر و این مساله را از مراكز استانی نظر خواهی كردیم و نهایتا به این نتیجه رسیدیم كه خطر تحویل شوكر به كارشناسان ، بیشتر از مزیت آن است و اصلا از آن دست كشیدیم.
اسدبیگی می افزاید: در مورد افشانه یا اسپری دفاع از خود هم به این نتیجه رسیدیم كه نبودنش بهتر است چون ممكن است با دیدن این وسیله ارتباط حرفه ای بین مراجعین و مددكار و روانشناس ما به هم بخورد و در آن اختلال ایجاد شود و از سوی دیگر اگر آن وسیله به دست افراد مقابل بیفتد ممكن است علیه كارشناسان اورژانس اجتماعی استفاده شود در نتیجه اصلا از خیر آن گذشتیم.
وی خاطرنشان می كند: به این نتیجه رسیدیم كه مهارت های ارتباطی برای كارشناسان اورژانس اجتماعی بهتر از ابزار دفاعی است؛ این كارشناسان با قوی شدن مهارت های ارتباطی می توانند طرف مقابل را دعوت به آرامش كنند و بطور منطقی و مناسب به افراد در معرض آسیب و بحران خدمت رسانی كنند.
اسدبیگی یادآور می شود: بیشترین آموزش هایی كه در سال های گذشته در سازمان بهزیستی داده شده به كارشناسان اورژانس اجتماعی بوده است.
**كودك آزاری هایی كه گزارش شدند
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور می گوید: در مجموع حدود 24 هزار مورد كودك آزاری به اورژانس اجتماعی بهزیستی در سال گذشته گزارش شد كه این موارد یا در مراجعه به خودروهای سیار، یا تلفن 123 یا مراجعه حضوری به مراكز مداخله در بحران مطرح شده اند.
**برخی خانواده ها صلاحیت نگهداری كودك را ندارند
رئیس مركز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی كشور تصریح می كند: برخی خانواده ها صلاحیت نگهداری كودك را ندارند و بودن كودك در خانواده منجر به آسیب های جدی به كودك و همچنین عواقب آن در بزرگسالی می شود.
اسدبیگی تاكید می كند: بنابراین در این موارد معدود مجبوریم كودك را از خانواده بگیریم.
گزارش از سادات حسینی خواه
اجتمام(5)**9185 ** 1569
تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۲:۴۶
تهران - ایرنا - داد وفریاد های فراوان پسربچه دو ساله ، دل هر فردی را به درد می آورد و تصور نمی شد كه با این آثار كبودی، سوختگی با سیم و عفونت در بدنش، زنده بماند اما چه خوب كه تلفن 123 بود و با یك تلفن، این خردسال نجات یافت.