تهران- ايرنا- محققان دانشكده مهندسي نساجي دانشگاه صنعتي اميركبير زخم‌پوش‌هاي هيدروژلي عرضه كردند كه نتايج مطلوبي در زمينه بهبود زخم در فاز حيواني داشته و قرار است اين طرح روي انسان نيز مورد آزمون قرار گيرد.

به گزارش روز سه شنبه گروه علمي ايرنا از روابط عمومي دانشگاه صنعتي اميركبير، دكتر ثريا قيم‌پور مجري اين طرح با بيان اين كه پوست انسان، همواره در معرض آسيب‌هاي فيزيكي نظير سايش، ضربه، سوختگي و بريدگي قرار دارد، گفت: اين امر ممكن است موجب بروز زخم در سطح پوست شود. روش‌هاي مختلفي براي مراقبت از زخم ارائه شده است كه اغلب آنها بر مبناي ايجاد شرايط مناسب در بهبود سريع زخم و جلوگيري از عفونت استوار است.
وي با تأكيد بر اين كه ترميم زخم، تنها به نوع داروي مصرفي بستگي ندارد، خاطر نشان كرد: روش‌هاي پوشش زخم و ماده مورد استفاده جهت پوشش نيز در اين زمينه اهميت دارد.
اين محقق، مرطوب نگهداشتن محيط زخم جهت تسريع بهبود آن، جذب مايع ترشح شده، مصون نگهداشتن محل زخم از باكتري و آلودگي، غيرسمي و غيرچسبنده بودن را از ويژگي‌هاي زخم‌پوش ايده‌آل دانست و ادامه داد: تاكنون داروهاي مختلفي به منظور سرعت بخشيدن به روند ترميم زخم به كار رفته‌اند ولي گياهان دارويي به دليل خواص درماني مختلف و عوارض جانبي كم، مي‌توانند نقش مهمي در تسريع روند ترميم زخم داشته باشند.
وي با اشاره به مطالعات انجام شده در اين زمينه يادآور شد: اين مطالعات با عنوان 'تكميل كالاي سلولزي بر پايه هيدروژل كتيرا حاوي گياهان دارويي و نانوذرات اكسيد روي جهت كاربرد در زخم‌پوش‌ها' در قالب كار پژوهشي پايان‌نامه دكتري انجام شد.
به گفته قيم پور، اين زخم‌پوش، حاوي عصاره گياهان دارويي است كه به صورت نانوكپسول‌هايي بر سطح پارچه پنبه‌اي قرار گرفته و از نانوذرات اكسيد روي نيز در راستاي افزايش خاصيت ترميم زخم استفاده شد.
وي تأكيد كرد: نتايج تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد، بهترين راهكار جهت افزايش طول عمر و رهايش كنترل‌شده عصاره‌ها و اسانس‌هاي گياهي، انكپسوله كردن آنها در پوسته پليمري است. با توجه به نقش مهم پليمر مصرفي به عنوان ديواره نانوكپسول‌ها در كارايي زخم‌پوش تهيه‌شده، استفاده از پليمري طبيعي، ارزان و سازگار با پوست در اين محصول حائز اهميت است.
وي افزود: بر اين اساس در اين طرح تحقيقاتي، از بيوپليمر طبيعي كتيرا به دليل داشتن ويژگي‌هاي زيست‌تخريب‌پذيري، زيست‌سازگاري، عدم سميت و قابليت تورم و ايجاد محيطي مرطوب، به عنوان ديواره نانوكپسول‌ها استفاده شد.
قيم پور روش استفاده شده براي توليد نانوكپسول‌ها را تكنيك جديدي دانست و ادامه داد: زخم‌پوش نهايي از سنتز درجاي نانوكپسول‌هاي حاوي عصاره گياه دارويي بر سطح الياف حاوي نانوذرات اكسيد روي تهيه‌شده طي واكنش سونوشيميايي در حضور بيوپليمر طبيعي كتيرا توليد شد.
وي از انجام تست‌هاي آزمايشي اين زخم پوش خبر داد و اظهار كرد: آزمون‌هاي مختلفي نظير بررسي فعاليت ضدميكروبي، آزمون ارزيابي خراش، تست سميت سلولي بر اساس روش رنگ سنجي MTTو آزمون حساسيت پوستي بر روي موش صحرايي براي ارزيابي كفايت درماني اين زخم پوش انجام گرفت.
مجري طرح به بيان نتايج به دست آمده از اين آزمايش‌ها پرداخت و يادآور شد: نتايج آزمون ترميم زخم نشان داد كه در مدت 48 ساعت نرخ مهاجرت سلولي 100 درصد بوده و در ارزيابي سميت سلولي نسبت به سلول فيبروبلاست اوليه انساني نشان از بقاي سلولي 96 درصدي داشته است.
وي عدم ايجاد حساسيت پوستي در آزمون انجام شده بر روي موشهاي صحرايي و فعاليت ضد ميكروبي 100 درصد نسبت به باكتري‌هاي استافيلوكوكوس اورئوس و اشرشياكلي را از مهمترين ويژگي‌هاي زخم‌پوش تهيه‌شده ذكر كرد.
اين محقق با تأكيد بر اينكه اين پايان‌نامه، از طرف ستاد توسعه فناوري نانو به عنوان طرح مبتني بر نياز صنعت مورد تأييد قرار گرفته است، افزود: در اين راستا، آزمون‌هاي مختلف كفايت درماني بر روي انسان نيز انجام خواهد شد تا شرايط لازم جهت تجاري‌سازي و ورود به بازار آماده شود.
به گفته وي با توجه به قيمت ارزان، قابليت توليد آسان و در دسترس بودن مواد اوليه، توليد اين زخم‌پوش هيدروژلي از لحاظ اقتصادي به صرفه خواهد بود. همچنين، استفاده راحت و عدم نياز به تعويض مكرر زخم‌پوش با توجه به رهايش كنترل شده دارو مي‌تواند نقش مهمي در راحتي بيمار و كاهش هزينه‌هاي درمان نيز داشته باشد.
نتايج حاصل از اين پايان‌نامه كه تحت راهنمايي دكتر مجيد منتظر عضو هيئت علمي دانشگاه صنعتي اميركبير انجام شده است، به صورت 6 مقاله علمي در مجلات معتبر بين‌المللي شامل يك مقاله در ژورنال Carbohydrate Polymers، دو مقاله در ژورنال International Journal of Biological Macromolecules، يك مقاله در ژورنال Cellulose، يك مقاله در ژورنال Ultrasonics Sonochemistry و يك مقاله در Journal of Microencapsulation انتشار يافته است.
اين طرح همچنين، در چندين سمينار ملي و بين‌المللي شركت يافته و براي ثبت پتنت بين‌المللي آن نيز اقدام شده است كه در مرحله داوري قرار دارد.
علمي**1023**
دريافت كننده:ابوالقاسم تيموري**انتشاردهنده:زهره محتشمي پور