فقدان آموزش های كاربردی ،نبود چاپخانه مختص روزنامه و درآمد پایین مهمترین مشكلات رسانه ها درقم

به گزارش ایرنا، رسانه های استان قم اعم از مكتوب و مجازی، روزنامه ها، خبرگزاری ها وسایت های خبری هر كدام به نوبه خود با مشكلات و چالش های خاصی مواجه است، از بیمه خبرنگاران و نبود امنیت شغلی تا مشكل چاپخانه، یارانه و آگهی و...
امروز تحلیل گران بر این باورند كه گسترش فضای مجازی بیشترین چالش و آسیب را متوجه رسانه ها خصوصا رسانه های مكتوب كرده است ولی صاحبان این نشریات و رسانه ها بر این باورند كه هر اندازه هم فضای مجازی رشد و گسترش پیدا كند، باز این رسانه ها مخاطب خاص خود را دارند.
امنیت شغلی خبرنگاران، بیمه خبرنگاری، عدم تامین معیشت، فعالیت سنگین و حجم زیاد اخبار استان قم، مشكلات نشر، نبود چاپخانه برای چاپ روزنامه ها، محدودیت های توزیع، و یارانه كاغذ و .... هنوز بعد از سالها مهمترین دغدغه اصحاب قلم و رسانه استان قم است.
به گزارش ایرنا، در استان قم 264 نشریه منتشر می‌شوند كه از این تعداد چهار نشریه به صورت روزنامه، هفت نشریه به صورت هفته‌نامه و 10 نشریه نیز به صورت دو هفته نامه منتشر می‌شود.
در قم 69 نشریه به صورت دو فصل‌نامه، 90 نشریه نیز به صورت فصل‌نامه، و 40 خبرگزاری و پایگاه خبری نیز نسبت به انتشار اخبار و رویدادهای خبری در این استان اهتمام دارند.

*اظهار ونظر اصحاب رسانه استان قم
* مرتضی داستانی مدیر مسئول روزنامه 19 دی دراین زمینه به ایرنا گفت: مشكلات رسانه های قم از جهات مختلف بسیار زیاد و قابل تحلیل است، از جمله اینكه قم از یك طرف تك شهرستان و از سوی دیگر یك شهر فرهنگی است، به همین دلیل درآمد نشریات بسیار پایین است.
وی خاطرنشان كرد: میزان آگهی یك روزنامه در استانی با 10 شهر به صورت قطع، با یك تك شهرستانی مانند قم بسیار متفاوت است، از سوی دیگر منابع تامین آگهی نیز مهم است كه برخی استان ها به دلیل حضور بخش خصوصی قوی، حمایت خوبی از رسانه ها صورت می گیرد ولی قم نیز فاقد این شاخص است.
وی ادامه داد: یكی از عواملی كه باعث شده نشریات قم نسبت به بسیاری از استان های دیگر جلوتر باشند، تنها علاقه مندی فعالان رسانه ای این شهر است.
داستانی گفت: متاسفانه عدم بنیه مالی مناسب باعث شده كه رسانه های استان نتوانند از نیروی انسانی حرفه ای و باسابقه بهره مند باشندو یكی از عوامل عقب ماندگی نشریات همین كمبود نیروی انسانی ماهر، كاهش درآمد و نبود نقدینگی در مطبوعات می باشد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، حضور نیروی انسانی رشته روزنامه نگاری در رسانه ها بسیار مهم است، متاسفانه نیروهایی كه مهارت پیدا می كنند به خاطر اینكه تامین نمی شوند به روابط عمومی مراكز دیگر می پیوندند و به همین دلیل نشریات از نیروهای ماهر خالی می شود.
این فعال رسانه ای استان قم اظهار داشت: عامل دیگر عقب ماندگی نشریات قم به حسب انتظارتی كه از آنها می رود، تفكر بسیاری از مسئولان استان است كه آنگونه كه باید از این نشریات خوب استفاده نمی كنند.
داستانی گفت: درحالی كه هر اندازه نشریات قم بالنده، پویا وفعال باشند به نفع خود استان مسئولان است.
وی بیان داشت: عامل دیگری كه نشریات استان را به این روز انداخته، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم است كه هیچ هدف گذاری برای رشد نشریات استان ندارد.
وی با اشاره به پرداخت یارانه رسانه ها نیز گفت: یارانه ها به ساز و كار خاص خود نیاز دارد ومهمترین ساز و كار آن در ارتباط با میزان كاغذ مصرفی، چاپ و تیراژ است و قسمت عمده دیگر معطوف به بیمه می شود.
داستانی گفت: به صورت طبیعی نشریه ای كه یك كارمند دارد و همان یك كارمند نیز از جای دیگر بیمه می شود، با نشریه ای كه 35 كارمند و نیروی حقوق بگیر دارد، در دریافت یارانه متفاوت خواهند بود.
داستانی همچنین گفت: متاسفانه شهر مقدس قم فاقد یك چاپخانه برای چاپ روزنامه است و بسیاری از نشریات قم مدتی است كه چاپ روزنامه را به تهران منتقل كردند.

*حسین عبدالهی قائم مقام مدیر مسئول و سردبیر روزنامه ایمان با اشاره به مشكلات نشریات و مطبوعات در قم گفت: هر چند مشكلات نشریات درقم جدا از مشكل نشریات و مطبوعات كشور نیست، ولی در این استان مشكلات مقداری پیچیده تر و نیاز به یك نگاه عمیق تر دارد.
وی فقدان آموزش های كاربردی و تخصصی متناسب با جایگاه واقعی رسانه، نبود امنیت شغلی وبیمه خبرنگاری، دستمزدهای پایین، تمركز گرایی در مركز استان، نبود واحدهای صنفی هماهنگ و بی توجهی اصحاب رسانه نسبت به وضعیت فراروی خودشان، را از مهمترین چالش ها و آسیب های پیش روی جامعه رسانه ای استان قم ذكر كرد.
عبدالهی با بیان اینكه آموزش نیروی آزموده در رشته روزنامه نگاری در قم بسیار كم است گفت: آنچه در بحث آموزش رایج است آموزش های سنتی از سوی خود صاحبان نشریات و یا نمایندگی های فعال مطبوعات و خبرگزاری ها می باشد.
وی ادامه داد: از یك سو، آموزش به صورت صحیح صورت نمی گیرد از سوی دیگر انتظاراتی كه از خبرنگاران قم وجود دارد نیز در مقیاس كشوری بسیار بالاتر است.
وی گفت: خبرنگاران قم به دلیل نزدیكی به پایتخت و تردد و حضور مسئولان بلندپایه كشوری اعم از معاونان رئیس جمهوری و هیات وزیران و حضور مراجع معظم تقلید، علما و حوزه های علمیه در این استان، نسبت به استان های دیگر، كاری متفاوت تر، فنی تر و سخت تر دارند.
قائم مقام مدیر مسئول روزنامه ایمان قم یادآورشد: عدم تامین معیشت به اندازه كافی، نبود امنیت شغلی و فقدان بیمه برای برخی از خبرنگاران، نبود یك صنف تحت هر لوایی كه دنبال رفع مشكلات صنفی خبرنگاران به دور از گرایشات رسانه ها و خبرنگاران باشد، مشكلات رسانه ای قم را تشدید كرده است.
وی گفت: متولیان رسانه ها باید این مساله را بپذیرند خبرنگاری كه بخواهد به صورت تمام وقت در اختیار آنها باشد نیاز به تامین معیشت وبیمه دارند.
عبدالهی بیان داشت: این مشكلات باعث شده كه از یك طرف خبرنگاران و رسانه های قم در یك فضای سنتی و فاقد آموزش ها و تكنیك های روز حركت كنند به گونه ای كه چیزی هایی كه این دوره های آموزشی، به آنها یاد داده می شود صرفا در حد همان رسانه خودشان و فاقد اعتبار علمی از نظر متخصصان و فعالان ارشد این عرصه است.
وی ادامه داد: مشكلات مختلف باعث شده كه ضریب نفوذ رسانه های قم در كشور بسیار پایین باشد، البته برخی به اشتباه می گویند سخنان مراجع تقلید را پوشش دادیم و بازتاب كشوری داشت.
عبدالهی گفت: در حالی كه آن بازتاب كشوری، شخصیت رسانه نیست بلكه شخصیت آن مرجع تقلید و یا مقام علمی و یا سیاسی است كه سیطره نفوذ او كشوری و یا حتی فراملی است و ربطی به رسانه های قم ندارد.
وی ادامه داد: رسانه های قم از لحاظ توانایی و تولید محتوا نسبت به كشور بسیار پایین هستند.
عبدالهی گفت: در قم دیوار رسانه ها كوتاه تر از رسانه های كشور است، ضمن اینكه چارچوب های خاصی از نظر حرفه ای باید در آن رعایت و باعث می شود برای خبرنگار و رسانه مشكلاتی ایجاد شود.
وی ادامه داد: متاسفانه خبرنگاران اراده ای مستحكم و هماهنگ ندارند، یا چنان مشكلات ابتدایی و پیش پا افتاده را بزرگ می كنند كه مانع حل مشكل اساسی می شوند.
عبدالهی گفت: دولت به عنوان متولی بخشی از فرهنگ می تواند در زمینه مسائل مختلف معیشتی، امنیت شغلی و بیمه خبرنگاران و عكاسان اقدام كند.
این فعال رسانه ای استان قم بیان داشت: عكاسان را نباید جدای از خبرنگاران قلمداد كنیم، این قشر چون ابزار كار دارند اگر دوربین و ابزار آنها دچار مشكل شود، صاحبان رسانه زیر بار نمی روند.
وی مسائل مربوط به حوزه جغرافیا را از دیگر مشكلات رسانه های قم ذكر كرد و گفت: جغرافیای قم به دلیل تك شهر بودن باعث شده كه آن پراكندگی و تكثری كه رسانه ها نسبت به مسائل كلان قم داشته باشند تنها متمركز در خود شهر قم شود. كمتر رسانه ای به مشكلات شهرهای پیرامون این استان می پردازد.
عبدالهی ادامه داد: وجود تعدد وتمركز خبرنگاران در مركز استان باعث شده كه جامعیت پوشش را برای كل استان نداشته باشیم و صدا و سیمای نیز این مشكل را دارد، اینكه تنها نمازجمعه و اخبار رسمی شهرهای اطراف قم، اطلاع رسانی شود، افكار عمومی را برای رفع مشكلات آنها قانع نمی كند.
سردبیر روزنامه ایمان قم بیان داشت: وجود تكنولوژی های جدید به دلیل خبر محور بودن، رسانه ها را با مشكل مواجه كرده واطلاعات در كمترین زمان ممكن از سراسر جهان منتشر می شود و رسانه های قم برای جذب مخاطب باید به سمت تولید محتوای عمیق تر، گزارش های تحلیلی و توصیفی، مصاحبه های عمقی و نگارش صحیح بروند.
عبدالهی بیان داشت: نیاز است كه مطبوعات به موقع به دست مخاطب برسد ولی كدام مطبوعات در سطح استان، شهرها و بخش ها و روستاها توزیع می شود؟ در مركز شهرهای دیگر روزنامه های قم توزیع نمی شود و این مساله روی اقتصاد رسانه تاثیر می گذارد و رسانه ای كه اقتصاد و آگهی نداشته باشد نمی تواند كسب درآمد كرده و توجیه اقتصادی داشته باشد.
وی ادامه داد: عنصر مهمی كه در كنار این مسائل مطرح می شود، بحث فرهنگ آموزش و احساس تعلقی است كه خبرنگاران به قم به عنوان شهر فرهنگی داشته باشند، خبرنگارانی می توانند به زندگی امید دهند و فضای جامعه را به سمت پویایی و نشاط پیش ببرند كه خود انسان های امیدواری باشند.
عبدالهی بیان داشت: جامعه ای كه رسانه های پویا نداشته باشد، دچار كرختی و ناامیدی می شود، رشد و توسعه یافتگی یك جامعه به رسانه های زنده نیازمند است و خبرنگاران زنده جامعه را به سمت جامعه پویا وشهروندان نقاد سوق می دهند، این زمینه توسعه یافتگی در استان قم نیز باید تبلور پیدا كند.
وی اظهار داشت: تا زمانی كه مشكلات معیشتی و اقتصاد خبرنگاران حل نشود كار حرفه ای آنها نیز با اختلال مواجه است و مانع تاثیرگذاری آنها خواهد شد.
وی همچنین گفت: مسئولان استان باید بپذیرند كه خبرنگاران باید چشم بیدار جامع باشند و انتظار نداشته باشند خبرنگاران روابط عمومی ادارات باشند و یا خواسته خود مسئولان را انتقال دهند. خبرنگاران وكیل مردم هستند، مسئولان نیز فضای نقدپذیری، انتقاد و آستانه تحمل خود را بالا ببرند و رسانه ها و خبرنگاران را به مركز روابط عمومی خود تبدیل نكنند.

*سید علی بابامیری مدیر مسئول روزنامه شاخه سبز نیز گفت: نشریات قم به سه دسته نشریات عمومی، تخصصی و هفته نامه ها تقسیم می شوند، نشریات عمومی مانند روزنامه ها با مشكلات زیادی دست و پنجه نرم می كنند.
وی ادامه داد: روزنامه های قم از نظر شكل، محتوا و وسایل مختلف پیشرفت های خوبی داشتند و با برخی از روزنامه های مهم سراسری قابل مقایسه هستند، در نمایشگاه نشریات، شاخه سبز و19 دی از هر نظر از برخی نشریات كشوری هم بالاتر بودند.
بابامیری یادآورشد: از نظر ساختاری، محتوا و مباحث اقتصادی برای رسانه ها مشكلاتی وجود دارد ولی مهمترین چالش، اقتصادی است كه مدیر مسئول واعضا باید به جای پرداختن صرف به محتواهای نشریه، دنبال مسائل مالی، تامین حقوق كاركنان و بیمه آنها باشند.
وی ادامه داد: استان قم از نظر زیر ساخت ها مانند چاپخانه مشكل دارد و زمینه برای چاپ روزنامه در قم آماده نیست و روزنامه های قم باید در تهران چاپ شوند این خود هزینه هایی به آنها تحمیل می كند.
مدیر مسئول روزنامه شاخه سبز بیان داشت: وجود دستگاه چاپ در قم یك نیاز اصلی است، از سوی دیگر ما در زمینه توزیع نشریات در قم نیز با مشكل مواجه هستیم و باید مركزی برای ساماندهی نشریات و توزیع آنها در سطح استان فراهم شود.
وی ادامه داد: در شهر مقدس قم هیچ نظارتی بر توزیع وجود ندارد، توزیع روزنامه در دكه درقم نیز بستگی به سلیقه دكه دار دارد، در حالی كه مسئولان دكه ها، باید همه نشریات را بپذیرند ولی خیلی راحت برخی نشریات را قبول نمی كنند و كسی نظارتی بر این كار ندارد.
بابامیری همچنین گفت: تمام روزنامه های قم با مشكلات اقتصادی متعددی دست وپنجه نرم می كنند، ولی با این وجود روزنامه، پیشرفت خوبی دارند و می تواند در معرض دید كل كشور قرار گیرند.
وی با اشاره به وضعیت آگهی ها نیزگفت: روزنامه های ما پیشرفت خوبی داشتند ولی روابط عمومی ها و سازمان های ما متناسب با روزنامه ها همگام نبودند.
بابامیری افزود: اگر از اداره و یا سازمانی انتقاد كنیم با چالش مواجه می شویم، اگر روزنامه ای انتقاد كند،مسئولان ادارات فكر می كنند قصد و غرضی در كار است، در حالی كه همه باید ازنقد استقبال كنند.
وی ادامه داد: اگر تمام اداره های قم، آگهی ها را مطابق اشل و نرخ نامه ارشاد در اختیار روزنامه ها قرار دهند، مشكلات اقتصادی این نشریات حل می شود، اینگونه نیست كه نشریات سراسری و كثیرالانتشار نتوانند از آگهی های استان استفاده كنند، ما روزنامه سراسری هستیم ولی مركز ما قم است.
بابامیری بیان داشت: آگهی های تهران را تنها به روزنامه هایی می دهند كه در تهران دفتر داشته باشند، ارشاد تهران، به روزنامه هایی كه مركز آنها تهران نیست، آگهی نمی دهد.

*سردبیر روزنامه گویه قم نیز با تاكید بر ضرورت احیا و تقویت معاونت مطبوعاتی در ارشاد قم گفت: در گذشته كه معاونت مطبوعاتی در اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم فعال بوده، با همه مشكلاتی كه در آن دوره برای مطبوعات قم پیش آمد اما صورت ظاهری مطبوعات كاملا مشخص بود.
علی نقی شهیدی خاطرنشان كرد: وقتی معاونت مطبوعاتی در ارشاد قم برچیده شده و یا به سرپرستی تبدیل شد، در حقیقت مطبوعات قم ملجاء و پناهگاه اصلی خود را از دست دادند، خانه مطبوعات نیز به دلایل مختلف توان لازم برای رفع مشكلات این قشر را ندارد.
وی ادامه داد: با روی كارآمدن حجت الاسلام دانشی مدیر كل سابق ارشاد در قم، امیدوار بودیم ایشان با توجه به آن ظرفیت و پتانسیل بالای خود و وعده هایی كه برای انتخابات خانه مطبوعات داده بود، حركت هایی در جهت حمایت از رسانه ها انجام دهد ولی متاسفانه ایشان از قم رفتند.
شهیدی بیان داشت: امید است آقای فرجی كه خود نیز چهره ای هنری و فرهنگی هستند و از سوی دیگر نیز اهل شهر مقدس قم می باشند، بتواند حمایت جدی از مطبوعات قم داشته باشند.
وی یكی از مهمترین مشكلات مطبوعات قم را نداشتن خانه مطبوعات قوی دانست و گفت: حدود 10 سال است كه ما خانه مطبوعات قوی و توانمند نداریم، ما شخصیت های رسانه ای زیادی در قم داریم كه وزن و جایگاه هر كدام در حد مسئولان كشور است و باید از ظرفیت این افراد مدیریت خانه مطبوعات استفاده شود.
شهیدی بیان داشت: نباید خانه مطبوعات به محفل های دوستانه رسانه ای تبدیل شود، خانه مطبوعات ما باید در شان و طراز این استان و جامعه خبری قم تشكیل شود و از سوی دیگر صدای قوی و واحدی از آن شنیده شود.
وی بیمه خبرنگاران را از دیگر مشكلات اساسی ذكر كرد و بیان داشت: دولت گذشته با ارائه طرحی، مشكل بیمه خبرنگاران را تا حدودی برطرف كرد ولی دولت تدبیر و امید كار را جدی تر و فنی تر دنبال كردند.
شهیدی بیان داشت: دولت یازدهم معتقد بود كه باید خبرنگاران تفكیك شوند تا هركس با نام خبرنگار، بیمه نشود.
وی گفت: یك روزنامه كه در آن تنها دو نفر كار می كردند 20 نفر را به عنوان نیروی های خود معرفی كرده و بیمه می شدند در حالی كه هیچ كدام مطبوعاتی نبودند و دولت با این كار مقابله كرد و این كار مثبتی بود.
این فعال رسانه ای استان قم تصریح كرد: معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز بارها تاكید كردند ما كمك به مطبوعات را از طریق بیمه، نظم انتشار و... لحاظ می كنیم.
شهیدی یادآورشد: از انتقادات وارده به دولت این است كه در حد نشریات مستقل جفا شده است و برخی سیاست ها باعث شده كه مطبوعاتی كه قبلا دولتی نبوده، دولتی شوند.
وی گفت: نباید این تصور ایجاد شود كه دولت تنها به نشریاتی یارانه می دهد كه فعالیت های آن را منتشر می كنند.
وی خاطرنشان كرد: نشریه گویه در قم، تنها روزنامه محلی استان است و سایر روزنامه های استان، كشوری شدند، ما یكباره از هفته نامه به روزنامه تبدیل شدیم و اگر بخواهیم روزانه، نشریه خود را چاپ كنم منابع و امكانات مالی لازم را نداریم.
شهیدی گفت: دولت باید برای نشریات یارانه های برابر اختصاص دهد و نباید یك نشریه محلی چیزی كمتر از 10 میلیون تومان و در مقابل نشریه دیگر نزدیك یك میلیارد تومان یارانه دریافت كند.
وی اظهار داشت: اگر دولت از روزنامه های محلی حمایت كند ما هم می توانیم روزنامه را چاپ كنیم وهم كاركنان خود را بیمه و كیفیت محتوا را بالا ببرم.
وی ادامه داد: بنده نشریه محلی و مستقل استان را اداره می كنم ولی از بنده حمایت نشده است، درحالی كه تنها نشریه ای هستیم كه دولتی نیستیم ولی از برجام حمایت كردیم، در موسیقی تنها نشریه ای بودیم از ارشاد قم حمایت كردیم، ما اصلاحاتی و اصولگرا نیستیم و مستقل هستیم اما نشریات مستقل در كشور جایگاهی ندارند.
وی گفت: نباید این تلقی ایجاد شود كه هر كس بخواهد كار رسانه ای كند باید وابسته به باند و یاگروه خاصی باشد، رسانه های مستقل باید حمایت شوند.
وی ادامه داد: روزنامه گویه در قم تنها روزنامه محلی است، طبق قانون باید آگهی و مزایده استان با روزنامه های محلی باشد، ولی اگر از اداره كل ارشاد و شهرداری سوال شود كه چه اندازه آگهی در اختیار ما قرار دادند و تا چه اندازه به نشریاتی كه اسم كشوری فعالیت می كنند، اختصاص پیدا كرده، معلوم است كه در حق ما اجحاف شده است.
وحید فرجی سرپرست اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم نیز در ارتباط با مشكلات رسانه ها و مطبوعات قم گفت: تلاش ما این است كه ارشاد قم به عنوان ملجاء و پناهگاه رسانه های استان قم باشد و در حد مقدور و بضاعت چتر حمایتی ما بر سر همه رسانه ها گسترده است.
وی ادامه داد: ارشاد قم در زمینه آموزش خبرنگاران، زمینه سازی برای رفع مشكل چاپخانه ها، توزیع عادلانه یارانه كاغذ و سایر اقدامات دیگر، تمام تلاش خود را به كار می گیرد.
فرجی خاطرنشان كرد: در ارتباط با رفع مشكل چاپ نشریات، در حال بررسی موضوع هستیم و تاكنون نشست هایی نیز با چاپخانه داران استان برگزار شده و رینگ چاپخانه ها در حال آماده سازی است كه كار چاپ روزنامه ها را هم بتوانند درقم انجام دهند.
وی ادامه داشت: دنبال این هستیم كه با برنامه ریزی صحیح، مشكل چاپ نشریات در قم به نحو درستی برطرف شود.
سرپرست اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم همچنین گفت: بحث آموزش خبرنگاران و اصحاب رسانه با حضور اساتید برجسته این رشته هر سال به صورت مقدماتی و تكمیلی برگزار می شود و همین تازگی یك دوره آموزشی به پایان رسید.
فرجی با اشاره به وضعیت خانه مطبوعات نیز گفت: در حال رایزنی و برنامه ریزی برای برگزاری انتخابات خانه مطبوعات و اعضای جدید هستیم.
وی ادامه داد: از آنجا كه اعضای هیات رئیسه خانه مطبوعات به صورت انتخابی و توسط خود خبرنگاران انتخاب می شوند، اگر مشكلی در عرصه اجرایی فعالیت این خانه باشد، به ارشاد برنمی گردد ولی ما در حد توان حمایت می كنیم.
سرپرست جدید اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: معاون مطبوعاتی در ارشاد قم تعطیل نشده، بلكه به صورت اداره فعالیت دارد و چون ساختار سازمانی ارشاد قم مطابق با درجه بندی های سازمانی، به گونه ای است كه به جای معاونت، اداره مطبوعات برای قم تعریف شده است.
وی گفت: در آینده قرار است این جایگاه معاونت تعریف شود، ولی فعالیت ها با جدیت در این اداره ادامه دارد.
فرجی با اشاره به وضعیت و شرایط توزیع یارانه ها میان مطبوعات نیز گفت: یارانه ها را رسانه ها بیشتر از تهران می گیرند، ما هم هر كاری از دستمان برآید برای كمك به آنها انجام می دهیم.
وی افزود: سعی داریم آگهی ها را نیز خوب و به صورت مساوی توزیع می كنیم كه همه بهره مند شوند.
7401/ 6133/ گزارش از: بهمن اطمینان ** انتشاردهنده: جعفرمسلمی