وی در تحلیل روز چهارشنبه خود در روزنامه فرامنطقه ای رای الیوم نوشت: شكست نشست ریاض كه هیأت عالی مذاكرات با چراغ سبز عربستان و با حضور نمایندگانی از مخالفان قاهره و مسكو دعوت به برگزاری آن كرد، قابل پیش بینی بود . این امر جدیدی نیست چرا كه تقریبا یك اجماع بین المللی و عربی بر سر ضرورت ماندن«بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در قدرت وجود دارد و در حال حاضر یك تغییر اساسی در ائتلاف های منطقه ای رخ داده است كه مهم ترین آنها ظهور محور تركیه، ایران و روسیه در رویارویی با محور دیگر یعنی محور عربستان و امارات كه از حمایت آمریكا برخوردار بوده، است. محور عربستان تلاش می كند مصر را به سمت خود جذب كند ولی برگزاری این نشست با مشاركت نمایندگان مخالفانی كه روسیه و مصر از آنها حمایت می كنند خودش نیز یك موفقیت برای این محور به شمار می رود.
وی می افزاید: نشست دو روزه ریاض بدون آن كه به نتیجه ای بر سر توافق برای تشكیل یك هیأت برای مذاكرات و تدوین برنامه سیاسی مشترك دست یابد، خاتمه یافت و شكست این نشست تنها به دلیل آن كه این نشست بر كناره گیری اسد از قدرت تأكید داشت، نیست بلكه به دلیل تلاش آنها برای دور كردن افراد نزدیك به كشور قطر و تركیه از هیأت مذاكره كننده مخالفان و آینده سوریه با توجه به تاثیر بحران خلیج فارس و اختلاف های سخت میان طرف های این بحران نیز اهمیت دارد.
این تحلیلگر تصریح كرد: عربستان كه به شدت با هر گونه ایفای نقش بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در آینده این كشور مخالفت می كرد، از این موضع خود عقب نشینی كرد. دلیل تغییر موضع عربستان این است كه این كشور دریافت كه در سایه ایستادگی ارتش سوریه و شكست طرح آمریكا در این كشور رسیدن به اهداف خود دشوار است.
سردبیر روزنامه رای الیوم افزود: زمانی كه 'عادل الجبیر' وزیر خارجه عربستان در نامه‌ای به هیأت عالی مذاكره كننده مخالفان سوریه اعلام كرد كه واقعیت سوریه نشان می‌دهد كه كناره‌گیری بشار اسد از قدرت در زمان فعلی، غیرممكن است، نشان دهنده چرخش مواضع عربستان نه تنها در پرونده سوریه بلكه در پرونده‌های عراق، یمن و ایران است.
وی گفت: لحن مطمئن بشار اسد رئیس جمهور سوریه روز یكشنبه هفته جاری در افتتاحیه همایش وزارت خارجه سوریه نشان دهنده این بود كه وی از تغییرات استراتژیك در منطقه خبر دارد كه مهم ترین آن وجود نشانه هایی به عنوان پایان یابی جنگ سوریه است.
همچنین مشاركت مصر با یك هیأت بزرگ در نمایشگاه بین المللی دمشق پیام سیاسی بسیار مهم داشت كه بازتاب دهنده رقابت بر سر نفوذ در سوریه جدید میان قدرت های منطقه ای و بین المللی و آغاز مسیر عادی سازی روابط به شكل علنی در عرصه های سیاسی و اقتصادی با یكدیگر است.
عطوان همچنین نوشت: سفر كم سابقه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تركیه به امان و پیش از آن سفر مهم‌تر از آن، سفر سرلشكر محمد حسین باقری رئیس ستاد كل نیروهای مسلح ایران به تركیه و امضای توافق نظامی راهبردی بین دو كشور و همچنین تهدیدهای رئیس جمهوری ایران درباره پاسخ به تحریم های آمریكا علیه كشور از طریق ازسرگیری فوری غنی سازی بیست درصدی اورانیوم همگی نشان می‌دهد كه منطقه در آستانه تحولات مهمی است. تحولاتی كه نقشه ائتلاف‌های جدیدی جایگزین نقشه ائتلاف‌های سابق به وجود خواهد آورد.
وی تصریح كرد: چه بسا در نقشه جدید دوست به دشمن و دشمن به دوست تبدیل شود، چه كسی تصور ارتباط خوب عربستان با رهبران شیعه عراق را می‌كرد و اینكه عربستان مرزهای خود را به روی عراق گشوده و كنسولگری خود در بصره و نجف اشرف را باز گشایی كند یا چه كسی تصور می كرد كه عربستان آماده همپیمانی با علی عبدالله صالح باشد.
وی خاطرنشان كرد كه 'ابراهیم كاراگول' سردبیر روزنامه ینی شفق چاپ تركیه كه از مطبوعات نزدیك به دولت تركیه است هفته گذشته در مقالات خود از نگرانی تركیه از نقشه ائتلاف‌های جدید در منطقه نوشت و تحلیل كرد كه احتمال حذف و انزوای تركیه از سوریه و همه منطقه و همچنین تجزیه تركیه وجود دارد و همین مسائل، سفر اردوغان به اردن و نیز امضای توافق راهبردی نظامی با ایران را تبیین می كند.
'وی در این مقاله‌ها درصدد آماده كردن افكار عمومی تركیه برای روبرو شدن با تغییر كلی مواضع دولت در قبال مسائل منطقه و بخصوص مساله سوریه برآمده است بطوریكه بهبود فوری روابط كشورش با دمشق و تحكیم روابط با بغداد در همه زمینه ها و سطوح آن و همچنین قطع حمایت تركیه از گروه‌های معارض سوری و حفظ وحدت سوریه را خواستار می‌شود.
'سردبیر ینی شفق حتی بر مساله تجزیه سوریه متمركز می شود و این موضوع را مقدمه تجزیه تركیه می داند و براین باور است كه آمریكا با پشتیبانی عربستان و متحدانش به دنبال پیاده كردن نقشه‌ای هستند كه بزرگ‌ترین تهدید موجودیتی برای تركیه از زمان بعد از جنگ جهانی اول شمرده می‌شود به گونه‌ای كه آمریكا به دنبال ایجاد منطقه كردستان سوریه است نقشه‌ای كه اسرائیل هم از آن حمایت می‌كند.'
'كاراگول حتی با تایید اینكه بحران سوریه رو به پایان است، همچنین پیشنهاد داده كه ائتلافی متشكل از سوریه، عراق، تركیه و ایران برای رویارویی با ائتلاف آمریكا، عربستان، امارات و اسرائیل تشكیل شود كه تحت حمایت روسیه باشد .'
سردبیر روزنامه رای الیوم در ادامه تاكید كرد كه پایان بحران سوریه به معنای پایان عمر مخالفان نظامی و سیاسی در سوریه است به همین سبب نیز كنفرانس مخالفان سوری در ریاض در دستیابی به توافقی بر سر برنامه سیاسی مشتركی ناكام ماند و تركیه و قطر كمك ماهیانه 350 هزار دلاری خود برای تامین هزینه‌های ائتلاف ملی سوریه را از ماه گذشته متوقف كردند.
عطوان در پایان تحلیل خود نوشت كه سخنان بشار اسد درباره ناكامی پروژه غربی‌ها در سوریه لفاظی نبوده بلكه بر اساس مطالعات جدید و بر مبنای اطلاعاتی درباره تحولات تازه در منطه و كشورش بیان شده است.
وی افزود : این درست است كه اسد در سخنان خود با تندی به اردوغان تاخت اما بعید نیست كه در آینده رئیس جمهور تركیه را با وساطت روسیه و ایران در دمشق ببینیم چرا كه سیاست همیشه همین بوده است.
خاورم**9366**380
مترجم:صغری رحیمی
تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۳۹۶ - ۱۷:۱۵
تهران- ایرنا- 'عبدالباری عطوان' تحلیلگر برجسته مسایل عرب در تحلیلی با اشاره به آخرین تحولات منطقه نوشت: ائتلاف های جدید در منطقه در حال شكل گیری است و چه بسا در آینده نزدیك با میانجیگری ایران و روسیه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تركیه را در دمشق ببینیم.