همدان - ايرنا - گسترش توليدات كشاورزي و كاهش نزولات آسماني در سال هاي اخير موجب افت سطح آب هاي زيرزميني استان همدان شده است لذا توسعه آبيارهاي نوين در اين برهه از زمان نجات بخش منابع آبي و خاكي است.

به گزارش ايرنا صنعتي شدن بخش كشاورزي موجب افزايش مصرف آب شده و بنا بر اذعان برخي از مسئولان و كارشناسان حدود 90 درصد آب قابل دسترس در استان همدان در بخش كشاورزي مصرف مي شود.
به گفته اين كارشناسان اكنون كه كشاورزي به عنوان مهمترين محور توسعه در استان همدان به شمار مي رود و از سوي ديگر برداشت آب بيش از ظرفيت دشت ها در اين استان باعث شده هر ساله به طور متوسط سطح آب هاي زير زميني 1.2 متر كاهش يابد لذا بايد با راهكارهاي مناسب براي استفاده بهينه از منابع آبي قابل دسترس با هدف جلوگيري از كاهش سطح منابع آب زيرزميني انديشيده شود.
يكي از كارشناسان فعال در بخش كشاورزي استان همدان در اين ارتباط گفت: آبياري در بخش هاي مختلف كشاورزي به دو صورت آبياري سطحي و روش هاي آبياري تحت فشار انجام مي شود.
بابك افراسيابي افزود: استفاده از روشهاي آبياري قطره اي و آبياري باراني با استقبال كشاورزان مواجه شد و امروزه روشهاي ديگر آبياري هاي نوين نيز جايگزين شده است.
وي با بيان اينكه آبياري سطحي به عنوان روش غالب در جهان هميشه مطرح بوده گفت: اما افزايش روز افزون هزينه تامين آب و نيز محدوديت منابع آبي در دسترس، تمايل دولت ها به ويژه كشورهاي توسعه يافته براي كاربرد آبياري تحت فشار را افزايش داده است.
وي با اشاره به اينكه بحران آب يكي از مشكلات اصلي در استان همدان است كه خشكسالي هاي اخير آن را تشديد كرده است گفت: بهره گيري از روش هاي نوين آبياري تحت فشار از روش هاي موثر در افزايش بهره وري آب است.
وي ادامه داد: در بسياري از مواقع با كاهش مصرف آب به روش بهره گيري از روش هاي مدرن، كشاورزان سطح زير كشت را افزايش مي دهند و اين كار مانع از تحقق هدف اصلي كه همان كاهش مصرف آب است، مي شود.
يكي ديگر از فعالان حوزه كشاورزي نيز گفت: تغيير الگوي كشت و فراهم كردن مشوق هايي براي كشت محصولاتي كه آب كمتري مصرف مي كنند يكي از راهكارهاي افزايش بهره وري آب است.
ليلا رستمي با بيان اينكه راهبرد افزايش بهره وري زمين بايد به راهبرد افزايش بهره وري آب تبديل شود افزود: ايجاد ساختار مناسب، آگاهي بخشي به مردم در خصوص مصرف بهينه، هماهنگي و تشكيل كارگروه انسجام بخشي و شوراي هماهنگي بحران آب، اجراي طرح هاي ضربتي در تامين آب و برآورد ميزان خسارات وارد شده به منابع آب هاي سطحي از مهمترين راهبردهاي كنترل خشكسالي است.
وي اظهار كرد: براي جلوگيري از بحران آب در همدان بايد مردم را به مصرف بهينه و صرفه جويي ترغيب كرد و كشاورزان نيز بايد با استفاده از روش هاي نوين در مصرف آب صرفه جويي كنند.
رستمي ادامه داد: با توجه به اين كه مقدار قابل ملاحظه اي از آب استان به مصرف كشاورزي مي رسد لذا روي آوردن به روش هاي نوين آبياري مي تواند ميزان مصرفي آب را در حد زيادي كاهش دهد.
نماينده كشاورزان استان همدان در خانه صنعت، معدن و كشاورزي همدان نيز گفت: همدان يك استان كشاورزي است و اعمال مديريت درست آب مي تواند موجب شكوفايي بخش كشاورزي اين استان شود.
ابوالقاسم سوزنچي بيان كرد: بخش كشاورزي برخي شهرستان هاي استان همدان با توجه به توان آبي محدود توانسته پيشرفت قابل توجهي داشته باشد به طور مثال نهاوند در زمينه پرورش ماهي و ملاير در زمينه توليد كشمش جايگاه تثبيت شده اي در كشور كسب كرده اند.
وي توسعه كشاورزي را زمينه ساز توسعه استان همدان در ديگر بخش ها دانست و افزود: اگر بتوان پسماندهاي فاضلاب و آب هاي موجود را به سمت گلخانه ها هدايت كرد و يا آب را مديريت كرده و از شيوه هاي علمي براي آبياري استفاده كرد توسعه دور از دسترس نيست.
وي بيان كرد: فعال شدن صنايع تبديلي در همدان نيازمند حمايت درست و اصولي از فعالان اين عرصه است تا آنان بتوانند سرمايه و توان علمي خود را به اين كار بياورند.
وي با بيان اينكه با توجه به اقليم خشك و نيمه خشك همدان و كمبود منابع آبي در استان ، آب به عنوان يكي از عوامل محدود كننده توليد، نقش مهمي را در تعيين نوع فعاليت هاي زراعي ايفا مي كند افزود: آسيب پذيري سفره هاي آب زيرزميني در اثر برداشت بي رويه از منابع آبي، اتمام پتانسيل هاي قابل توسعه بهره برداري از آب هاي زيرزميني براي مصارف كشاورزي و پايين بودن راندمان آبياري، لزوم اصلاح الگوي مصرف آب را ضروري مي كند.
مدير امور آب و خاك سازمان جهاد كشاورزي استان همدان نيز گفت: مصرف آب در بخش كشاورزي 89 درصد است و با توجه به حجم آب مصرفي در بخش كشاورزي بايد طرح ‌هاي آبياري نوين در راستاي مصرف بهينه آب اجرا شود كه دولت برنامه‌هاي خوبي در اين زمينه دارد.
ابراهيم فرامرزي افزود: دولت در راستاي اجراي سيستم‌هاي آبياري قطره‌اي كه راندمان 90 درصدي دارد، به ازاي هر هكتار 70 ميليون ريال وام بلاعوض و براي كشاورزاني كه اقدام به تجميع اراضي مي‌كنند، 85 درصد كمك بلاعوض مي دهد.
وي با بيان اينكه همدان در اجراي آبياري نوين رتبه سوم كشور را كسب كرده است افزود: در حال حاضر 9 هزار و 500 هكتار طرح آبياري نوين در سال جاري انجام شده در حاليكه بر اساس سياست اقتصاد مقاومتي بايد هشت هزار و 487 هكتار آبياري نوين صورت مي‌گرفت.
وي اظهار كرد: 160 هزار هكتار اراضي مستعد اجراي آبياري نوين در استان همدان وجود دارد كه 135 هزار هكتار آن اجرا شده و 20 هزار هكتار آن باقيمانده كه اراضي خرد و پراكنده است و هزينه بالايي براي اجراي سيستم آبياري نوين دارند.
فرامرزي افزود: در سال جاري 2 هزار هكتار آبياري تيپ در اراضي استان همدان درنظر گرفته شده كه به شرط تخصيص اعتبارات طرح‌هاي مستهلك، سيستم‌ هاي مستهلك بازسازي و تبديل به سامانه تيپ خواهند شد.
وي با اشاره به اينكه سال گذشته 16 تشكل آب ‌بران در استان ثبت شد ادامه داد: امسال نيز 13 تشكل ثبت شده است تا مديريت بهره‌ برداري شبكه‌ها به كشاورزان واگذار شود.
وي اعتبارات سامانه نوين آبياري استان همدان را يك هزار و 100 ميليارد ريال ذكر كرد و افزود: از اين ميزان اعتبار تاكنون 240 ميليارد ريال آن تخصيص يافته است و كشاورزان براي اجراي اين سامانه مشكلي در دريافت يارانه ندارند.
پس با توجه به كاهش 55 درصدي بارش ها در سال آبي امسال در استان همدان تنها راهكار و برون رفت از بحران كم آبي توجه و توسعه آبياري هاي نوين است كه در اين راستا متوليان جهاد كشاورزي با برگزاري نشست هاي مختلف كشاورزان را به اين سمت سوق دهند.
7523/2087
گزارش از مرضيه بختياري** انتشاردهنده: زهرا پيرنيا