به گزارش ايرنا، شاخ و برگ درختان خرما كه در اصطلاح محلي مُغ گفته مي‌شود مواد اوليه براي ساختن و بافتن صنايع دستي حصيري در شهرستان بافق است كه همه ساله در ماه اسفند بافت اين صنايع براي مسافران نوروزي رونق بيشتري دارد.
صنايع دستي بومي و قديمي نظير بادبزن، كلاه، حصير، جارو، جلتو، صالحو، سبد مُغي، بافتوئو، كشكدون، ترازو حصيري، در سبو يا كوزه، پادري و سازو يا ريسمان از جمله مصنوعاتي هستند كه به وسيله شاخ و برگ درخت خرما يا همان مُغ و الياف تنه نخل با دستان هنرمند زنان و مردان اين شهرستان بافته مي‌شود.
از دير باز وجود نخلستان‌هاي بسيار و قناعت و سختكوشي مردمان اين ديار، آنها را مجبور به استفاده از تمامي امكانات موجود مانند شاخه، برگ و الياف درخت خرما، همپاي شغل كشاورزي كرده تا شايد از اين رهگذر درآمد خانواده‌ها نيز افزايش يابد و امروزه در دولت تدبير و اميد كه توجه به مشاغل خانگي بيش از گذشته احساس مي شود، صنعت حصير بافي گسترش بيشتري پيدا كرده است.
صنايع دستي امروز كه روزگاري از ملزومات زندگي براي مردمان بافق به شمار مي‌رفته و به گردش چرخ اقتصاد خانواده كمك مي‌كرده از قديمي‌ترين صنايع بومي اين منطقه است و ضمن كسب درآمد، بخشي از اوقات فراغت آنها را نيز پر مي كند.
ايجاد بازارچه‌هاي صنايع دستي از دست بافته‌هاي زنان و مردان هنرمندان بافقي، هر ساله در ايام مختلف سال به ويژه ايام نوروز، نمايشگاه‌هاي صنايع دستي بافق براي آشنايي هر چه بيشتر مسافران نوروزي و شناساندن صنايع دستي به مسافران و گردشگران در مناطق و اماكن مختلف اين شهرستان برپا مي شود و مورد اقبال گردشگران قرار مي گيرد.
عرضه و فروش صنايع دستي در ميدان خان، خانه وحشي بافقي، امامزاده عبدالله (ع) همچنين در قلعه باقرآباد و سايت گردشگري ريگ‌هاي صادق آباد در تپه‌هاي شني روان در ايام نوروز براي آشنايي مسافران و گردشگران با صنايع دستي انجام مي‌شود و استقبال نسبتاً خوبي نيز از اين دست بافته‌ها شده و مي‌شود.
گرچه اين صنايع دستي حصيري براي آشنايي با فرهنگ و زندگي گذشتگان به كار مي‌رود اما تعدادي از اين صنايع دستي مانند بادبزن، كلاه ،جارو و حصير هنوز مورد استفاده مردم در شهرستان بافق و حتي ساير شهرستانهاي استان يزد و شهرستانهاي همجوار از توابع استان كرمان است.
هنرمندان شهرستان بافق با خلاقيت و نوآوري و پيروي از هنر گذشتگان خود، صنايع جديدتري نيز با همين شاخ و برگ و الياف خرما براي استفاده خريداران به بازار عرضه كرده‌اند كه در عين زيبايي، كاربردي نيز هست مانند جاخودكاري، جا كليدي، پايه گلدان، جا حوله‌اي، اسباب بازي كودكان، گلدان‌هاي تزئيني، زير ليواني، پوشش تزئيني ظرف غذا، قاب مشبك و قاب آينه كه در عين زيبايي، يادآور فرهنگ غني مردم اين ديار است و به همه چيز يك پوشش سنتي و طبيعي مي‌دهد.
با ارسال اين صنايع دستي به ديگر شهرستانهاي استان يزد و با همكاري افراد فروشنده صنايع دستي شهرستانهاي ديگر، گامي مهم در شناسايي صنايع دستي بافق در استان برداشته شده است.
يكي از بانوان هنرمند بافقي حصيرباف در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: گرچه توسعه و خلاقيت مي‌تواند در پيشرفت عرضه محصولات موثر باشد اما بسته‌بندي و كادوي اين محصولات نيز مي‌تواند در جذب مشتري و فروش مصنوعات، تاثير بسزايي داشته باشد كه لازم است با انديشه و و تدبير و همكاري مسئولان صنايع دستي و همچنين پرداخت تسهيلات بانكي، در اين راستا اقدامات لازم انجام شود.
معصومه تفكري افزود: براي تهيه همه محصولات( مُغي) ابتدا بايد به تعداد مورد نياز،شاخه‌هاي درخت خرما تهيه و در بعضي از آنها بَعد از رنگ آميزي، تمامي آنها را در آب خيساند تا نرم شود و انعطاف لازم را داشته باشد.
او ادامه داد: به طور طبيعي هر برگ از شاخه خرما دو نيمه دارد و بعد از جدا كردن اين دو نيمه، هر نصف برگ را به چهار قسمت مساوي تقسيم مي‌كنند تا راحت تر در صنعت بافت محصولات حصيري كاربرد داشته باشد و براي اين كار سوزني را در برگ فرو مي‌برند و در درازا مي كشند و اين عمل را سه بار تكرار مي‌كنند.
تفكري از مسوولان ذيربط خواست تا با حمايت مالي و معنوي از اين صنعت ديرينه و پرداخت تسهيلات كم بهره و معرفي و بازار يابي، صنايع حصيري بافق در سطح كشور عرضه شود.
اصطلاحات عاميانه بسياري از مردم ،براي بافتن صنايع دستي همچون دوكل كردن، ريش كردن، خونه، تختوئو، نگينو، جفتينو، گل هم زدن، رس، كناره كردن، پيچوندن، پيس، سيس، پت كردن، گرده، منال، سرپره، مغ، مغ دوز و چپ زدن همچنان وجود دارد.
به گفته رئيس ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي بافق ، بادبزن يكي از مصنوعات بافته از مغ است كه با انواع مختلفي در بازار صنايع دستي بافق عرضه مي‌شود كه از آن جمله مي‌توان به بادبزن اسمي، گنبزي، يادگار مشهد، كوچك، گل ابريشمي و كبابي اشاره كرد.
ليلا رنجبر در گفت و گو با ايرنا اضافه كرد: كلاه نيز از ديگر مصنوعات حصيري است كه بافت آن تا حدي شبيه به بادبزن است و انواع كلاه‌هايي كه با حصير بافته مي‌شوند نيز متفاوت و متنوع است كه از آن جمله مي‌توان به كلاه بزرگ براي كشاورزان، كلاه عروسكي، بچگانه و كلاه عرق چيني اشاره كرد.
وي تصريح كرد: حصير نيز از مهمترين مصنوعات مُغي شهرستان بافق است و امروز هنوز كاربردهاي بسياري دارد و عده‌اي از آن به عنوان زيرانداز، پادري و حتي سفره استفاده مي‌كنند.
اين مسوول افزود: حصيرها نيز انواع مختلفي دارد كه از آن جمله مي‌توان به حصير فارسي و حصير عربي اشاره كرد.
وي ياد آور شد: كلاه، بادبزن و حصير( زير انداز) هنوز هم پركاربرد ترين و پر فروش ترين مصنوعات مغي در شهرستان بافق به شمار مي‌روند.
رنجبر گفت: بقيه مصنوعات مغي گرچه ديگر مانند گذشته كاربردي در زندگي روزمره مردم ندارد اما مشاهده اغلب آنها خاطره‌انگيز است و يادآور روش‌هاي زندگي گذشته و ابزار زندگي دوران‌هاي قديم است.
رئيس ميراث فرهنگي بافق متذكر شد: بافت حصير در همه ايام سال در شهر انجام مي‌شود و درختان خرما،سخاوتمندانه همه بخش‌هاي خود را براي استفاده مردم سختكوش بافق، در اختيار آنها قرار مي‌دهند و مردم نيز با هوشمندي و هنر و خلاقيت،از نخل درختان سرفراز ديار خود،بهترين بهره‌برداري‌ها را مي‌كنند.
به گفته رنجبر، به جز صنايع دستي توليد شده از شاخ و برگ درختان خرما، خود محصول خرماي بافق نيز سوغات محبوب اين شهر است و خرماي اين شهرستان يكي از خوشمزه‌ترين خرماهاي موجود در كشور است كه از ابتداي دهه 70 با اجراي طرح اصلاح نخيلات اين محصول جايگاه خود را در بازار كشور پيدا كرده است.
اميد كه گردشگران نوروزي با سفر به شهرستان بافق، علاوه بر گذراندن روزها و ساعات خوش در كنار روستاهاي تاريخي و زيبا، درياچه سنگ آهن بافق، تپه‌هاي ريگي و ساير اماكن باستاني، از سوغات ارزشمند اين شهرستان نيز بهره‌مند شوند.
محمد علي طالعي معاون فرمانداري بافق هم از روند مستند سازي ثبت اثر ناملموس 'بادبزن اسمي' كه از جمله صنايع دستي حصيري اين شهرستان است بازديد كرد و در گفت و گو با ايرنا، از فراهم شدن مقدمات ثبت اين صنعت حصيري منحصر به فرد در فهرست آثار ملي خبر داد و افزود: اين صنعت در آينده نزديك به ثبت ملي مي رسد.
سطح زير كشت خرما در شهرستان بافق حدود 2هزار و 400 هكتار است كه باغات جديد خرما با ارقام اصلاح شده و با استفاده از ارقام بومي در اين شهرستان در حال توسعه كمي و كيفي است.
شهرستان بافق بزرگترين توليد كننده خرماي استان يزد است كه ساليانه نزديك به پنجهزار تن خرماي بومي، كبكاب، زاهدي، پيارم و مضافتي در اين شهرستان توليد و به بازار مصرف در سراسر كشور عرضه مي شود.
مركز شهرستان 50 هزار نفري بافق در فاصله 110 كيلومتري شرق يزد قرار دارد.
7543/ 6197
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۱:۵۷
يزد- ايرنا- صنايع دستي حصيري بافق، مهمترين سوغات اين شهرستان براي مسافران نوروزي است كه نظر هر تازه واردي را جلب مي كند..