سیكا؛ گامی رو به جلو برای تامین امنیت و اعتمادسازی در آسیا

به گزارش ایرنا، امنیت قاره آسیا از گستره شرق تا غرب آن بر اساس مسائل مختلف همواره از نظر جمهوری اسلامی ایران از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و تهران همواره در مجامع بین المللی، بر مواضع خود مبنی بر تحقق امنیت و صلح در كل جهان و همچنین آسیا تاكید كرده است.
این در حالی است كه ایران به عنوان یكی از قدرت های آسیا و البته بزرگترین قدرت غرب این قاره، همواره در كنار سایر كشورها و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای، همیشه یكی از چهره های شاخص مجامع بین المللی بوده و اجلاس پیش روی سیكا نیز بنا به دلایلی از این قائده مستثنی نیست.

* سیكا چیست؟
«سیكا» یا همان كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا؛ سازمانی متشكل از 24 عضو (شامل جمهوری اسلامی ایران)، 9 كشور و 4 سازمان ناظر است كه از مهمترین ناظران آن باید به سازمان ملل متحد اشاره كرد.
این سازمان كه دبیرخانه آن در شهر آلماتی قزاقستان واقع شده، هدف اصلی خود را بر مشاركت میان كشورهای مختلف برای تحقق اعتمادسازی و برقراری امنیت در قاره آسیا پایه ریزی كرده است.
قزاقستان (2002 تا 2010)، تركیه (2010 تا 2014 ) و چین (2014 به بعد) روسای این سازمان بوده اند كه چین سال 2015 میزبان نخستین كنفرانس غیردولتی «سیكا» بود و میزبانی دومین نشست آن نیز به این كشور سپرده شده است.

* پیدایش و شكل گیری
ایده شكل گیری سیكا برای اولین بار از سوی نور سلطان نظربایف، رئیس جمهور وقت قزاقستان در 5 اكتبر 1992 در چهل و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح شد.
مطرح شدن این ایده توسط بسیاری از كشورهای آسیایی مورد استقبال قرار گرفت و در 7 سال پس از آن، مجموعه ای از نشست ها بین كشورهای مشتاق به آن، تشكیل شد كه در نخستین ملاقات وزرای امور خارجه «سیكا» در 14 سپتامبر 1999، 15 وزریر حضور داشتند.
از سوی دیگر، نخستین نشست «سیكا» در 4 ژوئن 2002 با حضور 16 كشور عضو در آلماتی قزاقستان برگزار شد و دومین ملاقات وزرای امور خارجه این نهاد بین المللی نیز در سال 2004 تشكیل شد و دو سال پس از آن یعنی، در سال 2006 و در دومین نشست، عضویت تایلند و كره جنوبی به عنوان اعضای جدید پذیرفته و تصمیم جمعی بر آن شد كه این دو عضو نیز نماینده دائمی در «سیكا» داشته باشند.
سومین ملاقات وزرای امور خارجه «سیكا» كه در سال 2008 شكل گرفت منجر به عضویت اردن و امارات متحد عربی شد و پس از آن، در نشست سال 2010 تركیه نیز به عنوان یكی از روسا انتخاب شد. همچنین در این نشست، عراق و ویتنام نیز به عنوان اعضای جدید به كنوانسیون «سیكا» پیوستند.

* كنفرانس ها
نخستین اجلاس سازمانهای غیردولتی اعضای «سیكا» در 25 می 2015 در پكن برگزار شد و «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین پیامی برای تبریك آغاز این كنفرانس ارسال كرد كه از سوی مقامات كنفرانس در آئین گشایش آن قرائت شد.
رئیس جمهوری چین در پیام خود گفت كه « كنفرانس سیكا از زمان شكل گیری خود تلاش ها و پیشرفت های مثبت بسیاری در جهت استقرار اعتمادسازی داشته است. سیكا موجب شكل گیری گفتمان میان تمدن های مختلف شد و منافع مشترك آنها را تامین كرد؛ و از سوی دیگر، در قالب یك مكانیسم مهم برای كشورهای آسیایی به منظور دسترسی به امنیت در این قاره، ظاهر شد.»

* امنیت و تعامل در آسیا
در این كنفرانس مطرح شد كه اگرچه قاره آسیا با گذشت 70 سال از پایان جنگ جهانی، به یك امنیت نسبی دست یافته و پیشرفت های تاریخی در این امر در 70 سال گذشته داشته، اما بنیان ها و زیرساخت های لازم برای استقرار امنیت در این قاره همچنان نیاز به تقویت دارد و دستیابی به امنیت كامل نیازمند اقدامات بسیار است.
مفهوم امنیت در آسیا كه به عنوان یك منفعت مشترك نیازمند همكاری در این قاره است، یك مفهوم بین المللی و جهانی است.
در عین حال، این مفهوم ارتباط نزدیكی با سنت های مختلف و نیازهای اساسی دیگر در این قاره دارد و به عنوان یك نقشه راه عمل می كند تا از این طریق اعضای «سیكا» قادر به مدیریت موثر محیط های نیازمند امنیت در این قاره باشند و با همكاری یكدیگر، سطح امنیت را در آسیا ارتقا بخشند.
در «سیكا» این اصل مدنظر قرار گرفته كه كشورهای آسیایی باید برای تحقق این هدف، اعتماد متقابل در امور سیاسی را مد نظر قرار داده و به آن عمل كنند و از سوی دیگر، نسخه ای جدید از مشاركت آسیایی را طراحی كرده و بواسطه آن، گفتمان امنیت در این قاره را پیش برده و با طراحی نقشه راه همكاری و گسترش مناسبات اقتصادی، مشكلات امنیتی این قاره را حل كنند.
از سوی دیگر، گفتمان تمدن های مختلف آسیایی و پایه ریزی نظر عمومی در همكاری های امنیتی در این مرحله نیز از شروط این امر است.

* نقش چین در سیكا
مقامات چین همواره تاكید كرده اند كه این كشور از زمان تایید ریاست خود در «سیكا»، به مسوولیتش در قبال اهداف آن عمل كرده و تلاش های بسیاری برای تحقق نتایج مثبت اعتمادسازی مدنظر سیكا انجام داده است كه موجب گسترش نتایج بیرونی عملكرد سیكا می شود.
در همین حال، چین همواره با سایر اعضا در مورد برنامه های تامین امنیت و ارتقای آن در این قاره به بحث و تبادل نظر نشسته و ظرفیت و قدرت عمل تمام كشورهای عضو را بواسطه شناسایی تهدیدهایی امنیتی گسترش داده است.
پكن همواره در قالب طرح های پیشنهادی خود، سایر اعضا را به گسترش اعتماد متقابل تشویق و تلاش كرده با تضمین پیشرفت توام همه اعضا و به واسطه همكاری های منطقه ای، موجب گسترش همكاری های امنیتی شود.
در دومین اجلاس سازمان ها و نهادهای غیردولتی و مطالعاتی كشورهای عضو كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا موسوم به «سیكا» كه از فردا به مدت 2 روز در شهر پكن پایتخت چین برگزار می شود، محمد خدادی مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، كمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و حدود 200 نفر از اعضای دولت های عضو، سیاستمداران، سفرای خارجی مقیم چین و همچنین كارشناسان بین المللی شركت دارند.
آساق**1597* انتشار دهنده:فرهاد راستی