آشنایی با مسمومیت ها و راه های پیشگیری

به گزارش روز شنبه ایرنا از دانشگاه علوم پزشكی تهران، بهترین كار برای پیشگیری از خوردن دوز تكراری دارو، یادداشت كردن دفعات مصرف دارو می باشد.
‏ایجاد استفراغ در فردمسموم، همیشه بهترین راه خارج كردن سم از بدن نیست. همچنین باید ‏از خوراندن مایعات به فرد مسمومی كه بیهوش می باشد، خودداری كرد.‏

** مسمومیت ناشی از داروها و مواد مخدر
- شایع ترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی می باشد. بهترین كار برای پیشگیری از خوردن دوز تكراری دارو، یادداشت كردن دفعات مصرف دارو است.
- بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممكن است منجر به مرگ نشود ولی مقادیر بالای این داروها می توانند منجر به صدمات دائمی كبد و كلیه فرد مسموم شود.
- همیشه داروها را مطابق با توصیه پزشك یا داروساز مصرف نمائید.
- در برخورد با فرد مسموم غیر هوشیاری كه در كنارش بسته های داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی و عدم القاء استفراغ در این فرد، بسته های دارویی را همراه بیمار به بیمارستان ببرید.
- فرآورده های تقلبی تمجیزك و نورجیزك، نه تنها سبب ترك اعتیاد نمی شوند بلكه در اغلب آنها مواد سمی و كشنده وجود دارد.
- سكته های قلبی و مغزی، تشنج، نارسایی كبد، كلیه و تخریب سلولهای مغزی و عضلانی از عوارض مسمومیت با قرص اكستازی و شیشه می باشند.
- آیا می دانید مصرف همزمان موادمخدر با برخی از داروهای خواب آور و آرام بخش می تواند سبب بروز مسمومیت های شدید و حتی مرگ در فرد مصرف كننده شود؟

** بروز مسمومیت ها در كودكان
- موادشیمیایی،شوینده و سفیدكننده را در منزل دركمدهای دارای قفل و دور از دید و دسترس كودكان قرار دهید.
- بلع باطری در كودك می تواند با عوارض جدی همراه باشد. در این موارد كودك را سریعاً به یك مركز درمانی منتقل كنید.
- از نگهداری شربت متادون در داخل یخچال و در كنار بقیه نوشیدنی ها خودداری نمایید.
- مسمومیت اتفاقی در اثر بلع نفت در كودكان بسیار خطرناك است. در صورت بلع نفت توسط كودك هر چه سریع تر او را به نزدیك ترین مركز درمانی منتقل نمایید. اگر كودكی نفت را ببلعد كشنده نیست ولی اگر كودك وادار به استفراغ شود این امر می تواند منجر به مرگ وی شود.

** مسمومیت با گاز منوكسید كربن
- منوكسید كربن گازی بی رنگ، بی بو و بدون طعم و غیر محرك است كه در اثر سوختن ناقص سوخت ها حاصل می شود.
- علایم تماس طولانی با منوكسیدكربن، سردرد، گیجی، ضربان شدید شقیقه ها، وزوز گوش و خواب آلودگی است. در ادامه تماس، فرد مسموم دچار تهوع، استفراغ، تپش قلب، كاهش هوشیاری، آسیب دائمی عصبی، كما و مرگ شود.
- سرد بودن لوله دودكش بخاری، دلیل بر خارج نشدن دود و گاز سمی است.
- استفاده از آب گرمكن نفتی،گازی یا دستگاه پكیج درداخل محیط حمام و یا محیطهای كوچك دربسته می تواند منجر به سوخت ناقص و مسمومیت با گاز شود.

** مسمومیت های ناشی از مواد غذایی و گیاهان سمی
- ازمصرف كنسروهایی كه در قوطی آنها آثار نشت،برآمدگی و فرورفتگی و زنگ زدگی مشاهده می شود، خودداری كنید.
- نوعی از مسمومیت غذایی موسوم به 'بوتولیسم' از كشنده ترین انواع مسمومیت هاست. این سم در مواد غذایی كه در شرایط نامناسب و غیربهداشتی تهیه و نگهداری شوند ایجاد می شود.علایم آن به صورت تاری دید، دوبینی، افتادگی پلك، عدم توانایی حركتی، سختی در بلع، اختلال تكلم و یبوست ظاهر می شود.
- مسمومیت با گیاهانی مانند خرزهره، دیفن باخیا، گل انگشتانه، آزالیا، شوكران و كرچك می تواند كشنده باشد.
- مسمومیت با قارچهای سمی بسیار خطرناك است. از مصرف قارچ هایی كه نوع آنها را نمی شناسید جداً خودداری كنید.
- برخی از داروهای گیاهی در صورت مصرف بیش از حد یا نابجا می توانند مسمومیتهای منجر به مرگ ایجاد كنند.
- بخور اوكالیپتوس در صورتیكه به اشتباه خورده شود، حتی در مقادیر كم (یك قاشق) می تواند كشنده باشد. از القای استفراغ در مسمومیت با این فرآورده خوداری نموده و مصدوم را سریعاً به بیمارستان منتقل نمایید.

** مسمومیت با سموم دفع آفات و مواد شیمیایی و شوینده
- در هنگام استفاده از فرآورده های شیمیایی و سموم مختلف، برچسب روی بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمائید.
- در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاك كننده پنجره ها را باز كنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
- از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمك و جرم بر با فرآورده های سفید كننده جداً خودداری كنید. بخارات و گازهای ناشی از این اختلال بسیار سمی و خفه كننده است.
- درصورت تماس سموم دفع آفات با پوست،ناحیه آلوده را با مقادیرفراوان آب و صابون شستشو دهید.
- علایم و نشانه های مسمومیت با برخی از سموم می تواند به صورت تاخیری ظاهر شوند.
- درصورت تماس پوست و یا چشم با مواد اسیدی یا قلیایی، پوست و چشم را با مقادیر فراوان آب شستشو داده و هرگز از مواد قلیایی یا اسیدی برای خنثی سازی استفاده نكنید.
- در صورت بلع مواد با خاصیت خورندگی مانند اسیدها و قلیاها، هرگز بیمار را وادار به استفراغ نكنید. این كار می تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار شود.
- درمنازل قدیمی، لوله های آب سربی و رنگ مورد استفاده در چارچوب و دیوار كه حاوی سرب است می تواند منجر به مسمومیت با سرب شود. مسمومیت با سرب می تواند از طریق تنفس یا خوردن ذرات معلق سرب موجود در هوا، خاك یا آب صورت گیرد.
- برخی از لوازم آرایش خصوصاً غیراستاندارد و حتی سرمه،حاوی مقادیر بالای سرب است كه لازم است از مصرف آنها خودداری كنید.

** توجه:
لحظات اولیه پس از بروز مسمومیت، برای نجات فرد مسموم حیاتی می باشد. بنابراین بلافاصله پس از برخورد با ‏موارد ‏مسمومیت برای دریافت اطلاعات صحیح با شماره تلفن 1490 یا 190 و یا 115 ‏تماس ‏بگیرید.
علمی (1) ** 1201 **1440
خبرنگار: عبدالكریم جبارپور** انتشار :‌معصومه گلشن